Een ruig uitziende blanke man stapt
telefonerend op tram 6 die hem, en mij, die vrijdagnamiddag van de Jan Van Rijswijcklaan naar het
Centraal Station in Antwerpen moet brengen. Hij staat op een meter of vier van mij (ik zit),
blokkeert druk gesticulerend de in- en uitgang en praat in een onvervalst
Antwerps accent met een vriend van hem. Het gaat over de onhebbelijkheden van
een ex-lief, zo te horen een stom wicht en aan de reacties na de korte
luisterpauzes af te leiden, geeft de vriend aan de andere kant van de lijn de
man gelijk. Zo gaat dat onder Antwerpse macho’s.

Aan één van de drukkere haltes drummen mensen samen om
de tram op te stappen. Zwarte en bruine mensen, vooral. Onze man staat in de
weg, beseft tegen zijn zin dat hij niet op kan tegen dat overtal, draait zich
om, vloekt, gaat een paar meter verderop in de weg staan en blijft even luid
tegen zijn vriend praten: “Godverdoeme, altaait ’t zelfste, ston ek ier te
telefonère, stapt er zoën bende zwarten oep”. (Voor de niet-Antwerpenaars:
“Verdomme, ’t is altijd hetzelfde, sta ik hier te bellen, stapt er een
bende zwarten op”.) Dat hij zelf in de weg staat en dat die ‘bende
zwarten’ rechtmatige gebruikers van tramlijn 6 zijn, ontgaat hem even. Blanke
man wordt in zijn telefoongesprek gestoord door gekleurde medemens. Hoe kan dit
nu in het blanke Antwerpen?! (En dan mogen we nog blij zijn dat het over
‘zwarten’ had en niet over ‘makakken’ of ‘negers’!)

***

Uit een enquête blijkt dat ‘de Belg’ denkt dat
drie op de tien inwoners in dit land migranten zijn. 29% om precies te zijn.
Diezelfde Belg veronderstelt ook dat 29% van de inwoners moslim zijn, met
andere woorden ‘migrant’ en ‘moslim’ zijn voor hem/haar dezelfde begrippen. Dat
er in werkelijkheid maar 6 op de 100 landgenoten moslim zijn en dat het aantal
migranten slechts één op tien bedraagt, is hem ontgaan.

Nochtans kan je die cijfers makkelijk zelf
terugvinden op statbel.fgov.be, ze zijn vrijelijk beschikbaar voor eenieder die
de moeite doet om ze op te zoeken. Op 1 januari van dit jaar telde ons land
11.150.516 inwoners, van wie 1.214.605 van buitenlandse origine. In
tegenstelling tot een hardnekkig vooroordeel zijn het niet Marokkanen of Turken
die de grootste ‘vreemde’ bevolkingsgroep vormen, maar Italianen, op de voet
gevolgd door Fransen en Nederlanders. Daar zal die man op de tram minder een
probleem mee hebben, vermoed ik, want: blanken.

Voor wie ervan uitgaat dat er heel veel
Marokkanen rondlopen in dit land: het gaat om minder dan 4% van de totale bevolking, en dat is dan nog inclusief de tot Belg
genaturaliseerden: dat zijn, hoe je het ook draait of keert, gewoon Belgen.

Het aantal moslims in ons land bedroeg in 2010
368.000. De verwachting is wel dat hun percentage tegen 2030 zou stijgen van 6
naar 10,2%. Nog altijd een pak minder dan die 29% uit de enquête.

Als je in Antwerpen de tram neemt, zou het
best kunnen dat je al snel vermoed dat er drie op tien vreemdelingen in ons plat pays leven. De tram is het
democratische vervoermiddel bij uitstek: behoorlijk snel, maar met een wat
oubollig imago. Dus vind je er vooral mensen uit de lagere middenklasse op
terug, die niet neerkijken op een mengelmoes van kleuren en geuren en die er
zich de volgende tien haltes bij neerleggen dat ze als sardienen in een blik
geperst worden. Behalve dan die telefonerende lul-de-behanger. Bange blanke man
die veel decibels produceert. Dat kom je wel vaker tegen.

***

Ik verlaat tram 6 in premetrostation Diamant,
onder het Centraal Station. Een kwartet dronken mannen stapt eveneens af. Ze
lallen luidruchtig, zwalpen wat heen en weer op het perron en de grootste
durfal stoot op weg naar de uitgang een sms’ende jonge vrouw aan. Ik hoor iets
dat op “Dag schat” gelijkt. De vrouw doet een stap voorwaarts en
negeert de zuiplappen straal. Een mini-aflevering van Femme de la rue in een Antwerps metrostation, met in de hoofdrol
een blanke vrouw en vier blanke mannen. Ik vermoed: dagelijkse kost, maar ik neem de tram niet elke dag. Ik kom ook niet elke dag in Antwerpen, waar ik me steeds gelukkiger om prijs.

***

‘De Belg’ denkt verder dat meer dan één op tien
tienermeisjes zwanger wordt (in werkelijkheid is het minder dan één op honderd)
en dat er meer dan 40% 65-plussers zijn (in werkelijkheid minder dan 20%). Een
bijvak Demografie zou geen overbodige luxe zijn op school. Meer nuance in de media
evenmin (de enquêteresultaten werden bijvoorbeeld gretig gepubliceerd, maar de
juiste cijfers werden vervolgens grotendeels achterwege gelaten). En het
afsluiten van allerlei fora voor racisten en andere luidroepers is zeer
wenselijk. Het kan een redelijk en met zinvolle argumenten gevoed debat alleen
maar ten goede komen.

Dat laatste geldt trouwens in beide
richtingen. Vanmorgen grasduinde ik naar goede ochtendlijke gewoonte op Facebook, op zoek
naar interessante of ‘vind ik leuke’-posts. Een nieuwe Belg had kritische
bemerkingen neergepend over die enquête. Uit de reacties van andere nieuwe
Belgen blijkt dat er ook langs die kant nog veel werk aan de winkel is. Dat
kan, wat mij betreft, in diezelfde les Demografie worden verholpen. We moeten deze samenleving samen sterker en leefbaarder maken. Komaf zou daarbij niet meer dan een voetnoot mogen zijn.