(Deze bijdrage verscheen maandag 19 augustus onder de noemer ‘De bankzitter’ in De Standaard.)

Als er één constante is in de vier speeldagen jonge voetbalcompetitie is dat er geen constanten zijn. Laag geklasseerde clubs halen verrassend punten tegen toppers. De Europese voorrondes eisen hun tol. Alleen Cercle, Waasland-Beveren en… Anderlecht presteren regelmatig: ondermaats.

De kalendermaker hield dit seizoen maximaal rekening met de Europese verplichtingen van onze clubs – AA Gent, Antwerp, Club Brugge – in juli en augustus. De eerste topaffiches staan pas volgend weekend, op speeldag vijf, op het programma: KRC Genk-Anderlecht en Antwerp-Gent. Maar zelfs dan leiden midweekopdrachten tegen, laten we wel wezen, clubs uit kleinere competities tot puntenverlies in het daaropvolgende weekend. Antwerp en Gent hebben gevraagd hun onderling duel uit te stellen, zodat ze zich kunnen concentreren op hun Europese opdrachten, zoals ook in Nederland weleens gebeurt.

Club Brugge gaf vrijdagavond twee punten cadeau aan laagvlieger Eupen. Als de videoreferee wakker had geweest, dan zou blauwzwart een penalty hebben gekregen voor een por in de rug van Vormer – met Hans Vanaken als uiterst betrouwbare strafschopnemer bijna zeker een doelpunt -, maar met ‘als’ en ‘dan’ win je vooralsnog geen wedstrijden. Toch weegt dat puntenverlies niet op tegen mogelijke kwalificatie voor de groepsfase van de Champions League. Voor Club zijn de wedstrijden tegen het Oostenrijkse LASK financieel én sportief belangrijker dan de thuismatch tegen Eupen en de verplaatsing van volgende zaterdag naar Charleroi. Een economische wetmatigheid. (Ondertussen werden de wedstrijden Antwerp-Gent en Charleroi-Club uitgesteld.)

Europese belasting

Als je Europees wil spelen, moet je goed kunnen rekenen. Trainers slaan dan flink aan het roteren: het sterkste elftal mag Europa in, in de eigen competitie krijgen doublures een kans. Kwalitatief een verzwakking, maar dat hoeft geen probleem te zijn tegen zowat de helft van de teams in 1A. Daarvoor dient nu eenmaal die ruime spelerskern.

Antwerp verloor een week geleden in Charleroi, omdat het in de eerste plaats mikte op kwalificatie in Plzen. Dat lukte met veel geluk en na slopende verlengingen. Tegen STVV begon Antwerp niet onbegrijpelijk met zeven wijzigingen aan het elftal. Het won desondanks makkelijk, 2-0. AA Gent liet zich op de vorige speeldag met een half B-elftal ringeloren in Moeskroen, het duel tegen Larnaca in de voorronde van de Europa League werd interessanter geacht. Gisteren won het wel van Oostende. Standard mag zich gelukkig prijzen dat het dankzij de Europese schorsing van KV Mechelen rechtstreeks de groepsfase van de Europa League in mag.

Het zijn keuzes die bij professioneel voetbal horen. In de grote Europese competities wordt tenslotte ook stevig geroteerd, maar daar zijn de spelerskernen kwalitatief veel beter gestoffeerd en vallen de wissels minder op.

Wat moet dat worden als, in het beste geval, vijf Belgische clubs vanaf september de Europese wei in moeten? De tegenstanders zijn sterker dan in de voorronde, de fysieke belasting is nog groter, het dreigt ten koste te gaan van de prestaties in de Jupiler Pro League. Voor de trouwe supporters is het sneu: zij krijgen in eigen land minder competitieve elftallen te zien. Misschien toch maar een kortere competitie met minder clubs overwegen die pas eind augustus start?

Opendeurdag

Positieve verrassing bovenin is KV Mechelen, dat samen met Club Brugge op kop staat met tien op twaalf. Beste start van een promovendus in zevenendertig jaar. Negatieve verrassing tot nog toe is Anderlecht. Zelfs speler-manager Kompany ging zaterdag enkele keren opvallend in de fout in Kortrijk: de 4-2 legde pijnpunten bloot in alle geledingen. Geen spits, geen controle over het middenveld, opendeurdag achterin. Kompany wees ostentatief naar zichzelf voor de tribune met bezoekende fans. ‘Mijn fout!’ Met het programma van de komende weken dreigt een desastreuze start. De twee op twaalf van nu is precies tien punten minder dan vorig jaar rond deze tijd.

Terwijl grote rivaal Club Brugge uitpakte met de komst van Rode Duivel Simon Mignolet, op z’n 31ste nog goed voor een viertal seizoenen op topniveau, denkt Anderlecht eraan Anthony Vanden Borre een derde kans te geven, terwijl Samir Nasri voorlopig meer weg heeft van een has-been dan van de topper die hij ooit is geweest. Hoe lang blijven de paars-witte fans de vriendjespolitiek van Kompany pikken?

Cercle Monaco

Het gewonnen puntje en de clean sheet in Brugge mag in Eupen de aandacht niet afleiden: het wordt een jaar betonvoetbal om te proberen in 1A te blijven. Aan de Kehrweg hebben ze het geluk dat Waasland-Beveren en Cercle Brugge ook hun start gemist hebben. Waasland-Beveren kreeg een efficiëntielesje van KRC Genk (0-4), dat zich herpakte na twee nederlagen op rij. Verdedigend stelden de Waaslanders weinig voor. Gatenkaas. Aly Samatta zei dankjewel en scoorde zijn eerste hattrick van het nieuwe seizoen. Verzachtende omstandigheid voor de thuisploeg is dat het reeds speelde tegen Club (thuis), Antwerp (uit) en Genk (thuis).

Veel penibeler lijkt de situatie nu al voor Cercle Brugge. Nul op twaalf en een elftal dat als los zand aan elkaar hangt. In de openingswedstrijd, tegen Standard, hield Cercle lang de nul, maar werd het in de slotfase voor voldongen feiten gesteld. Daarna verloor het kansloos in Oostende, tegen Kortrijk en in Mechelen, ook al kwamen de Bruggelingen elke keer op voorsprong. Het duidt niet echt op mentale weerbaarheid. Telkens moest Cercle drie tegendoelpunten incasseren.

CEO Marc Vanmaele mag dan vandaag in Het Nieuwsblad wel zeggen dat het allemaal goed komt, de realiteit lijkt hem tegen te spreken. Als filiaal van AS Monaco is Cercle grotendeels afhankelijk van de spelers die door de moederclub naar het Jan Breydelstadion worden gestuurd. De afgelopen seizoenen waren dat aardige voetballers. Nu valt de lichting Monegaskische jongeren tegen. Voor de Russische eigenaars van Monaco is dat nevenschade, ze zullen er in het mondaine Monte Carlo geen traan om laten. Ze hebben andere zorgen ginds: bijna-degradatie vorig seizoen en een mislukte start (nul op zes) nu. De afhankelijkheid van buitenlands geld en talent, en het feit dat de beslissingen die een invloed hebben op het functioneren van Cercle worden genomen op 1250 kilometer van Brugge is funest. Het aantal abonnees bij Cercle daalde met dertig procent, en de tribunes oogden al zo leeg. Dat krijg je als je je ziel verkoopt.

Zaterdag staat Cercle Brugge-Waasland-Beveren op het programma. Zespuntenmatch.