Allesverterende ambitie, het heeft iets aandoenlijks. Het
doet mensen dingen doen die ze bij volle verstand nooit zouden doen. Het doet
mensen ideeën spuien die ze normaal te absurd voor woorden zouden vinden. Het
doet mensen dingen zeggen waarover ze best nog iets langer nagedacht zouden
hebben.
Zo, we zitten al direct bij Michel Platini, de grote baas
van de Europese voetbalbond, UEFA. In het jaar dat voorafgaat aan een
wereldbeker voetbal laten de bobo’s zich verbaal gelden, niet zozeer omwille
van dat grote toernooi zelf, maar omdat er niet zo lang daarna
voorzittersverkiezingen volgen bij de wereldvoetbalbond. In 2015 moet de
autocraat Sepp Blatter een opvolger krijgen. Dat kan hij zelf worden, ook al
zal de Zwitser op dat moment al 79 jaren op de teller hebben staan. Maar dat
kan ook de ambitieuze Fransman Michel Platini worden, die over twee jaar nog
altijd maar een jonkie van zestig zal zijn, een snotneus in FIFA-kringen.
De campagne is zowaar al begonnen. Blatter pleitte voor meer
deelnemers uit Afrika en Azië aan het WK. Dat zou dan ten koste moeten gaan van
Europese landen, die volgens de FIFA-voorzitter oververtegenwoordigd zijn.
Platini probeert het slim te spelen. Hij is akkoord met die uitbreiding van het
aantal niet-Europese landen, maar kan als UEFA-voorzitter moeilijk pleiten
tegen zijn eigen leden in, dus vindt ie dat er veertig landen moeten deelnemen
aan het WK. Acht meer dan nu.
Heel concreet wil Platini twee extra landen van het
Afrikaanse continent, twee uit Amerika, twee uit Azië, één uit Oceanië en,
jawel, één uit Europa. The Guardian
voegde daar gisteren in een ironisch commentaarstuk aan toe dat Platini zich bij zijn
voorstel tot uitbreiding maar net kon inhouden om er ook landen van Narnia en
Midden Aarde aan toe te voegen.
Wat is de toestand vandaag? Het wereldkampioenschap voetbal
telt 32 deelnemende landen: het organiserende land (volgend jaar: Brazilië), 13
landen uit Europa, 5 uit Afrika, 4 uit Zuid-Amerika, 4 uit Azië en 3 uit
Midden- en Noord-Amerika. De resterende twee plekken moeten in play-offwedstrijden
worden verdeeld tussen Oceanië en Midden-Amerika enerzijds en Zuid-Amerika en
Azië anderzijds. Europa zal dus in elk geval meer dan het dubbele aantal
vertegenwoordigers tellen dan eender welk ander continent.
Vandaag neemt vijftien procent van de 209 bij de FIFA
aangesloten landen deel aan het WK, in het voorstel-Platini zou dat worden
opgedreven tot 19%. Bijna één op vijf landen zou dus naar het WK mogen: dat is
véél te veel, monsieur Platini. Dat is onzindelijk veel. Het gaat om kwaliteit,
niet om kwantiteit. Het adagium dat deelnemen belangrijker is dan winnen, geldt
misschien voor de Olympische Spelen, maar zeker niet voor een WK Voetbal!
Ik neem u even mee terug naar 1978. Toen namen er amper
zestien landen deel aan het WK in Argentinië. Het organiserende land,
wereldkampioen West-Duitsland, negen Europese landen, twee Zuid-Amerikaanse,
één Midden-Amerikaans, één Afrikaans en één Aziatisch. De
oververtegenwoordiging van Europa was toen veel schrijnender dan nu, met 56%
(als je er uittredend wereldkampioen West-Duitsland bij telt zelfs 62,5%). Vandaag
is dat nog slechts 41%. Maar het fijne van dát WK en van de daaraan voorafgaande
toernooien was dat je op een enkele uitzondering na alleen maar sterke landen
had en dus gelijk opgaande, spannende wedstrijden.
In 1982 werd het aantal landen uitgebreid tot 24 en werd de
nivellering ingezet. Met 14 deelnemers werd Europa nog rijkelijker bedeeld dan
in het vorige WK: 58,3%. De uitbreiding naar 32 kwam er in 1998. Europa kreeg
15 tickets toegewezen (46,9%), nog altijd bijzonder veel in verhouding tot de
andere continenten.
Het is dus goed dat er een historische correctie werd
gemaakt om het aantal Europese deelnemers te verminderen. Het is echter absurd
om dat percentage te laten zakken door steeds meer landen toe te voegen. Een WK
met 40 deelnemende landen, dat betekent een extra week (van vijf naar zes
weken), met als gevolg een nog meer volgepropte speelkalender in het gewone
seizoen en nog meer vermoeidheid bij de absolute topspelers aan het eind van een slopend clubseizoen. Er zullen een pak
zwakkere landen mogen deelnemen en de kwaliteit zal dalen. Is het dat wat
Platini nastreeft?
Deelnemen aan een WK moet een prestatie blijven. Een land
dat erin slaagt zich te kwalificeren, moet volksvreugde veroorzaken, zoals we
dat de afgelopen weken bij ons gekend hebben. Wat Blatter (minder Europese
landen) en Platini (meer landen) zouden realiseren is een devaluatie van het
wereldkampioenschap.
Het waanzinnige voorstel van Michel Platini kan maar door
één motief ingegeven zijn: de Fransman wil zoveel mogelijk niet-Europese landen
paaien (en tegelijkertijd de Europese niet tegen de borst stuiten) om zich in
2015 kandidaat te kunnen stellen voor het lucratieve postje van
FIFA-voorzitter. Meer hoeft u er echt niet achter te zoeken. Maar het blijft
surrealistisch om die kandidatuur op deze manier te lanceren: het is alsof de
N-VA de Vlaamse kiezer zou willen overtuigen door voor te stellen om Henegouwen
en Waals-Brabant aan te sluiten bij Vlaanderen. Oei, hopelijk heb ik nu niemand
op ideeën gebracht.
