Maandans

(Deze bijdrage verscheen maandag 29 juli in De Standaard, als start van het nieuwe seizoen van ‘De bankzitter’.)

Le nouveau Anderlecht begon met een faux-pas aan het seizoen. 1-2 verlies tegen KV Oostende, dat had niemand zien aankomen, zelfs niet met dit jong en onervaren team. Het nieuwe paars-wit opende opwindend, maar viel na een tegentreffer helemaal stil. KRC Genk, Club Brugge en Standard wonnen wel.

De Anderlechtsupporters leken hun vakantie onderbroken te hebben, of hem anders te hebben ingedeeld, om erbij te kunnen zijn wanneer de prins van het Astridpark zijn Blijde Herintrede maakte. Tegenover vele lege zitjes in andere 1A-stadions zette het Lotto Park – het blijft wennen aan die afrekening met de Vanden Stock-dynastie – gevulde banken en veel positivisme.

Gedragen door dat enthousiasme begon Anderlecht opwindend aan de wedstrijd tegen Oostende. Speler-manager Vincent Kompany had al op het wedstrijdblad een statement gemaakt: buiten de Oostenrijker Peter Zulj en hijzelf stond geen enkele speler van ouder dan 23 in de basis. Tweede statement: relatieve nieuwkomer Zulj, pas in januari naar Brussel verhuisd, droeg de aanvoerdersband. Het werd al snel duidelijk wie de échte leider op het veld was.

Versterking nodig

‘We love you Sporting, we do’, joelde de menigte. Het aanvallend kwartet Doku-Verschaeren-Vlap-Amuzu zorgde voor technische hoogstandjes, infiltraties, dribbels en doelgevaar. Alles en iedereen bewoog. Michel Vlap scoorde met een mooie draaibal. En nog voor het kwartier rondde hij opnieuw fraai af. De vreugde was groot maar van korte duur: de VAR had, terecht, gezien dat Vlap bij de aanname buitenspel stond.

Het leek wel alsof het afkeuren van de goal van de bevrijding de thuisploeg meteen kortwiekte. Zeker toen Ronald Vargas gelijk maakte. De Venezolaan, ex-Anderlecht, juichte ingetogen. Dat hij in drie seizoenen Astridpark vaker het medisch kabinet dan het voetbalveld had gezien, maakte daarbij niet uit. De stelregel onder voetballers luidt: niet uitbundig juichen tegen je ex-club. Blijf waar je bent of hang de hypocriet niet uit, lijkt ons dan de keuze die je moet maken.

Na de rust was er niets meer te merken van het frivole paars-wit van het openingskwartier. Te traag, te voorspelbaar, te weinig ideeën, ook na de inbreng van Samir Nasri. Alles en iedereen stond stil. Sakala scoorde dan ook nog eens op de tegenaanval. 1-2, weireldploegsje won van club met wereldvoetballer. ‘Er is niets onverwachts gebeurd’, vergoelijkte Kompany achteraf, ‘ik heb de jongens hiervoor verwittigd.’

Anderlecht heeft versterking nodig. Als het van achteruit wil voetballen, mét inbreng van de doelman zoals bij Man. City, is Didillon een hopeloos geval. Slechte voeten. Zulj creëerde wel enkele openingen, maar wint geen duels en is te traag. Gerkens is geen spits. Een meevoetballende doelman, een controlerende middenvelder en een balvaste diepe spits moeten op het verlanglijstje staan. Omdat Kompany toch liefst volk aantrekt dat hij kent: Claudio Bravo, Yaya Touré (al ging die in mei met voetbalpensioen) en Edin Dzeko, bijvoorbeeld.

Jammer dat Marvelous Nakamba niet meer beschikbaar is. Hij tekent eerstdaags bij Aston Villa. De Zimbabwaanse middenvelder raakte bij Club Brugge op een zijspoor omdat de vorige trainer (Leko) de voorkeur gaf aan een speler (Rits) die bij dezelfde makelaar (Veljkovic) als hijzelf zat. Zo worden talenten die hier wíllen spelen naar de uitgang geduwd. De handen zijn nog lang niet schoon.

Soepele 4-3-3

Standard toonde op Cercle nochtans dezelfde januskop als vorig seizoen. Afwezig tijdens grote delen van de wedstrijd, terend op flitsen. De eerste helft was ronduit zwak, Emond miste tot overmaat van Luikse ramp ook nog een strafschop. Na de rust gaf Standard wel thuis, al bleef doelgevaar grotendeels uit. De doelpunten in de slotfase kwamen uit de lucht vallen. Invallers Carcela en Limbombe waren beslissend, met een assist en een goal. Michel Preud’homme heeft nog behoorlijk wat puzzelwerk. Net als Cercle: dat heeft dit jaar nog maar twee keer gewonnen.

Dan had Philippe Clement zijn huiswerk al beter gemaakt. Weg is de 3-1-4-1-1 van onder Leko, Clement houdt vast aan zijn bekende patronen in een soepele 4-3-3, waarbij de vleugelverdedigers bij balbezit heel hoog mee oprukken en Vormer en Vanaken de infiltrerende middenvelders zijn. Waasland-Beveren zette daar niet zoveel tegenover, maar kwam wel verrassend op voorsprong. De videoreferee speelde een opvallende rol bij de eerste twee doelpunten: hij kende de nieuwe handspelregel in elk geval al beter dan de jonge scheidsrechter Lothar D’hondt. Bal tegen arm of hand die niet tegen het lichaam hangt, is onverbiddelijk strafschop. Het aantal elfmeters zal aanzienlijk stijgen dit seizoen.

Maradona van de terrils

KRC Genk opende vrijdag met een moeizame thuiszege tegen KV Kortrijk. Dat de bezoekers op voorsprong kwamen dankzij een zondagsschot op vrijdagavond van Julien De Sart (doelman Vukovic sloeg ook nog eens vlotjes naast de bal), kan je nog catalogeren onder ‘pech onderweg’. Dat de Limburgers de hele eerste helft nauwelijks aan uitgespeelde kansen kwamen, was vervelender. Onder nieuwe trainer Felice Mazzu wordt gekozen voor een stevig blok in 4-3-3. Vleugelaanvallers Maehle en Uronen lijken op het eerste gezicht minder vrijheid te genieten dan onder Clement. Dat zorgt voor meer defensieve zekerheid, maar het overrompelende van vorig seizoen bleef daardoor in offensief opzicht achterwege. Kwestie van vaste patronen inoefenen?

In de tweede helft scoorden de jonge nieuwkomers van Genk: eerst de 18-jarige Zweed Benjamin Nygren, daarna zijn vervanger, de 20-jarige Roemeen Ianis Hagi. Toen die het veld betrad maakte mama Hagi in de tribune een kruisje en bleef papa Hagi stoïcijns toekijken. Minder dan twee minuten later kon de trotse vader al breeduit lachen. Zoonlief had de winning goal aangetekend. Gheorghe Hagi werd destijds de ‘Maradona van de Karpaten’ genoemd. Wie weet noemen ze Ianis binnenkort wel de ‘Maradona van de terrils’. De straffe linkervoet heeft hij in elk geval van papa geërfd, net als de neiging om te mekkeren op het veld.

AA Gent, tenslotte, gaf gisteren in de slotminuten nog twee punten weg in de lastige uitwedstrijd bij Charleroi. Het is intussen al twaalf jaar geleden, van het seizoen 2007/2008, dat de G5-teams nog eens alle vijf hun openingswedstrijd wonnen.

