120.000. Zoveel vluchtelingen wil de Europese
Unie over haar 28 lidstaten verdelen. 120.000. Het klinkt eenvoudiger dan
119.999 of 120.001, zo’n rond getal. Maar ik vraag me dan af of een van die
hooggeplaatste Europese functionarissen zich er gezichten bij probeert te
fantaseren, of geknakte levenslopen, of diepe miserie, of ellendige
omstandigheden, of oorlogstrauma’s. Of blijft het bij een abstract getal?
120.000 nobele onbekenden. Stempeltje op het papier en het is officieel.

***

We willen ze niet. Ze zijn met te veel. Ze
ontwrichten onze culturele waarden. Ze zullen de islamdominantie nog
versterken. Ze zijn een groot gevaar voor onze toekomst. Ze horen hier niet
thuis. Ze moeten maar bij de buren aankloppen als ze zich niet veilig voelen
tussen twee bombardementen in. Ze komen onze sociale zekerheid en onze jobs
afpakken en we doen al zo weinig voor de eigen sukkels (zeggen mensen die zich
voordien geen milliseconde bekommerden om die eigen sukkels, liefst nog hadden
ze die getransporteerd naar pakweg Syrië of Irak, want opgeruimd staat netjes).

Ik schreef hier eerder al over
ont-menselijking en ik moet dat nu opnieuw doen. Van een abstract getal hoef je
niet wakker te liggen, zelfs niet van het feit dat Hongarije of Slovakije —
respectievelijk geleid door een rechtse nationalist en een sociaaldemocraat —
weigeren mee te werken, dat er her en der muren en hekkens worden opgetrokken
en dat de gestrande vluchtelingen in een soort concentratiekampen worden
opgesloten. Aylan, ja, die zagen we op de foto liggen, dat was een dood mensje,
daar lieten we een traan voor, tenzij we echt hardvochtig waren. Maar al die
anderen: geen gezicht, geen verhaal, geen voeling mee, geen belang bij.

Ze
komen ons land overnemen

Flauwekul, natuurlijk, maar een waarschuwing
voor islamisering en het binnensmokkelen van IS-strijders doen het goed
tegenwoordig. We zijn allemaal Charlie, behalve als het op humane waarden
aankomt. Hoe enkele tienduizenden vluchtelingen ons land zullen ontwrichten,
moet een heel slimme mens toch maar eens komen uitleggen. Heeft er trouwens al
iemand kunnen aantonen dat er IS’ers aan boord van die gammele bootjes zaten?
Ik heb een donkerbruin vermoeden dat terroristen andere manieren hebben om zich
te verplaatsen. Maar het klinkt goed en het doet ideeën verkopen.

Het is
niet onze schuld

Toch wel. Wie uit arme of door oorlog
geteisterde Afrikaanse landen naar hier vlucht, is wel degelijk een slachtoffer
van ons, het westen. Grosso modo 100 jaar kolonialiseren en 50 jaar
dictatoriaal beleid, met onze steun, hebben daarvoor gezorgd. Eerst plunderden
de koloniale machthebbers de rijkdom, daarna werden er met onze goedkeuring
bewindvoerders aangesteld die voor een zakcentje links en politieke steun
rechts onze economische belangen mee hielpen verdedigen. En de vluchtelingen
uit het Midden-Oosten zijn nog altijd een gevolg van de nefaste Amerikaanse
politiek sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw, een politiek die we hier
op z’n minst stilzwijgend en vaak zelfs actief hebben ondersteund. Dat is niet
mijn of uw persoonlijke schuld, maar we dragen wel als westerlingen mee die
verantwoordelijkheid. Amerika heeft Saddam Hoessein ondersteund in de oorlog
tussen Iran en Irak, en verleende ook hand-en-spandiensten aan het verzet
(Osama Bin Laden!) in Afghanistan tegen de Russische bezetter: de twee
Golfoorlogen, 9/11 en de onrust in de regio zijn daar een blijvend gevolg van.
Onze (westerse) schuld, zeer zeker.

