Maandans

(Deze bijdrage verscheen eerder deze week op deredactie.be.)

Speelt Lionel Messi volgend
seizoen in het Regenboogstadion? Het zou zomaar kunnen, als Zulte Waregem zich
kwalificeert voor de Champions League en het vervolgens wordt uitgeloot tegen
FC Barcelona. (*) Maar laten we niet op de zaken vooruit lopen.

Zaterdag begint Play-off 1 met een duel tussen de twee aangename
verrassingen van de reguliere competitie: Zulte Waregem en Lokeren. De andere
vier deelnemers aan de kampioenschapsgroep van de Jupiler Pro League zijn usual suspects: Anderlecht, RC Genk,
Club Brugge en Standard.

Zulte Waregem, door zijn supporters nog altijd ouderwets en
liefdevol ‘Essevee’ genoemd, telt door de halvering van de punten slechts twee
punten minder dan Anderlecht. Eén overwinning in een rechtstreeks duel volstaat om over de landskampioen en gedoodverfde titelkandidaat te wippen.

Hoe kan het dat een provincieclub met een zelfs naar Belgische
normen bescheiden budget het zo goed doet, dat alle kenners een blokje om lopen
als er naar een verklaring voor dat succes wordt gevraagd?

Toeval

Het is niet nieuw dat een team dank zij een reeks positieve
uitschieters onverwacht mag deelnemen aan Play-off 1. Het overkwam Kortrijk
(2010 en 2012), Zulte Waregem (2010 en 2013) en Lokeren (2011 en 2013) al twee
keer. Ook Sint-Truiden (2010) mocht al eens mee opdraven in het walhalla van
het Belgische voetbal. Zulke dingen gebeuren nu eenmaal. Toeval, geluk, goede
of slechte vorm vallen nooit uit te sluiten. ‘In voetbal kan alles,’ wisten
twintigste-eeuwse wijsgeren al.

Traditie

Koninklijke Sportvereniging Waregem, in 1946 ontstaan uit
een fusie van Waregem Sportief en Red Star Waregem, is altijd een buitenbeentje
geweest in het Belgische voetbal. Het won de beker in 1974, het speelde nog
eens de finale in 1982, het vertoefde tussen 1973 en 1994 zelfs 21 jaar lang
ononderbroken in de eerste klasse.

En vooral: het beleefde een onvergetelijk Europees seizoen
1985/1986, toen Essevee in de UEFA Cup pas in de halve finales sneuvelde tegen
FC Köln, nadat het tevoren onder meer het grote AC Milan had uitgeschakeld.
‘Binnengekopt. Ja ja ja! Hij zit erin!!! Of wa’ dachte?’ riep Rik De Saedeleer
toen op een koude decemberavond in Milaan.

Het einde was echter roemloos: door financiële perikelen
belandde Waregem in ‘bevordering’, zoals vierde klasse ook wel eens verbloemd
wordt genoemd. Alleen een fusie met Zultse VV bracht in 2001 soelaas, een
beetje een vergelijkbaar verhaal als wat Beerschot twee jaar eerder meemaakte
met Germinal Ekeren. En ook in dit geval werd er gekozen om te spelen in het
stadion van de vervallen ‘grootheid’.

Francky Dury mocht de fusieclub met de lelijkste truitjes
uit de geschiedenis van het voetbal gaan trainen. Zoek op Google Afbeeldingen
gerust op ‘Zulte Waregem 2005’, maar zet wel eerst een zonnebril op, want het
doet pijn aan de ogen!

In 2005 steeg SV Zulte-Waregem naar eerste, het koppelteken
verdween, en een jaar later won het de beker van België. Sindsdien is het weer een
vaste waarde bij de elite van ons voetbal. Een traditieclub die in een
overbevolkte voetbalregio toch zijn plaats wist te veroveren.

Goed bestuur

Twee jaar geleden maakte Patrick Decuyper zijn entrée als CEO
van SV Zulte Waregem. Decuyper maakte naam en faam met Enfinity, een plaatselijk
bedrijf dat gespecialiseerd is in zonne-energie en dat een wereldwijde speler
werd in dat domein.