(Deze voorbeschouwing op het nieuwe voetbalseizoen, slot van een reeks van drie bijdragen, werd eerder gepubliceerd in De Standaard van vrijdag 26 juli.)

Hoe de spelerskernen van de zestien eersteklassers er definitief uitzien, zullen we pas over vijf en een halve week weten, als de transferperiode wordt afgesloten. Voorlopig blijft Vincent Kompany de opvallendste inkomende transfer. En Mogi Bayat is terug van nooit echt weggeweest.

***

Echt analyseren kunnen we de zomertransferperiode pas op maandag 2 september om middernacht. Het is een jaarlijkse realiteit dat clubs tot het ultieme moment proberen hun kern te versterken of van overbodige spelers af te raken.

De opvallendste transfers waren uitgaande. Wesley verliet Club Brugge voor de Premier League, Aston Villa betaalde zo’n 25 miljoen euro. Leandro Trossard, ex-Genk, trok eveneens naar Engeland, waar Brighton 20 miljoen neertelde. En ook Moussa Djenepo, vorig seizoen bij Standard, moet voortaan een mondje Engels praten: Southampton vond hem bijna 16 miljoen waard. Roeslan Malinovski, een van de sterkhouders van de landskampioen, verdient de kost vanaf nu in Bergamo, waar Atalanta 13,7 miljoen op tafel legde.

Het aantal buitenlandse spelers daalde lichtjes, van 303 exact een jaar geleden tot 289 nu. Maar de vaststelling blijft dat zes op tien spelers in de Jupiler Pro League niet de Belgische nationaliteit hebben en dat tweederangs buitenlanders nog altijd de voorkeur genieten op eigen jeugd. De totale marktwaarde van alle 1A-spelers wordt op 750 miljoen euro geschat. Ter vergelijking: in de Nederlandse Eredivisie is dat 965 miljoen. In de Premier League bijna 9 miljard.

Spannende weken

Aan inkomende zijde is Zinho Vanheusden voorlopig de duurste vogel. Standard betaalde 12,6 miljoen euro aan Inter, met de achterliggende gedachte dat de Belgische belofte later kan worden teruggekocht voor een significant hoger bedrag. Financial Fair Play omzeilen is tegenwoordig een kwestie van een-tweetjes onder clubs. Standard rekent dezer dagen voor zijn transferbeleid trouwens op de van witwaspraktijken betichte makelaar Mogi Bayat, morele bedenkingen zijn duidelijk niet van tel. Bayat kon Anthony Limbombe, geflopt bij Nantes, in Luik stallen. Andere nieuwkomer is de Uruguayaan Avenatti, die het niet onaardig deed bij Kortrijk, maar de vraag is of hij de top aankan.

Genk versterkte zich met vleugelaanvaller Theo Bongonda, de Roemeense belofte Ianis Hagi en de Tsjechische controlerende middenvelder Patrik Hrosovsky, maar zou topschutter Aly Samatta en Sander Berge nog kunnen kwijtspelen. Zij mogen weg, mits de juiste prijs wordt betaald. Dat worden nog spannende weken.

Ook bij runner-up Club Brugge is het afwachten of het vertrek van met name Wesley voldoende gecompenseerd werd. De Nigeriaanse spits David Okereke, overgekomen uit de Italiaanse tweede klasse, heeft grote schoenen te vullen. Danjuma is nog een mogelijke vertrekker. Op de bank zit nu kampioenenmaker Philippe Clement, terug thuis in het Jan Breydelstadion, zijn derde club in twee jaar tijd.

Bij Antwerp bleef Dieumerci Mbokani, bij AA Gent kwam Laurent Depoitre terug en werd vooral de defensie verstevigd.

Kompany & vrienden

Jaren van desastreus transferbeleid mondden vorig seizoen uit in een zesde plaats voor Anderlecht, een absoluut dieptepunt. Hoop op beterschap kreeg echter een naam: speler-manager Vincent Kompany. Aangekondigd op de laatste speeldag van vorig seizoen, waardoor de rest van het voetbalnieuws toen naar de binnenpagina’s van de sportkranten verwezen werd. In het Lotto Park – nieuwe bazen, nieuwe wetten, nieuwe stadionnaam – wil men van overbodig voetbalpersoneel af, dure vogel Adrien Trebel op kop.

De Nederlander Michel Vlap komt over van Heerenveen en Landry Dimata werd definitief overgenomen van Wolfsburg, maar de nieuwe sportieve baas op en naast het veld koos vooral voor bekend volk. Simon Davies, ex-Man. City, wordt als hoofdcoach Kompany’s rechterhand op de bank. De nieuwe beloftencoach Craig Bellamy speelde nog samen met Kompany in Manchester. De 22-jarige centrale verdediger Philippe Sandler, een Nederlander, wordt dan weer gehuurd van City. En ook de Fransman Samir Nasri is een ex-ploegmaat: hij belandde de voorbije jaren zowel sportief als extra-sportief (dopingschorsing) op een zijspoor. Even leek de Duitser Sidney Sam, een oude bekende van Kompany uit zijn HSV-periode, daar nog bij te komen, maar die bleek te hoge financiële eisen te stellen. De keuze van Kompany om bekende gezichten te halen is zowel begrijpelijk als riskant.

Wie wordt kampioen?

KRC Genk duwt de rol van titelfavoriet van zich af, dat las u gisteren al, vraag is of Club Brugge, Standard of Anderlecht zich van bij de start kunnen opwerpen als kandidaat-kampioen. Het eerste treffen tussen teams uit de zogeheten G5 staat pas op de vijfde speeldag op het programma: KRC Genk ontvangt dan Anderlecht. Een week later zijn er de duels Club Brugge-Genk en Anderlecht-Standard.

Voor de degradatiestrijd is het traditioneel uitkijken naar de nieuwkomer, KV Mechelen, schuldig bevonden aan poging tot matchfixing maar door een gaatje in het reglement toch welkom in 1A, de ‘usual suspects’ Eupen, Moeskroen en Waasland-Beveren, en het op papier verzwakte Monaco-filiaal Cercle Brugge. De voorbije seizoenen was er telkens een onverwachte daler (KV Mechelen, Lokeren). Voor die weinig benijdenswaardige rol wordt er zeer nadrukkelijk in de richting van KV Oostende gekeken.

(Tweede van drie voorbeschouwingen op het nieuwe voetbalseizoen, verschenen in De Standaard van donderdag 25 juli.)
Morgenavond openen KRC Genk en KV Kortrijk het voetbalseizoen 2019/2020. De competitieformat blijft ongewijzigd, mét play-offs. Er wacht de nieuwe Pro League-voorzitter Peter Croonen een flinke uitdaging: een jaar na ‘Schone Handen’ moet een nieuw tv-contract onderhandeld worden.
***
KRC Genk werd twee maanden geleden verdiend landskampioen, ook al dreigde die titel door de halvering van de punten na de reguliere competitie nog in gevaar te komen in Play-off 1. Ironisch genoeg is opponent Club Brugge altijd tegenstander geweest van deze competitieformat, terwijl Genk nadrukkelijk pro is. Nog altijd, zo benadrukt voorzitter Peter Croonen, die op 22 mei ook werd verkozen tot voorzitter van de Pro League. ‘Play-offs zijn niet zaligmakend en als leider na de reguliere competitie word je mathematisch benadeeld, dat is zo, maar dat is de prijs die je in een klein land als België moet betalen om een spannende competitie te creëren. In Italië is Juventus voor de achtste opeenvolgende keer kampioen geworden. Is dat dan beter?’
In Play-off 1 verandert er niets. Play-off 2 wordt hervormd van twee reeksen van zes naar vier reeksen van vier ploegen. De degradant uit 1A, de kampioen uit 1B en de nummers vijf en zes uit 1B mogen voortaan meespelen, de inzet is nog altijd een duel tegen het nummer vier uit Play-off 1 voor een plek in de voorronde van de Europa League. De zevende en achtste uit 1B spelen play-downs in een best-of-five-formule.

