Er is een probleem met onze privacy. De kranten staan er
dezer dagen vol van. Belgacom wordt gehackt door de Amerikaanse of Britse
spionagedienst, we kunnen nergens meer lopen zonder dat Big Brother perfect weet
waar we zijn en wat we doen, als we op internet naar een onbekende site surfen
wordt – zonder dat we dat goed en wel beseffen – meteen geregistreerd wat onze voorkeuren op de meest uiteenlopende
vlakken zijn. Een schande, zo wordt het terecht genoemd. Hoofdredacteuren
schrijven er vlammende editorialen over, die meer weg hebben van een rekwisitoor dan van
een gezaghebbende mening. Hoogdravende woorden worden daarbij niet geschuwd. Afkeer is de motor, woede de drijfveer.
Maar… als het erop aankomt de privacy van een topambtenaar
te vrijwaren, dan geven diezelfde media niet thuis. Hoofdredacteuren lezen dan
met veel plezier een stuk in hun eigen krant over de privé-omstandigheden van iemand die die
omstandigheden heel graag privé had gehouden. Gisteren nog. Frank Van
Massenhove haakt om ‘persoonlijke redenen’ af als CEO van de NMBS en de hele
namiddag lees en hoor je via alle media – van websites van zogeheten
kwaliteitskranten over de zogeheten kwaliteitsnieuwsuitzendingen van de
openbare omroep tot de zogeheten kwaliteitsloze populistische media – wat die
‘persoonlijke redenen’ zijn. Ik weet het nu ook – ik kon er niet aan
ontsnappen, het werd me bijvoorbeeld via het radionieuws door de strot geramd nog
vóór ik het toestel kon afzetten -, maar uit respect voor het privé-leven
herhaal ik het hier niet. U leest zelf maar waarover het gaat, want ook vandaag wordt het breed uitgesmeerd over ettelijke kolommen.
Iederéén heeft recht op privacy, laten we het daarover eens
zijn. Als die hoofdredacteuren hun stukken van de jongste maanden over de vieze
praktijken van NSA en consoorten zouden herlezen, dan kunnen ze dat alleen maar
beamen, tenzij ze zichzelf alsnog zouden willen tegenspreken of zware tekenen
van schizofrenie vertonen. Toch wordt dit adagium al bij de eerste de beste
gelegenheid met voeten getreden. Ik hoef niet te weten waarom Frank Van
Massenhove afhaakt. Dat zijn mijn zaken niet. (Tenzij achteraf zou blijken dat
die ‘persoonlijke redenen’ werden ingegeven door frauduleuze praktijken in zijn
huidige functie, want dan speelt het algemeen belang weer, uiteraard. Maar dat
is hier zeer duidelijk niet het geval.)
Ter verdediging zullen de hoofdredacteuren en hier en daar
een eenzame ombudsman ongetwijfeld aanvoeren dat dit nieuws het privé-belang
overstijgt en dat de kijkers/luisteraars/lezers dit willen weten. Dat eerste
klopt niet. Privé is privé. Punt. Het tweede wil ik nog wel geloven. Maar
diezelfde kijkers/luisteraars/lezers willen ook weten wie het met wie doet, om
daar vervolgens verontwaardigd over te kunnen roddelen bij de beenhouwer of de
bakker. Nieuwsgierigheid zit bij de mensen ingebakken. Daarom moet je die nog
niet bevredigen.
Het is niet aan de curieuzeneuzemosterdpotten
om de inhoudstafel van onze media te bepalen, zelf artikels te schrijven of
nieuwsteksten te debiteren. Die afweging moeten de media zélf maken, met het
klein beetje eer en geweten dat ze nog bezitten. Toegeven aan de ziekelijke
nieuwsgierigheid van de burger is een zwaktebod. Mensen zien nu eenmaal graag
de miserie van een ander. Daarvoor is de kijkfile ‘uitgevonden’. U kent dat fenomeen ongetwijfeld: er is niets aan
de hand in je eigen rijrichting, maar je gaat stapvoets rijden om te zien of er
aan de andere kant van de middenberm geen spatje bloed te zien is of een wit
laken dat slordig over een lijk werd gedrapeerd. Zo ziekelijk nieuwsgierig zijn
mensen nu eenmaal.
***
Overigens vind ik dat Maurice Lippens sinds gisteravond in
voorhechtenis zou moeten zitten. Iemand die de Belgische belegger bewust heeft
voorgelogen, is niet meer of niet minder dan een grootfraudeur, een heerschap
dat om zijn eigen hachje te redden de spaarcenten van duizenden landgenoten in
gevaar heeft gebracht. Als we als samenleving vinden dat wie een paar schoenen
steelt in de gevangenis hoort, dan moet de dief die de hele voorraad schoenen
van een heel land heeft gestolen daar zeker zitten.
