Als voetballer was hij eerder het bonkige type,
doorzettingsvermogen honderd, technisch vernuft een pak minder, maar wel
doeltreffend en altijd met oog voor het team. De bijnaam ‘das Kampfschwein’
werd hem niet voor niets als een soort geuzennaam gegeven door de supporters
van Schalke 04. Het ideale type voetballer voor een trainer, steeds als eerste naam
ingevuld op het wedstrijdblad.

Als bondscoach blijft Marc Wilmots in eerste instantie op
zoek gaan naar een goede groepsgeest, maar blijkt hij soms een betere dribbelaar
dan in zijn actieve carrière. Zo verraste hij gisteren de
verzamelde pers en de tien miljoen andere bondscoaches in dit land door al een
definitieve selectie te geven, in plaats van de vooropgestelde zesentwintig
namen. Alleen achter de naam van de derde doelman, Koen Casteels, staat nog een
vraagteken, de keeper van Hoffenheim herstelt nog van een scheenbeenbreuk.
Geraakt hij niet tijdig fit, dan gaat Silvio Proto mee naar Brazilië.

Wilmots verraste nog meer omdat hij Timmy Simons niet
selecteerde (zelfs niet bij de zes spelers die nu werden aangeduid als
mogelijke invallers mocht er nog een speler uitvallen met een blessure), net
zomin als Radja Nainggolan (die staat wel bij de reservisten), terwijl de algemene verwachting was dat het óf
Simons, óf Nainggolan zou worden.

***

Ik schreef het al: we zijn met meer dan tien miljoen
bondscoaches, dus zal je her en der wel een woord van kritiek kunnen opvangen.
Er zijn er die Wilmots verwijten dat deze selectie te Franstalig is, er zullen
er ongetwijfeld ook zijn die vinden dat er te weinig spelers uit de Jupiler Pro
League bij zijn (momenteel twee, Laurent Ciman van Standard en Anthony Vanden
Borre van Anderlecht, eventueel drie mocht Proto noodgedwongen Casteels komen
vervangen), er kan gediscussieerd worden over namen die er wel en niet bij zijn,
er is niemand van Club Brugge bij (misschien wel de toekomstige landskampioen), enzovoort enzoverder.
Zo gaat dat altijd.

Zo is Divock Origi van Lille er wel bij en Michy Batshuayi
(voorlopig) en Jelle Vossen (definitief) niet. Gouden Schoen Thorgan Hazard staat
slechts op de wachtlijst. Sébastien Pocognoli eveneens. Van Thomas Meunier is
er helemaal geen spoor. Hetzelfde geldt voor Luis Pedro Cavanda (dit seizoen de
helft van de tijd basisspeler bij Lazio Roma), Zakkaria Bakkali (weggedeemsterd
na een flitsend seizoensbegin bij PSV), Ilombe Mboyo, Maxime Lestienne en
Thomas Buffel. En Christian Benteke is geblesseerd, dat wisten we.

Ach, de perfecte selectie bestaat niet, tenzij de Rode
Duivel straks wereldkampioen worden. Als ze er na de eerste ronde uit liggen,
zal Wilmots de wind van voren krijgen. Het spelletje is minder voorspelbaar dan
de reacties die erop volgen.

***

Laten we de zaken nuchter op een rij proberen te zetten.
Wilmots speelt tactisch met een 4-3-3. Doelman, vier verdedigers, verdedigende
middenvelder, twee centrale middenvelders daarvoor, twee flankaanvallers, één diepe
spits. Voor een selectie van drieëntwintig moet je die getallen verdubbelen om
elke positie dubbel te bezetten, plus een derde keeper om de selectie te
vervolledigen.

Doelmannen: Courtois en Mignolet staan buiten kijf, de derde
doelman is er alleen voor absolute noodgevallen. Geen opmerking. Of toch,
een kleintje: mocht Proto meegaan is het te hopen dat hij zich in zijn bijrol
schikt en niet opnieuw de primadonna uithangt die zichzelf de beste van België acht.

Verdedigers: Alderweireld, Ciman, Kompany, Lombaerts, Van
Buyten, Vanden Borre, Vermaelen, Vertonghen. Wat opvalt: er zit geen enkele
échte linksback bij (Vertonghen, Vermaelen en Lombaerts kunnen wel op die
positie spelen), slechts één rechtsback (Vanden Borre), maar ook Alderweireld
en Ciman kunnen die plek innemen. Geen echte opmerkingen: Alderweireld en
Vertonghen deden het meer dan behoorlijk op rechts en links, ook al is het niet
hun natuurlijke habitat. In koerstermen uitgedrukt: ze zijn nog altijd beter
dan de eerste achtervolgers. Laurent Ciman? Doet het meer dan behoorlijk dit seizoen
bij Standard, al zal het altijd een beperkte voetballer blijven, maar dat geldt al meer dan vijftien jaar voor Daniel Van Buyten.