Nieuw tv-contract
‘Schone Handen’ zal zijn schaduw blijven werpen over het nieuwe seizoen. ‘We zijn vastberaden om wat er gebeurd is als hefboom te gebruiken om veranderingen door te voeren’, stelt Croonen. ‘Het bondsreglement is voor verbetering vatbaar, die oefening is al gestart binnen de voetbalbond. Voor het sociale en fiscale luik moeten we de scheiding der machten respecteren en de resultaten van het onderzoek afwachten.’
De Pro League staat voor belangrijke maanden, want het huidige tv-contract loopt over een jaar af. De onderhandelingen zullen wellicht nog dit najaar worden opgestart, na het uitschrijven van een ’tender’ binnen de Pro League. Croonen: ‘Dit wordt een oefening in solidariteit. Bedoeling is om de rechten collectief te blijven verkopen, dat is het beste voor álle clubs. We moeten ons als profclubs ook wapenen tegen de veranderingen inzake mediaconsumptie die op ons afkomen. Het lineaire tv-kijken in de huiskamer staat onder druk. Live content is daarom belangrijker dan ooit, maar de consumptie ervan evolueert snel met de technologie. Binnen de Pro League moeten we ons voorbereiden op die nieuwe evoluties.’
Dat Croonen daarbij twee petjes draagt, liga- én clubvoorzitter, ziet hij eerder als een voordeel. ‘In een belangenvereniging is het logisch dat de voorzitter lid is van de vereniging. Concurrenten zijn ook collega’s, we hebben elkaar nodig om een competitie te kunnen organiseren. De twee korte periodes met een neutrale voorzitter die we hebben gekend waren trouwens geen onverdeeld succes.’

Genkse nuchterheid
Over naar de sportieve ambities van KRC Genk. Na de vorige drie titels volgde telkens een sportieve terugval. Is de club nu wel gewapend om te bevestigen? ‘Onze intentie is om te bevestigen, vertrekkend van de klassieke ambities: play-off 1 halen, een Europees ticket veroveren, ver raken in de beker en het in de Champions League beter doen dan bij onze vorige deelnames, liefst door voor het eerst een wedstrijd te winnen in de groepsfase’, blijft Peter Croonen bescheiden. In de vorige twee CL-campagnes, in 2002 en 2011, behaalde Genk respectievelijk vier en drie punten, en verloor het onder meer met 6-0 van Real Madrid, 5-0 van Chelsea en 7-0 van Valencia.
‘We hebben goed gewerkt de voorbije weken, zowel commercieel als sportief. Wie weg ging, maakt sportief een goede stap; die wilden we niet tegenhouden mits de transfervergoeding telkens ook marktconform was. Wie naar hier is gekomen, heeft alles in zich om sportief het verschil te maken. We zijn ook blij dat we snel hebben kunnen reageren op het trainershoofdstuk, door Felice Mazzu te overtuigen.’
Het typeert de nuchterheid van de KRC Genk-voorzitter. ‘Wij zijn geen tafelspringers. Ons budget is pas het zesde van de Pro League en de kloof met de eerste vier op dat vlak is groot. We zijn financieel gezond en willen dat blijven. De uitgaven waren al significant hoger dan de inkomsten op Belgisch competitieniveau. Bovendien kan je de traditionele inkomstenbronnen – ticket- en abonnementenverkoop, sponsoring, merchandising, tv-gelden – slechts geleidelijk verhogen, dus moeten wij proberen ons te plaatsen voor Europees voetbal en geregeld spelers verkopen. Kwalificatie voor de Champions League levert ons veel geld op en tegelijk zijn onze spelers meer waard geworden.’
Wie dan wel favoriet is voor de titel? ‘Club Brugge is titelkandidaat Nummer 1. Ook door het wegplukken van Philippe Clement bij ons is elk minder resultaat voor hen te weinig. Anderlecht heeft grote inspanningen gedaan om weer aan te knopen met de historische successen. Michel Preud’homme heeft zowel bij Standard als elders al bewezen dat hij een kampioenenmaker is. En ook AA Gent is gebeten om weer op de top 3 te mikken. Reken daar ook ons, de outsiders Antwerp en Charleroi, en de traditionele verrassing bij, en je weet dat het een spannende competitie kan worden.’

(Deze bijdrage verscheen woensdag 24 juli in De Standaard, als eerste van een reeks van drie voorbeschouwingen op het nieuwe voetbalseizoen in België.)
Een voorbeschouwing op een nieuw seizoen kan tegenwoordig niet meer zonder het over de scheidsrechters en meer in het bijzonder de videoreferee te hebben. Geen goede zaak, maar binnen de voetbalbond wordt gewerkt aan een professionelere omkadering, duidelijkere communicatie en directere coaching.

Aan reële en virtuele voetbaltogen werd weer flink gediscussieerd afgelopen seizoen. Niet zelden ging het dan over de rol van de video assistant referee in cruciale wedstrijden. VAR is meer een scheldnaam dan een afkorting geworden. Nochtans deden de videoreferees, die sinds vorige zomer bij alle wedstrijden werden ingezet, het goed, blijkt uit officiële cijfers over de reguliere competitie. 102 keer leidde een tussenkomst van de VAR tot een gewijzigde beslissing: 71 van die interventies waren correct, goed voor een score van 70 procent. Het seizoen voordien, tijdens de proefperiode, was dat 72 procent, vergelijkbaar dus.
Zeven op tien, dat is nog altijd onderscheiding, al zullen ze het daar met name bij Club Brugge niet onmiddellijk mee eens zijn. Tijdens Play-off 1 voelden de Bruggelingen zich drie keer zwaar benadeeld door beslissingen in het busje.

Buitenspel is buitenspel
‘De VAR is niet meer weg te denken uit het moderne voetbal’, benadrukt Frank De Bleeckere, ‘deputy technical director’ van het Departement voor Arbitrage van het Profvoetbal binnen de voetbalbond. ‘Dit jaar zullen we alleen nog actieve referees inzetten als VAR. Semiprofs die dagelijks met voetbal bezig zijn. De UEFA vraagt dat de VAR alleen tussenkomt bij ‘blatant wrong decisions’. Daar hebben we de voorbije weken hard aan gewerkt. Gaan we discussies blijven hebben rond interventies? Ja, daar ben ik zeker van, maar het niveau van juiste beslissingen moet hoger gebracht worden.’
Wat nu precies ‘blatant wrong decisions’, of in het vakjargon: ‘clear errors’, zijn, was vorig seizoen niet altijd even duidelijk. Als een aanvaller een nauwelijks zichtbare teen buitenspel staat, heeft de assistent-scheidsrechter zich dan vergist door niet met zijn vlag te zwaaien, of is dit geen ‘clear error’? De Bleeckere is duidelijk: ‘Nu we een lijn kunnen trekken om een buitenspelsituatie te herbekijken, is dit een feitelijke beslissing geworden. Voor een assistent is het heel moeilijk om te zien of een speler een paar centimeter buitenspel loopt. Maar als de VAR een lijn trekt en dat blijkt zo te zijn, is het offside. Net zoals een bal die een paar centimeter over de doellijn gaat, buiten is. Of een doelpunt. Zo moeten we vanaf nu ook omgaan met buitenspelfasen. Is er interpretatie mogelijk, zoals bijvoorbeeld bij positiebuitenspel of een aanvaller die impact heeft op de doelman, zal de scheidsrechter gevraagd worden om de beelden te bekijken.’