We
moeten ze ginder helpen, hen niet naar hier laten komen

Oké, doe dat dan eindelijk ook. Het budget voor
Ontwikkelingssamenwerking werd binnen de groep van OESO-landen in de jaren
zestig vastgelegd op 0,7 procent van het BNI (Bruto Nationaal Inkomen). Dat
hebben we nog nooit gehaald. In de periode 1970-1989 lag het Belgische gemiddelde
op 0,52%. Tussen 1990 en 1999 — jaren van economische voorspoed! — daalde dat tot
gemiddeld 0,37%. En de voorbije vijftien jaar lag het op 0,48%. Vorig jaar nog
bedroeg de officiële Belgische ontwikkelingshulp 0,45% van het BNI, goed voor
1,8 miljard euro. Dat had dus op z’n minst 2,8 miljard euro moeten zijn! If you’re going to talk the talk, you’ve got
to walk the walk!

Onze
sociale zekerheid kan dit niet dragen

Dan moeten we die sociale zekerheid beter
stutten. Het gaat ook ‘maar’ om enkele tienduizenden vluchtelingen. Natuurlijk
moeten we ons niet de illusie koesteren dat die snel terugkeren als de
gevechten in hun eigen land zijn afgelopen. Wie zich hier succesvol vestigt,
zal niet gauw heimwee voelen. En in die regio volgt het ene conflict al vele
decennia het andere op. Als Assad verdwijnt, zal er wel een andere
bloeddorstige leider in de plaats komen, met een zetje van het westen. Dit is
dus niet zomaar een crisisje, het is een gegeven dat in de loop van de
geschiedenis opdook, opduikt en zal blijven opduiken. Vluchtelingenstromen zijn
zo oud als de mensheid.

Het
zijn net mensen…

… geldt echter ook in omgekeerde richting.
Niet alleen de vluchtelingen moeten in de eerste plaats als mensen op zoek naar
hulp worden gezien. Daar heb je eigenlijk geen Universele Verklaring voor de
Rechten van de Mens of Conventie van Genève voor nodig, dat zou je automatisch
moeten doen, mensen in nood helpen. Ware er niet dat hardnekkig collectief
egoïsme dat in ons land gevoed wordt door rechts en extreem-rechts, kringen
waar vele stemloze aanhangers uit het verleden nu een megafoon krijgen
aangereikt in de sociale media en op de fora van nieuwssites. Ranzigheid in het
kwadraat, waarbij het op de duur niet meer duidelijk is wie wie voedt.

Maar ik merkte dus op dat het ook in
omgekeerde richting geldt. Links mag niet dezelfde fout begaan die het een
kwarteeuw geleden beging door samen met het cordon sanitaire rond het Vlaams
Blok ook een cordon rond de kiezers van die partij te trekken (zij het dat de
muur of het hekken errond niet hoog genoeg was, want er kwamen alleen maar
kiezers bij). Hoe onprettig ook: je moet de dialoog durven aan te gaan met de
gifspuiters, maar vooral met de bange blanke mannen en vrouwen die zich gedeisd
houden, maar die wel met reële vragen zitten, hoezeer die ook vanuit
vooroordelen en aangeprate angst ontstaan zijn. Ga met hen praten, geef hen de
feiten, zeg hen dat die vluchtelingen geen blanco cheque krijgen van de
overheid, leg hen uit waarom we mensen in nood moeten helpen, biedt een visie
op de toekomst. Anders krijg je hetzelfde fenomeen als na Zwarte Zondag in
1991: rechts dat steeds maar aangroeit, het centrum dat vooral aan de macht wil
blijven en van compromis tot compromis leeft, en links dat zich in de ivoren
toren wentelt in het eigen Grote Gelijk en met een verschrikkelijk dedain
neerkijkt op de domme massa, die steeds meer stemmen inpikt, waarop vanuit dat
Grote Gelijk opnieuw gekakt wordt op de domme massa en de politici waarop ze
stemt.

***
Het zijn net mensen, echt waar. Dan maakt het niet meer uit of het er 120.000
of 74.288 of 137.723 zijn. Het zijn wezens zoals u en ik. Een speling van het
lot heeft hen laten geboren worden in Syrië, terwijl u hier in behoorlijk
comfortabele omstandigheden mocht opgroeien. Het had net zo goed andersom kunnen zijn. Had u dan als samengedreven wild in een Kroatisch kamp willen
verblijven?