Middenvelders: De Bruyne, Defour, Dembele, Fellaini, Witsel.
In principe is dat één naam te weinig voor een dubbele bezetting, vandaar dat
de verwachting was dat Simons of Nainggolan erbij zouden zijn. (Mijn voorkeur
ging trouwens uit naar Simons, omdat die met zijn ervaring en zijn beperkte
ambities op zijn gevorderde voetballeeftijd voor rust in de tent kon zorgen
achter de schermen, terwijl Nainggolan, de betere voetballer van de twee,
misschien wel meer zou verwachten dan een tweedeplansrol en dan krijg je intern gekrakeel op zo’n groot toernooi ver weg van huis). Maar goed: ook
Chadli, Hazard en Mertens kunnen centraal uit de voeten.

Flankaanvallers: Chadli, Hazard, Januzaj, Mertens, Mirallas.
L’embarras du choix en spelers die op beide flanken sterk zijn. Al blonk Chadli
dit seizoen niet uit bij zijn nieuwe club, Tottenham Hotspur, en hield ook de
jonge Januzaj het bij flitsen in de eerste seizoenshelft bij Manchester United.
Eén van die twee had misschien opgeofferd mogen worden voor Simons of Nainggolan.

Spitsen: Lukaku en Origi. Ook Mirallas kan op die plek
spelen. Origi is in deze optiek een logische vervanger van Benteke.

Kortom: een paar vraagtekens, maar bovenal veel logica en de
nadruk op spelers die op meerdere plekken inzetbaar zijn. Als we echt een
voorsprong moeten verdedigen, kunnen we zelfs zeven centrale verdedigers op het
veld zetten, een suggestie die ik niet zou doen mocht René Vandereycken nog
bondscoach zijn, want die zou die zeven van bij de aftrap hebben durven
opstellen.

***

Terloops nog even het onstuitbare verval van de Belgische
voetbalcompetitie illustreren. Op de WK’s van 1930, 1934, 1938, 1954 en 1970
bestond de volledige Belgische kern uit spelers die in eigen land actief waren.
In 1982 stonden amper 3 van de 22 namen in het buitenland onder contract.

Op de o zo succesvolle Mundial van 1986: 20 op 22 ‘echte’
Belgen. In 1990: 19 op 22. 1994: opnieuw 20 op 22. 1998 in Frankrijk, het eerste WK na
het Bosman-arrest: nog altijd 17 op 22. Zelfs in 2002 kwamen er nog altijd 14
van de 23 geselecteerden uit de eigen eerste klasse. Club Brugge was ‘hofleverancier’
met vier spelers, gevolgd door… Schalke 04 met drie. Anderlecht, AA Gent,
Racing Genk, Moeskroen (!) en Standard mochten twee Rode Duivels afvaardigen.

Vandaag dus twee spelers uit de Jupiler Pro League, misschien drie. Anderlecht en Standard
leveren elk één Rode Duivel. In 1970 waren dat er zeven voor elk van beide
teams. Wat zong die Zimmerman ook alweer over veranderende tijden?

***

Het is goed dat Marc Wilmots de vervelende knoop nu al heeft
doorgehakt, een maand voordat het allemaal begint in Brazilië, vijf weken voor
de Rode Duivels voor het eerst in actie treden. Nu kan er, na de voorspelbare kritiek van de
kenners en de zure oprispingen van de eerste uren en dagen, gefocust worden op
het toernooi zelf.

Geloof me, dit is een selectie waarvoor vele andere
deelnemende landen ons zullen benijden. En dat basiselftal met drie absolute
wereldtoppers (Courtois, Hazard, Kompany) en drie anderen die daar dicht bij
aanleunen (De Bruyne, Vertonghen, Witsel), aangevuld met vijf meer dan degelijke
voetballers, kan hoge toppen scheren. Jammer dat in de achtste finales
vermoedelijk al Duitsland of Portugal wachten, anders zou je nu al mogen
stellen dat dit elftal tenminste op een plaats in de kwartfinales móet mikken.

Nu is het zaak om als één natie achter ‘onze jongens’ te gaan staan. Voor Vorst, voor
Vrijheid en voor Recht! (en hopelijk ook: ‘Juicht Belgen, juicht in brede
vol’ akkoorden / Van Haspengouw tot aan het Vlaamse strand, / Van Noord tot
Zuid, langs Maas- en Scheldeboorden, / Juicht, Belgen juicht, door gans het
Vaderland’!)