Second opinion
Reeds in de loop van vorig seizoen werd er een professionele omkadering uitgebouwd voor de refs. Naast Frank De Bleeckere is er de Fransman Bertrand Layec, technisch directeur van het Referee Department. Die zei een week geleden op een persconferentie in Tubeke dat creatieve spelers meer beschermd moeten worden. Operationeel directeur Stefanie Forde neemt de praktische en administratieve zaken op zich. En dan is er nog de voormalige Engelse topreferee David Elleray, die voorzitter is van de Belgian Professional Refereeing Board.
De Bleeckere: ‘Het is belangrijk dat scheidsrechters een “second opinion” krijgen en met vertrouwen hun wedstrijden kunnen aanvatten. We moeten onze ervaring doorgeven aan de toprefs van vandaag, want wij hebben het allemaal al eens meegemaakt. Ook communicatie staat centraal. Iedereen die bij het voetbal betrokken is moet de beslissingen van de scheidsrechter begrijpen. Op dat vlak hebben we een educatieve rol te vertolken. Vandaar dat we op de site van de KBVB elke maandag uitleg zullen geven over beslissingen. Ik hoop en denk dat we daardoor meer begrip zullen krijgen voor de rol van de scheidsrechter. Scheidsrechters zijn geen computers, voetbal is geen exacte wetenschap: het blijft iets menselijks.’

Inhaalbeweging
‘We hebben gekozen voor een project op lange termijn’, stelt Frank De Bleeckere, zelf zevenvoudig Scheidsrechter van het Jaar in ons land. ‘We willen elke scheidsrechter beter maken en goed begeleiden om zijn of haar niveau op te krikken. Management, leiderschap, uitstraling en respect zijn de normen die we belangrijk vinden. Respect tussen spelers, trainers en scheidsrechters valt niet te onderschatten, het is de basis van een goede prestatie. Bertrand Layec wil meer persoonlijkheid op het terrein. Maar het allerbelangrijkste blijft natuurlijk “decision making”. De stelregel is: een ref die onzichtbaar is, heeft een sterke prestatie geleverd.’
‘We willen een goed platform creëren om een inhaalbeweging te maken op nationaal en internationaal niveau. Door de promotie van Lawrence Visser hebben we nu, naast Jonathan Lardot en Alexandre Boucaut, drie scheidsrechters in Groep 2 van de UEFA. Maar we moeten beter doen. Doel is om weer Belgische refs te krijgen in de Elitegroep en Groep 1. Het is lang geleden dat we meespeelden om de knikkers (De Bleeckere was op het WK 2010 in Zuid-Afrika de voorlopig laatste Belgische scheidsrechter die naar een groot toernooi werd afgevaardigd, red.). Laten we daar samen werk van maken.’

(Deze
bijdrage verscheen vrijdag 28 juni als opiniestuk in De Standaard.)

Beeld u even in dat ik bij het begin van dit
stukje een vierkant in de lucht teken, zoals de scheidsrechter dat doet als hij
in zijn oortje de vriendelijke maar kordate suggestie krijgt van de
videoreferee om even naar het schermpje naast het veld te stappen om een fase
te herbekijken. Ik doe dit heel even met u, om twee fases van de afgelopen week
nader te bekijken.

We gaan eerst terug naar zaterdag 22 juni. Die
namiddag werd Mehdi Bayat met 15 stemmen tegen 7 verkozen tot nieuwe voorzitter
van de Koninklijke Belgische Voetbalbond, als opvolger van de onzichtbare
compromisfiguur Gérard Linard. Bayat genoot de steun van de vertegenwoordigers
van het Franstalige amateurvoetbal en de Pro League. Ik vind dat bedenkelijk.
Niet omdat Bayat, net als zijn voorganger, geen woord Nederlands spreekt. Niet
omdat Bayat niet de Belgische nationaliteit bezit: hij is een Iraanse Fransman.
Niet omdat Bayat onbekwaam zou zijn: hij heeft als CEO van Sporting Charleroi
bewezen dat hij een goede zakelijke leider is.

Koninklijke
Bayat Voetbalbond

Mehdi Bayat is de broer van Mogi. Ooit waren
ze samen actief bij Charleroi, onder de hoede van hun oom Abbas. Mogi onderscheidde
zich vooral door alles en iedereen voortdurend op de korrel te nemen. Daar kwam
ruzie van. Mogi moest vertrekken en werd voetbalmakelaar, zo kwamen de
opgebouwde connecties goed van pas. Abbas Bayat verkocht de club in 2012,
waarna Mehdi algemeen directeur werd. Met Mogi als hoofdleverancier om de
spelerskern te stofferen.

We weten intussen dat Mogi een van de spilfiguren
is in Operatie Schone Handen. Hij wordt verdacht van witwaspraktijken en lidmaatschap
van een criminele organisatie. In een rechtstaat is ieder individu onschuldig
tot het tegendeel wordt bewezen, maar de aanwijzingen dat Mogi Bayat wel
degelijk in een grijze en zwarte zone actief is geweest, zijn heel erg groot.
De man was (en is intussen opnieuw) almachtig in het Belgische voetbal. Geen
toptransfer of Bayat is erbij betrokken. Als Anderlecht af wil van een speler,
volstaat één telefoontje, ook al hadden ze hun huismakelaar de wacht aangezegd.
Opportunisme en kortetermijndenken zijn onze voetballeiders niet vreemd, dus week
Mogi Bayat uit naar Luik en is hij momenteel incontournable bij Standard. Ons
kent ons.

Tien maanden geleden, toen Mogi nog bijzonder
actief was op Twitter en elke deal breed uitsmeerde (selfie inbegrepen),
tweette hij op de laatste dag van de zomertransferperiode: ‘Bon aujourd’hui
c’est le tour de mon frère @MehdiBayat79 et @SportCharleroi.’ Versta: vandaag
help ik mijn jongere broer aan wat spelers. Er bestaat dus een nauwe familiale
én zakelijke band tussen de broers.

Dat moet kunnen. En het zegt niets over de
eventuele betrokkenheid van Mehdi Bayat in eventuele financiële en sportieve
malversaties, laten we vooral voorzichtig blijven formuleren. Vraag is wel of
de voetbalbond het zich kan veroorloven om in ‘Schone Handen’-tijden iemand aan
het roer te krijgen die nauw heeft samengewerkt met iemand die op z’n zachtst
gezegd niet onbesproken is en waarvan hij zich nooit gedistantieerd heeft.
Bovendien draagt Mehdi Bayat nu drie petjes: voorzitter van de voetbalbond, prominent
lid van de Pro League en clubvoorzitter.

Tegelijk rechter en partij zijn, vinden ze in
het Belgisch voetbal perfect kunnen. Terwijl ons profvoetbal vooral nood heeft
aan onafhankelijke bestuurders die in de gaten worden gehouden door
onpartijdige toezichthouders. Een VAR, zo u wil.

