‘Er bestaat geen stinkend geld voor een verkoper,’ zegt een
minder bekend Nederlands spreekwoord. Het betekent zoveel als: voor geld doet
men veel, ook dingen die onoirbaar zijn. Zoals: een wereldkampioenschap voetbal
organiseren op een plek die bijzonder weinig met voetbal heeft, maar waar de
elite zó ziekelijk rijk is en tegelijkertijd zó door en door corrupt dat een
beetje FIFA-bons daar graag meer dan een maand wil vertoeven.
En ach, zullen de beslissers van de wereldvoetbalbond op
donderdag 2 december 2010 gedacht hebben, als we een WK in Rusland organiseren
(2018), waar de maffioze geldstromen rijkelijk vloeien en een verkozen dictator
de Russen deskundig om zijn vinger windt, laten we er dan meteen Qatar bij
nemen. Een package deal, als het
ware, zodat de kritiek in één geut kon komen en men maar één keer moest
reageren. Of niet reageren, want de voetbalbobo’s wanen zich boven de gewone
meute verheven. Best handig, als je ’t zo bekijkt.
Dat Rusland een plek heeft in de voetbalgeschiedenis is nog
duidelijk. Als Sovjet-Unie had het zowaar het allereerste Europees
kampioenschap gewonnen, in 1960, en was het ook nog verliezend finalist in
1964, 1972 en 1988. Als Rusland was het in 2008 halve finalist op dat EK. Dynamo Kiev won
in 1975 op indrukwekkende wijze een Europabeker voor Bekerwinnaars, in 1981
dunnetjes overgedaan door Dinamo Tbilisi. CSKA Moskou en Zenit Sint-Petersburg
wonnen nog niet zo lang geleden op overtuigende wijze de UEFA Cup. Ja, er zal
wel wat gesjoemeld zijn achter de schermen en die Poetin deugt voor geen
centimeter, maar de Russen hebben een erelijst in het voetbal, veel meer dan
pakweg Zuid-Afrika, Japan en Zuid-Korea, daar kan je niets tegen in brengen.
De Qatarezen daarentegen. Nul komma nul voetbalgeschiedenis,
even veel heden en wellicht blijft dat zo in de toekomst. 108ste op de FIFA-ranking, net achter Azerbeidzjan, net voor Koeweit. Wie in Qatar komt
voetballen is ofwel een lokale bewoner die er nooit is weggeraakt omdat ie niet
goed genoeg is, ofwel een hasbeen die
nog even voor grof geld komt uitbollen. Qatar is amper 11.607 vierkante
kilometer groot. Klein, moet dat eigenlijk zijn. Er wonen iets meer dan twee
miljoen inwoners, van wie drie kwart migranten die er tegen een hongerloon hun
geluk komen zoeken, terwijl de échte Qatarezen zwemmen in het geld. Olie en
aardgas, meneer, mevrouw, dat levert flink veel zakken vol geld op. De Wereld Morgen rekende recent nog uit
dat de gemiddelde Qatarees netto 5.183 euro netto per maand verdient, dat is zéér
behoorlijk. Een gastarbeider moet het met 142 euro stellen, waarvoor ie in het
peperdure staatje nauwelijks wat kan kopen, als ie tenminste al zou binnen mogen
in de exclusieve winkels en restaurants. Je mag die gastarbeiders gerust
moderne lijfeigenen noemen. ‘Modern’, tussen aanhalingstekens.
Qatar is een islamitische golfstaat waar emir Tamim bin
Hamad-al-Thani almachtig is en de sharia in artikel 1 van de grondwet staat
ingeschreven. Parlement? Onbekend! Politieke partijen? Nooit van gehoord!
Democratie? Wat een vervelend westers woord, zeg! Mensenrechten? Hou toch op
met uw vervelende opmerkingen! Scheiding van kerk en staat? Ammehoela!
Qatar is een religieuze dictatuur, een beetje zoals de FIFA
dus, maar dan zonder dat adjectief ‘religieus’ (tenzij u de aanbidding van de
dollar als een religie zou beschouwen). Joseph ‘Sepp’ Blatter moet er zich enorm
thuis voelen. Autocraat onder de autocraten. Al heeft de FIFA-voorzitter een
detail over het hoofd gezien, toen het gejuich over de verkiezing van Qatar als
WK-organisator was verstomd. Het wordt daar tot vijftig graden in de zomer. En
laat de zomer nu net de tijd van het jaar zijn dat het WK Voetbal vierjaarlijks
wordt georganiseerd. Dus wordt er nu aan gedacht om het WK uitzonderlijk in de
winter te laten plaatsvinden. Een breuk met de traditie, maar tot daaraan toe:
er valt in het algemeen iets te zeggen voor het spelen van een WK halfweg de
gewone competities, omdat de sterspelers dan nog fris en gretig zijn, en niet
meer zo leeg en uitgeblust als vaak het geval is tijdens zo’n WK.
Maar zelfs in vijftig graden kan er gevoetbald worden. Dan
zorg je ervoor dat alle stadions een dak hebben en dat de airconditioning voor
een aangename binnentemperatuur van twintig of vijfentwintig graden zorgt. Dat
kan je echter niet garanderen voor de toeschouwers, onderweg naar of van het
stadion. Of de spelers op het trainingsveld, want je kan onmogelijk alle
voetbalterreinen in Qatar gaan overdekken, al zal één of andere megalomane
idioot daar al wel aan gedacht hebben.
De arbeiders die in ijltempo de stadions moeten gaan bouwen,
zien intussen af. Ze sterven bij bosjes, al ontbreekt het aan officiële
cijfers. Het zijn slaven, die worden uitgebuit door een regime en een
organisatiecomité dat geen scrupules heeft. Prestige is belangrijker dan
correcte werkomstandigheden. Ze leven in kampen, die ze nauwelijks kunnen
verlaten. Kennismaken met het dagelijkse leven in Qatar zit er niet in: er moet
worden gewerkt.
Maandag 7 oktober om 11 uur werd in de buurt van het Koning
Boudewijnstadion in Brussel symbolisch gevoetbald tegen dit onverantwoord WK en
tegen de onverantwoordelijkheid van de FIFA-bestuurders. Of het zal helpen?
Ach, zo’n Blatter ligt echt niet wakker van tweeëntwintig protesterende
mannetjes op noppen. Het probleem van de temperatuur, ja, daar is ie om
bekommerd. Je zal het maar meemaken dat één van de sterren een zonneslag
krijgt, of erger. Veel erger, zoals de Ecuadoriaanse international Cristian
Benítez, die op 29 juli van dit jaar in Doha overleed. Daar had de amper
27-jarige ex-speler van Birmingham City en Club América net voordien een
lucratief contract ondertekend bij El Jaish SC. Officieel leidde een
buikvliesontsteking als gevolg van blindedarmontsteking tot de fatale
hartstilstand. Officieus wordt gezegd dat de loden hitte het hart van Benítez
deed stoppen.
Voetballen in Qatar is tegennatuurlijk. Er is geen traditie,
de omstandigheden zijn er onmenselijk (zowel voor de arbeiders nu, als voor de
voetballers over negen jaar), het regime dictatoriaal en corrupt, het geloof
allesoverheersend. Qatar, dat is een middeleeuwse staat in een hypermoderne en
poepchique verpakking. Maar de FIFA zal er alles aan doen om het WK door onze
strot te rammen, desnoods in december of januari. Business as usual, heet dat.
