“We moeten van de idee af dat hogere
studies vanzelfsprekend zijn. Studeren in het hoger onderwijs is geen
verplichting en mag dat ook niet worden.” (…) “Terwijl veel
technische richtingen in het middelbaar er veelal op gericht zijn meteen na het
behalen van het diploma naar de arbeidsmarkt te trekken. Verschillende sectoren
op de arbeidsmarkt wachten ook ongeduldig op deze technisch geschoolde
werkkrachten.” (…) “1500 euro is een stuk meer dan de huidige 600
euro en ouders zullen gemiddeld genomen dan ook een stuk strenger toezien op de
studieprestaties van hun kind.” (…) “Een verhoging van het
inschrijvingsgeld lijkt een eerste goede stap om een dergelijke
diploma-inflatie een halt toe te roepen”. (…) “Wat heeft uw of mijn
universitair diploma nog aan relatieve waarde op de arbeidsmarkt, als Jan en
alleman het heeft?” (…) “Het hoger onderwijs is inderdaad niet voor
iedereen weggelegd.”
Het zal u verbazen, maar deze citaten komen
niet uit een ironische bijdrage op De
Rechtzetting of De Raaskalderij.
Het is een ernstig bedoeld perscommuniqué vanwege het KVHV, het Katholiek Vlaams
Hoogstudentenverbond, afdeling Antwerpen, waar praeses Wouter Jambon mondeling ondervraagd ook nog
het woordje ‘elite’ aan toevoegde. De universiteit is er om aan elitevorming te
doen, aldus de zoon van de fractievoorzitter van de N-VA in de Kamer van
Volksvertegenwoordigers.
Ach, je mag het Jan Jambon niet kwalijk nemen
dat zijn zoon, die ook een min of meer publiek statuut heeft als organisator
van alcoholische uitspattingen en andere cantussen, iets controversieels of
doms zegt. Hij hoeft zich daar heus niet van te distantiëren, zoals
sp.a-fractievoorzitter Bart Van Malderen eist. Dan zou Louis Tobback elke dag
wel ergens mogen gaan aanbellen om zich te verontschuldigen voor het gedrag van
zijn zoon. (“Ja, madammeke, hij is al eens impulsief, onzen Bruno. Zoon van
zijn vader, zeker, hahaha? Allee, nog eens sorry hé en vergeet niet: de
CD&V is een kwal en Kris Peeters is Caligula!”)
Al zijn niet alle opmerkingen van het KVHV
even katholiek, zo blijkt uit een blogpost van 11 juni, waarin de vereniging
klakkeloos… Jan Jambon nakakelde met diens veelbesproken stelling “Het
is niet onze schuld dat anderen in de wereld het slechter hebben dan wij”. In
die tekst worden woorden gebruikt als ‘linkse goegemeente’ en ‘linkse
utopisten’, en wordt de N-VA-retoriek wel heel gretig overgenomen. Dan toch zo
vader, zo zoon?
Onderwijs zou zo toegankelijk mogelijk moeten
zijn. Op alle echelons, in alle leeftijdscategorieën. Dat moet het uitgangspunt
van de overheid en van het onderwijs zelf zijn. De elite waarover Wouter Jambon
het heeft en de stelling van KVHV dat onderwijs niet voor iedereen weggelegd is
en dat technische scholieren maar best op hun achttiende aan het werk gaan in
plaats van voort te studeren, komen uit de koker van mensen die zichzelf door
hun afkomst tot de elite rekenen. Zet die technische luitjes van arme komaf
maar aan de lopende band, dat is zo’n beetje de redenering (als we in dit geval
van ‘redenering’ mogen spreken).
Alle begrip ervoor dat de Vlaamse regering
dank zij de zelf afgedwongen zesde staatshervorming nu haar eigen boontjes moet
doppen, wat voor het eerst betekent dat er geen zakken vol geld op overschot
zijn. Er moet bespaard worden, een unicum in Vlaanderen. En één van de gebieden
waar geld gezocht en gevonden wordt is het onderwijs. Dat begrijp ik dan weer
veel minder, want dat zou een basisrecht moeten blijven, mét minstens
gedeeltelijke overheidsfinanciering en studiebeurzen indien nodig.
Wat mij betreft mag het inschrijvingsgeld op
de universiteiten variëren tussen de nul euro (voor wie geen spreekwoordelijke
nagel heeft om u-weet-wel-wat te doen) en de 2.000 euro (voor wie wel voldoende
kapitaalkrachtig is). Dat vereist wel een strenge controle van de reële
inkomsten van een gezin, liefst zelfs een vermogensregister. En laat dan de
solidariteit, die een beschaafd land onderscheidt van een dictatuur, spelen,
waarbij wie het goed heeft meer bijdraagt dan wie het minder goed heeft, maar
waarbij het uitgangspunt is dat iedereen gelijke kansen moet kunnen krijgen.
Onze universiteiten en hogescholen moeten geen
elite kweken. Wat is dat voor nonsens? Gaan we straks opnieuw het
cijnskiesrecht invoeren, waarbij alleen rijke burgers en ondernemers mogen gaan
stemmen? Het onderwijs moet jonge mensen begeleiden, coachen, stimuleren,
slimmer maken dan ze al zijn, hen de middelen aanreiken om het later te kunnen
maken, hen disciplineren. Maar het moet geen elitaire intellectuele
stoottroepen genereren. Of, zoals blogger Bram Smits gistermiddag al stelde:
“Het moment dat de toegang tot ons onderwijs gebaseerd wordt op financiële
capaciteit in plaats van intellectuele capaciteit dan zijn we een radicaal
foute richting ingeslagen.”
Misschien moeten we het woord ‘elite’ maar
eens schrappen? Wil de universiteit van Gent daarmee beginnen?