Amorele
sector

Woensdag pakte Club Brugge trots uit met de
naam van de nieuwe hoofdsponsor: Unibet, ‘de professionele marktleider in
Sports Betting, die zich differentieert op vlak van verantwoord spelen.’ Je
moet het meerder keren lezen om het te geloven. Het staat er echt: ‘verantwoord
spelen’. Gokken met de handrem op, als het ware.

Getuigenissen van gokverslaafden leren ons dat
de werkelijkheid anders is. 302.000 Belgen waagden vorige voetbalzomer, met een
WK in Rusland, een gokje, zo staat in een rapport van de kansspelcommissie (De Standaard, 27 juni 2019). Ze gaven
gemiddeld (!) 673 euro uit. Een half leefloon, zeg maar. Of iets meer dan de
prijs van een abonnement op de hoofdtribune van Club Brugge.

Vijftien van de zestien eersteklassers liepen
vorig seizoen al met de naam van een gokbedrijf op mouw of rug rond. De enige
uitzondering was Eupen, maar dat is in Qatarese handen, waar ze eerder gokken
op prestige en de titel van ‘sportnatie’. Zes miljoen euro zou de Unibet-deal
bedragen. Dat is bijzonder veel, naar Belgische normen, zeker als je weet dat alles
en iedereen hier te koop is. Clubiconen Ruud Vormer en Raoul Lambert gingen
gewillig op de foto met het nieuwe shirt. Unibet komt niet op de shirts van de
jeugdspelers, probeerde men bij Club te vergoelijken. Alsof die jongetjes niet
zullen paraderen met een shirt waarop de naam van hun favoriete A-speler staat,
mét borstreclame.

Het profvoetbal profileert zich eens te meer
als een amorele en asociale bedrijfssector, die geen enkele vorm van inmenging
of externe controle duldt. Wie het voor het zeggen heeft, heeft blijkbaar niets
geleerd van ‘Schone Handen’. Het lijkt de bankwereld in de aanloop naar
september 2008 wel. We weten hoe dát is afgelopen.

Een reclamejongen tweette gisteren: ‘Club
Brugge heeft na Dexia opnieuw een gokbedrijf als shirtsponsor’. Die zat.

(Deze bijdrage verscheen maandag 3 juni in De Standaard.)

Delfine Persoon is haar wereldtitel bij de
lichtgewichten kwijt, maar zowat de hele internationale bokswereld is het
erover eens dat haar nederlaag op punten tegen de Ierse Katie Taylor onterecht
is. De reacties liegen er niet om. ‘Dit is een gitzwarte dag voor het boksen.’

Absolute bullshit. Diefstal bij klaarlichte
dag. Omgekocht. Een grap. Schande. Reacties die op Twitter binnenstroomden op
een triomfantelijke, door hoofdletters en uitroeptekens ondersteunde tweet
(‘SHE’S DONE IT!!!’) van Matchroom Boxing, een van de belangrijkste
bokspromotoren ter wereld en tevens het managementbureau van de Ierse Katie
Taylor, die zaterdagnacht in Madison Square Garden, New York, net voordien op
punten had gewonnen van onze landgenote Delfine Persoon. Twee van de drie
juryleden gaven Taylor licht voordeel (96-94), het derde hield het op een draw
(95-95), ook al had Persoon naarmate de kamp vorderde duidelijk overwicht en
stond Taylor in de slotronde te wankelen.

Nu is Twitter zelden een toonbeeld van
genuanceerde reacties, maar ook elders regende het veroordelingen van de
jurybeslissing. De BBC-televisie hield het nog voorzichtig bij een
‘controversiële overwinning’ voor Taylor, op de Britse radio viel daarentegen het
adjectief ‘schandalig’ te horen. Zelfs The Irish Times, krant uit het thuisland
van Taylor, gaf toe dat Persoon de betere was. Sportzender ESPN pakte uit met
een eigen scorekaart, die Persoon het voordeel gaf.

Maffioos

Voormalig bokser en boksmanager Freddy De
Kerpel aarzelt niet. ‘Ik ben er honderd procent zeker van: Delfine is de
winnaar. Vooraf was ik er al van overtuigd dat Delfine de betere van de twee
is, ik vind Katie Taylor overroepen. Ze had nog niemand met naam en faam
geklopt. Maar ze is wel een ster in Ierland en ze is ook populair in Amerika.
Voor Delfine is dit een regelrecht drama. Dit is geen spelletje petanque om de
hoek, hé.’

‘Maffioos’, luidt de gebalde reactie van Jef
Van Driessche, bokskenner en co-commentator voor Sporza. ‘Ik heb de
scorekaarten met elkaar vergeleken. Een van de juryleden gaf de eerste vijf
ronden aan Taylor: zelfs een blinde zou gezien hebben dat dit kant noch wal
raakte. Een ander gaf de negende ronde aan Taylor, ook dat hield geen steek. Slechts
in vijf ronden kwamen ze onderling overeen. Natuurlijk heeft dat met de grote
financiële belangen te maken. Voor die juryleden is boksen een soort Club Med:
vijf dagen in een vijfsterrenhotel en ze worden er nog eens goed voor betaald
ook. Ze riskeren liever niet om dat voordeel kwijt te spelen. Ik weet dat het
onrealistisch klinkt, maar eigenlijk zou een jurylid na elke ronde zijn score
moeten motiveren.’

Ook de Belgische referee Daniel van de Wiele —
al 38 jaar scheidsrechter in het boksen, goed voor een kleine 700 gevechten,
waaronder twee titelkampen bij de zwaargewichten — keek met groeiend ongeloof
toe. ‘Taylor heeft daar een groot geschenk gekregen’, zegt hij. ‘Ik heb de kamp
live gezien en daarna nog eens integraal opnieuw: het was nipt, maar Persoon
had moeten winnen. Dit is een gitzwarte dag voor het boksen, het Belgisch
boksen op kop. Ik raad Delfine trouwens aan om klacht neer te leggen bij haar
wereldbond, de WBC. De kans dat ze gelijk krijgt, is bijzonder klein, maar ze
kan het proberen. En misschien kan ze zo wel een herkansing afdwingen.’

‘Er is een precedent’, stelt Van Driessche.
‘Twintig jaar geleden eindigde de kamp om de wereldtitel bij de zwaargewichten
tussen Evander Holyfield en Lennox Lewis, ook in Madison Square Garden, na
jurybeslissing gelijk, hoewel Lewis veruit de beste was. Daar is zodanig veel
controverse rond ontstaan, dat er een re-match is gekomen.’

1.000.000
dollar

Hoewel Katie Taylor niet de Amerikaanse
nationaliteit heeft, was het duidelijk dat het publiek achter haar stond. De Ierse
gemeenschap is in New York manifest aanwezig en haar management, het reeds
genoemde Matchroom Boxing, heeft een kantoor in New York. Thuisboksers, dat is
geweten in de bokswereld, zijn meestal in het voordeel. Bezoekende boksers
worden gepest, ook dat is gebruikelijk. Persoon vormde hierop geen
uitzondering. Ze moest bij aankomst van hotel veranderen, onderging een nodeloze
extra bloedcontrole, diende aan te tonen waarom ze een puffer mag gebruiken
voor haar inspanningsastma, hoewel dat niet op de verboden lijst staat van het
Werelddopingagentschap WADA.

Er stond dan ook best wel wat op het spel in
New York. Delfine Persoon (34), Sportvrouw van het Jaar 2015, zette haar
wereldtitel in de WBC op het spel. Ze had tot eergisteren slechts één nederlaag
geleden in 44 kampen. Katie Taylor (32), ex-voetbalster en Olympisch kampioene
in 2012, begon aan de kamp met alleen maar zeges op haar erelijst, dertien in
totaal. Zij verdedigde haar gordels in de WBA, WIBF en WIBA. Dat de titel in vier
(!) bonden op het spel stond, zegt meteen alles over de versnippering binnen de
internationale bokswereld, en de ongeloofwaardigheid die eraan vastkleeft.
‘Vier wereldtitels die op het spel staan in één kamp, dat is een contradictio
in terminis’, stelt Jef Van Driessche.

Al was iedereen het er vooraf over eens dat
Persoon en Taylor momenteel de besten van de wereld zijn. De kamp zelf was ook
hoogstaand. Alleen was er dus die uitslag. Je zag het al toen de ringomroeper
aankondigde dat één jurylid het op onbeslist hield. Het nee schudden van
Delfine Persoon zei genoeg: hier klopt iets niet. Na het bekendmaken van de
scores van de andere juryleden, gevolgd door de mededeling dat Katie Taylor nu
de ‘onbetwiste kampioene van de wereld’ was, kraakte Persoon. Ze schudde het
hoofd, dan volgden de tranen. De kamp waar ze zo naar had toegeleefd en die
haar had moeten bevestigen als wereldtopper, draaide uit op een onverdiend
verlies. De hardste van alle nederlagen. ‘Het lag heel dicht bij elkaar’, gaf
Taylor achteraf toe. ‘Maar ik denk dat ik toch genoeg gedaan heb om te winnen.’

‘Taylor kreeg een miljoen dollar voor deze
kamp, dat is ongezien in het vrouwenboksen’, weet Freddy De Kerpel. ‘En Delfine
ontving 200.000 dollar, voor haar doen een fantastische beurs. Stel dat ze had
gewonnen, dan had zij de volgende titelkamp voor minstens een half miljoen mogen
vechten, wie weet zelfs een miljoen. Dan zou ze wellicht de bestbetaalde atlete
van België zijn geworden. Nu zal ze voor haar volgende kamp misschien 10.000
euro kunnen vragen. Delfine is dus letterlijk bestolen.’

Rematch

‘Boksen is een vreemde sport’, geeft Freddy De
Kerpel toe. ‘Een thuisbokser zal veel makkelijker een ronde toegewezen krijgen,
een bezoekende bokser moet er veel meer voor doen. Als een voetbalmatch op 0-1
eindigt, weet je dat ze er geen 1-0 van zullen maken. In het boksen doen ze dat
wel.’

Jef Van Driessche bevestigt. ‘Kun je je
voorstellen dat een wielrenner die op de streep vijf meter achterstand heeft,
tot winnaar wordt uitgeroepen? Er zijn honderden voorbeelden van manipulatie. De
corruptie krijg je er nooit meer uit. In de jaren 50 waren er acht
wereldkampioenen in evenveel gewichtscategorieën. Vandaag zijn er honderden in
18 categorieën. Dat is absurd.’

De vraag is: wat nu? In een korte reactie in
Sportweekend liet een geëmotioneerde Persoon weten dat ze bijzonder
teleurgesteld is. ‘Ik wist dat ik het had moeten afmaken voor de limiet en ik
heb het niet gedaan.’ Ze staat alleszins open voor een rematch. Onmiddellijk na
de kamp sloot Katie Taylor die mogelijkheid evenmin uit. Topreferee Daniel Van
de Wiele denkt niet dat het zover zal komen. ‘Taylor zal daar niet warm voor lopen,
ik denk dat ze liever een straatje om loopt.’

De Kerpel: ‘In het contract van Taylor stond
dat er in het geval van een nederlaag een rematch móest komen, in het contract
van Persoon stond die clausule niet. Katie Taylor heeft er geen enkel belang
bij om haar een herkansing te gunnen.’

‘Ik denk niet dat ze dat risico gaat nemen’,
beseft ook Delfine Persoon.

(De laatste ‘Bankzitter’ van het seizoen, over het
Champions League-seizoen, verschenen in De Standaard van
3 juni.)

De eindstrijd tussen Liverpool en Tottenham Hotspur
stond haaks op de kwaliteit van het voetbal dat er in de vorige rondes van de Champions
League te zien was. Liverpool was zaterdag een verdiende maar magere winnaar in
een finale die na een vroeg strafschopdoelpunt nooit op gang kwam.

Wat een sof! Het had de apotheose moeten
worden van een wonderbaarlijk verlopen Champions League-campagne, met halve en
hele voetbalmirakels, met hartverwarmend offensief voetbal, met hitchcockiaanse
wendingen. Maar het tegendeel was waar. Liverpool begon eigenlijk met een
voorsprong aan de wedstrijd en speelde daarna met de handrem op. Tottenham was
ontiegelijk zwak, een ideeënarm gezelschap.

Alleen in de slotfase waren de Spurs een paar
keer gevaarlijk, maar Liverpooldoelman Alisson Becker stond pal. Wat een contrast
met vorig jaar toen Beckers voorganger, de Duitser Loris Karius, Real Madrid
met twee gigantische blunders aan de zege hielp. Opnieuw keek Simon Mignolet
negentig minuten vanaf de bank toe, al zal hij nu wel toegeven dat hij daar op
zijn plek zit bij dit Liverpool. Alisson is een van de beste keepers van de
wereld.

Doelloos
voetbal

Binnen de minuut had de Sloveense
scheidsrechter Skomina de finale kapot gefloten. Dat lag niet aan hem, maar aan
de nieuwe handsregel. Bal tegen de hand of arm die loshangt van het lichaam is
strafschop. Moussa Sissoko was de ongelukkige met de zwaaiarm. Mo Salah trapte
niet zo best, maar Lloris lag al plat. Liverpool liet het initiatief aan
Tottenham, dat daar geen raad mee wist. Het aanvallende kwartet
Kane-Son-Alli-Eriksen was nergens. Opvallend was ook hoe mak de Spurs deze
wedstrijd afhaspelden, alsof ze er zelf nooit in geloofden. Er viel geen enkele
gele kaart. Je zou het een toonbeeld van sportiviteit kunnen noemen, maar net
zo goed van een gebrek aan grinta. Alderweireld en Vertonghen schoven de bal de
hele tijd naar elkaar toe, waarna een van beiden het dan maar probeerde met een
lange pas. Doelloos voetbal. Het deed terugdenken aan de onzalige, saaie
finales uit de jaren 70 en 80.

Op het eind mocht Divock Origi, net voor het
uur ingevallen voor de half fitte Firmino, de definitieve doodsteek geven met een
schuiver in de hoek. Origi was de laatste maanden een ‘supersub’ voor
Liverpool. Of dat op z’n 24ste een bevredigend statuut is, is nog maar de
vraag. Daarmee is Origi de tweede landgenoot die scoorde in een Champions
League-finale, na Yannick Carrasco voor Atlético drie jaar geleden. Die stond
toen wel in het verliezende kamp.

Juichen
voor Ajax

Na de zoals gebruikelijk voorspelbare
groepsfase — eind augustus bij de loting weet je al voor 90 procent zeker wie
zich zal kwalificeren — waren de rondes met rechtstreekse uitschakeling dit
seizoen een rollercoaster. In de achtste finales haalde Juventus een 2-0 op
tegen Atlético, Liverpool versloeg Bayern in München, Manchester United verloor
thuis tegen PSG en ging daarna winnen in Parijs, en Ajax vernederde Real in
Bernabéu. In de kwartfinales ging topfavoriet Manchester City eruit tegen
Tottenham na een spektakelmatch en twee cruciale ingrepen van de videoreferee,
terwijl Ajax het Juventus van Cristiano Ronaldo wegspeelde. De halve finales
verliepen al helemaal volgens een ongekend scenario. Tottenham scoorde in de
ultieme seconden van de toegevoegde tijd de beslissende treffer in Amsterdam,
Liverpool werkte de 3-0 uit de heenwedstrijd tegen Barcelona weg op Anfield:
4-0. Voetballiefhebbers verzoenden zich opnieuw met deze centencompetitie.

Dat een club met een budgetje van godbetert 90
miljoen euro op een zucht van de finale geraakte, werd op gejuich onthaald.
Ajax speelde met veel respect voor de voetbalvoorvaderen: aanvallend, arrogant,
agressief. En het deed dat met een stel zelfopgeleide jonkies, aangevuld met
slimme aankopen en hongerige routiniers. Zelfs de finale kleurde een klein
beetje Amsterdams rood-wit, met drie op Sportpark De Toekomst gevormde spelers:
Toby Alderweireld, Jan Vertonghen en Christian Eriksen.

Terwijl de romantische voetballiefhebber zich
verkneukelde om zoveel onbezonnen voetbalpret, zullen zij die niet langer
stiekem dromen van een Europese topcompetitie zonder al die vervelende ploegjes
uit kleine en middelgrote voetballanden luidop gevloekt hebben. In het
topvoetbal woedt een hevige strijd tussen zij die een spannende en eerlijke
competitie voorstaan, en zij die een zo voorspelbaar eindresultaat wensen. Die
laatsten hebben de meeste invloed. Voor hen horen dreumesen als Ajax en ook
Tottenham (budget: 360 miljoen) er niet bij. Qua omzet prijkt Tottenham in de
rangschikking die zakelijk dienstverlener Deloitte ieder jaar opmaakt ocharme
op de tiende plek, Ajax staat niet eens in de top 30 van een lijst die wordt
aangevoerd door Real Madrid, Barcelona en Manchester United en die gezamenlijk
tien miljard euro omzet genereren. De komende weken zal de Nederlandse kampioen
worden leeggekocht door topclubs uit de grote vijf landen.

In de ‘Deloitte Football Money League’ staan
er zes Engelse teams bij de eerste tien. Dat de Europese finales door vier
Engelse teams betwist werden is minder verwonderlijk dan dat dat de voorbije
jaren niet gebeurde.

Voorspelbaarheid

Typisch voor wat er misloopt met het concept ‘Champions
League’ is dat geen van beide finalisten vorig seizoen kampioen van Engeland
was geworden. Ze waren slechts derde en vierde. In de vroegere formule van de
Europabeker voor Landskampioenen hadden Liverpool en Tottenham niet eens mogen
deelnemen. Sterker nog: bij de tien laatste winnaars van de Champions League
zaten welgeteld drie landskampioenen.

Voorspelbaarheid is de doodsteek van de sport
en toch volharden de grote competities en de internationale voetbalbonden in
die boosheid: de kampioenen van Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en
Frankrijk verlengden, zoals voorspeld, hun titel. Bayern en Juventus voor de
zevende keer op een rij, PSG voor de zesde keer in zeven jaar, Man. City zit
aan een gemiddelde van een op twee in de laatste acht seizoenen, Barcelona aan
acht op elf.

Tenzij de regels van de Financial Fair Play
eindelijk worden toegepast en kunstmatige topclubs als Man. City en PSG tijdelijk
worden uitgesloten, zal de beker met de grote oren een van de komende jaren in
een vitrinekast in de Verenigde Arabische Emiraten of Qatar belanden, als
pronkstuk voor de plaatselijke mecenas. De UEFA lonkt steeds openlijker naar het
Verre Oosten, waar ook veel voetballiefhebbers-mét-geld wonen. De Europa
League-finale werd gespeeld in Bakoe, Azerbeidzjan, veel oostelijker kan je
niet gaan. Volgend jaar wordt dat Gdansk. Voor de Champions League-finale was
het Wanda Metropolitano in Madrid uitverkoren, genoemd naar een Chinese
projectontwikkelaar. Volgend jaar trekt het circus naar Istanboel, daarna
mogelijk naar Sint-Petersburg. De wereldbeker 2022 wordt in de voetbalwoestijn
Qatar georganiseerd. ‘Money
makes the football world go around’, zou Liza Minnelli zingen.

(‘De
Bankzitter’ is er even tussenuit. Rust, vakantie, batterijen opladen,
trainingskamp, oefenartikels schrijven: terug op maandag 29 juli bij de start
van het nieuwe voetbalseizoen. Benieuwd welke clubs dan in 1A zullen uitkomen.)

(In de laatste ‘Bankzitter’ van dit seizoen had ik het
eergisteren in De Standaard over de terugkeer van Vincent Kompany.)

Standard finisht dan toch als derde in Play-off 1, AA
Gent troefde Anderlecht af voor de vijfde plaats. Maar wie ligt daar nog wakker
van? Hét nieuws kwam gisteren uit Manchester en Brussel. The prince is back. Wat
mogen we verwachten van de terugkeer van Vincent Kompany op de Belgische
velden?

‘Als het kasteel belegerd wordt, heb je een
echte krijger nodig, met een dapper hart en paars bloed, die achter zijn volk
staat.’ Zo kondigde Anderlecht zondagochtend de komst van Vincent Kompany aan,
maar dan in het Engels. Een grotere stunt was niet denkbaar. Plannen voor sportpagina’s
werden op alle redacties overboord gesmeten, zelfs deze Bankzitter gaat daardoor
nauwelijks over de laatste speeldag in Play-off 1.

Dat zegt alles over wie Kompany nog altijd is.
Wereldsportnieuws. Voor de voorbije seizoenen fel geplaagde
Anderlechtsupporters klinkt zijn terugkeer als de aankomst van Johan Cruijff in
Barcelona, in de zomer van 1973. Cruijff werd ‘El Salvador’ genoemd, de Verlosser,
een koosnaam die alleen maar luider weerklonk nadat FC Barcelona voor het eerst
in veertien jaar weer kampioen van Spanje werd. Ook Kompany moet in het
Astridpark de Verlosser worden. Hij moet de club verlossen van alle negativisme
van de afgelopen jaren: de lelijke laatste titel onder Weiler, de wanprestaties
onder de nieuwe grote baas, de onbeantwoorde zucht naar het herbeleven van oude
gloriedagen bij de fans.

Zonde

Naar eigen zeggen werd de terugkeer van
Kompany ingeleid toen hij maanden geleden eens goedendag kwam zeggen in het
trainingscentrum in Neerpede. In gesprekken met Marc Coucke, Michael
Verschueren en Frank Arnesen werd gepingpongd over wat er moest gebeuren bij de
recordkampioen. Dat Kompany daarbij overtuigend overkwam, hoeft niet te
verbazen. De man heeft de gave van het woord, is slim en gevat, heeft de
voorbije drie seizoenen getraind onder Pep Guardiola, een coach die niets aan
het toeval overlaat. Guardiola is de hoogst aangeschreven professor aan de internationale
voetbaluniversiteit, Kompany een vlijtige leerling.

Toch is het onbegrijpelijk dat ’the prince’
net nu het druilerige Manchester inruilt voor het druilerige Brussel. De
voorbije weken was hij eindelijk blessurevrij en stond hij zonder discussie in
de basis bij City, waarmee hij titel en beker won, plus het doelpunt van het
jaar scoorde. Deze Kompany leunt in topvorm nog altijd dicht aan bij de
wereldtop op zijn positie. Harde tackle, zuivere inspeelpas, rust aan de bal,
alleen de snelheid is een beetje minder. De leeftijd, drieëndertig, is een
nadeel, maar hoeft voor een centrale verdediger nog lang niet het einde te
betekenen. En als City, met zijn drukke programma en dwingende sportieve eisen,
te hoog gegrepen lijkt, zou Kompany nog altijd meekunnen bij elke subtopclub uit
een grote Europese competitie.

In die zin is het zonde dat het topvoetbal hem
kwijt is. Kompany die de Premier
League op een persoonlijk hoogtepunt inruilt voor de Jupiler Pro League, dat is
alsof Hans Vanaken terug bij Lommel zou gaan voetballen. Sportieve degradatie.
Het hart haalde het van het verstand.

Rolmodel

Het nieuws moet voor Anderlechtfans hebben
geklonken als een droom die je niet durft na te vertellen omdat ie zo
onrealistisch is. De Vincent Kompany van de voorbije weken steekt er over een
paar maanden met kop en schouders bovenuit in België. Als hij gespaard blijft
van blessures, komen er nog twee of drie Gouden Schoenen in zijn vitrinekast te
staan, naast die ene uit 2004. Wie van de vandaag in de Belgische competitie
actieve spelers zit op zijn niveau?

Marc Coucke wrijft zich ongetwijfeld in de
handen, voor één keer mag hij dat. Sponsors aantrekken wordt weer net iets
makkelijker met zo’n ambassadeur. Plots lijkt het instituut Anderlecht weer
geloofwaardig. Mocht de club beursgenoteerd zijn, dan zou de waarde van de
aandelen tegen deze avond een recordhoogte bereiken. En niet alleen paars-wit
zal hiervan profiteren. Ook de uitstraling van de Jupiler Pro League krijgt een
serieuze boost. Buitenlandse voetbalanalisten zullen weer weten waar België
ligt. Misschien zorgt zijn komst er wel voor dat de tv-rechten toch nog kunnen
stijgen. Wees maar zeker dat ze glunderen binnen de Pro League. Dit rolmodel
zal je nooit kunnen betrappen op het roepen van dommigheden als ‘Alle boeren
zijn homo’s’.

Voor de jonge spelers van Anderlecht moet de
naam van de nieuwe sportieve baas dan weer als muziek in de oren klinken. Hij
was ooit een van hen, een ketje, heeft het helemaal gemaakt, straalt
onoverwinnelijkheid uit. Hij weet dat je jonge talenten moet koesteren. Hij
heeft vanop afstand gezien dat zijn maatje Anthony Vanden Borre niet de juiste
omkadering kreeg, met alle gevolgen van dien. Een man met zoveel empathisch
vermogen zal die fout niet maken.

Kwetsbaar

Toch is succes niet gegarandeerd. Het kan ook
mislukken. Eén Kompany maakt de lente niet voor dit Anderlecht. En elf
Kompany’s kan de club zich niet permitteren. Sportieve garanties zal hij ongetwijfeld
wel geëist hebben, maar zijn de zakken van Coucke zó diep dat hij spelers van
internationaal niveau kan halen? Die complete make-over moet er hoe dan ook
komen, met een prestigieuze naam als nieuw boegbeeld zal het kostenplaatje
alleen maar groter worden. Geld moet rollen, weet Coucke, als hij opnieuw wat
krediet wil opbouwen bij de strenge aanhang.

Nog een nadeel: Kompany heeft geen enkele
ervaring als trainer. Er is ook de vraag hoe hij spelen én trainen zal
combineren. Hoe ouder hij wordt, hoe meer de geteisterde spieren zullen
opspelen bij de man die de bijnaam ‘de man van glas’ al kreeg in zijn HSV-periode,
meer dan een decennium geleden. Hij zal topfit moeten zijn, terwijl hij zich
ook moet bekommeren om de tactiek en de wedstrijdvoorbereiding. Kompany, de
intelligente en zeer aanwezige aanvoerder, moet straks ook psycholoog zijn, én strenge
huisvader, én kritisch voor zichzelf.

Voorbeelden van speler-trainers zijn er veel
op lager niveau, maar nauwelijks aan de top. Ruud Gullit deed het bijna twee seizoenen
bij Chelsea, Ryan Giggs anderhalve maand bij Manchester United, maar in
Engeland is een ‘player-manager’ toch vooral iemand die het trainen uitbesteed
aan een collega. Bij ons deden onder anderen Johan Boskamp, Pier Janssen en
Gunter Jacob het, maar dat waren, in tegenstelling tot de fitte Kompany van
deze lente, toch vooral voetballers op hun retour.

En wat met de Rode Duivels? Eerder had Kompany
aangegeven dat hij nog Euro 2020 wilde meemaken, als bekroning van zijn
internationale loopbaan, maar kan dat wel in deze context, waarin Anderlecht
alle aandacht zal opeisen met alweer een volledig vertimmerde kern? In theorie
is het mogelijk wanneer er sterke veldtrainers worden aangetrokken, die zijn
rol kunnen overnemen. Dan nog is de vraag hoe Kompany-de-trainer zich moet
gedragen onder de spelers. Vreemd trouwens dat bondscoach Roberto Martínez
helemaal uit de lucht kwam vallen toen iemand hem met het nieuws over Kompany
confronteerde.

‘Orgelpunt’

Vincent Kompany verdrong de rest van het
sportnieuws naar de binnenpagina’s. Zelfs in Gent, waar Anderlecht moest winnen
om vijfde te kunnen worden in de eindstand, wat mogelijk nog resulteert in
Europees voetbal, werd nauwelijks over voetbal gepraat. Anderlecht toonde zich
defensief weer bijzonder kwetsbaar in die wedstrijd, Gent profiteerde: 2-1. Kompany
hoeft zich geen zorgen te maken, hij heeft dadelijk een basisplaats in deze wankele
verdediging. AA Gent moet nu hopen dat KV Mechelen veroordeeld wordt.

Een zesde plaats is het slechtste
eindresultaat sinds het seizoen 1972/1973 voor Anderlecht. Voor het eerst in 55
jaar ook geen Europees voetbal in het Astridpark. Een passend ‘orgelpunt’ na
een verschrikkelijk seizoen. Maar misschien is dat wel goed nieuws voor
Kompany: slechter dan dit is haast onmogelijk, hij kan beginnen te bouwen, zal
deze zomer ook nog steviger op tafel kunnen kloppen. En bovendien: een nieuwe coach
wil automatismen kweken, zijn visie overdragen, een team kneden. Dat lukt veel
minder als je al in juli verre Europese verplaatsingen moet maken.

Aartsrivaal Standard mag als derde wel de
Europa League in, na een 0-0 bij kampioen Genk. Antwerp — 3-2 onderuit bij Club
— moet het volgend weekend nog opnemen tegen Kortrijk of Charleroi,
poulewinnaars in Play-off 2. Ach ja, er zijn belangrijkere dingen.