In het voetbal viel de ambitieuze veertiger brutaalweg met
de deur in huis. Zulte Waregem moest direct meedoen voor een plaats in Play-off
1, het jaar daarna strijden voor een Europees ticket en nog een jaar later
(2014, dus) definitief aansluiten bij de Belgische top. Grootspraak, zoals we
dat wel vaker hoorden uit de mond van bedrijfsleiders die met de nodige poeha
het gesloten wereldje van het profvoetbal betraden (en meestal niet zo veel
later langs een achterpoortje weer verdwenen).

Hoongelach werd Decuypers deel toen Zulte Waregem een paar
maanden na zijn ronkende verklaringen een poos tegen de degradatie streed en
haar zachtmoedige trainer, Darije Kalezic, de deur moest wijzen. Met de
terugkeer van ouwe getrouwe Francky Dury, die in 2010/2011 een jaartje met
wisselend succes vreemdging bij AA Gent, kwam de kentering.

En zie: Zulte Waregem doet dit seizoen mee voor de Europese
plaatsen, wie weet zelfs de titel. Perfect op het schema dat de CEO in 2011
uittekende. Toch is Decuyper veel rustiger geworden: het overtollige branie is
weg, wat overbleef is een manager die zich, zoals het hoort, op de achtergrond
houdt en op zakelijke wijze een voetbalbedrijf leidt. Laat de concurrentie uit
de steden intussen maar lachen met de ‘boeren’ uit Zuid-West-Vlaanderen!

Meester Dury

Als je één naam moet plakken op het succes van Zulte Waregem,
dan is het wel die van Francky Dury. De 55-jarige West-Vlaming is het type van
de methodische trainer. Iemand die spelinzicht koppelt aan pedagogische
capaciteiten. Dury is echt nog een oefenmeester.
Een man die educatief bezig is met zijn spelers.

Dat verklaart ook waarom hij half mislukte bij AA Gent en
Club Brugge hem uiteindelijk niet wilde: spelerskernen die bestaan uit
volgevreten vedetten en zichzelf geweldig goed vindende beloften verdragen het
niet dat er boven hen iemand staat die hen letterlijk de les wil spellen. Die
denken onveranderlijk dat ze het zelf beter weten. Of dat hun talent volstaat
om het te maken in de voetbalwereld. Quod non. Maar dat beseffen die jonkies
dan nog niet. (En Latijn begrijpen ze evenmin, als je de tattoos op hun armen
bekijkt.)

Schoolmeestertypes worden weggehoond aan de top: Hein Vanhaezebrouck
ondervond het in Genk, Leekens bij de Rode Duivels en Club Brugge (hij deed het
wel goed in zijn eerste periode bij Club, ruim twintig jaar geleden), Vandereycken
bij Anderlecht, Standard, RC Genk en de Rode Duivels, en dus ook Dury bij AA
Gent. Diezelfde trainers bewezen hun kunde ten overvloede bij subtoppers en
deden die boven zichzelf uitstijgen: Vanhaezebrouck bij Kortrijk, Leekens bij
Moeskroen en Kortrijk, Vandereycken bij RWDM en AA Gent, Dury bij Zulte
Waregem. Het ligt dus niet aan de trainers, maar aan de clubs en de spelers!

Francky Dury, dat is rustige vastheid. Dat is het maximum
halen uit een kwalitatief en kwantitatief beperkte kern. Dat is het levende
bewijs dat systematisch werken op de duur loont. Als je tenminste het
vertrouwen en het nodige geduld krijgt van bovenaf.

Modern voetbal

Omschakelingsvoetbal,
heet het tegenwoordig. Een modern spelsysteem dat is gebaseerd op een
verdedigende instelling, de bal aan de tegenstander laten, maar eens in
balbezit snel en massaal counteren. Bedoeling is om in een vijftal passen aan
de overzijde te geraken en daar gevaar te creëren. José Mourinho is er een
meester in, Sir Alex Ferguson past het ook sinds een aantal seizoenen toe bij
Manchester United. Het voetbal is vaak niet om aan te zien, maar het is wel
uitermate efficiënt en levert successen op.

Ook Dury laat zijn elftal resultaatgericht spelen. Geen
overdreven risico’s, vanuit een gesloten defensief blok de tegenstander
vastzetten en dan toeslaan. Het zou onbeleefd zijn om het catenaccio te noemen, naar het ultra-defensieve voetbal dat Helenio
Herrera in de jaren zestig dicteerde bij Inter Milaan, maar het neigt er wel
naar. Maar hé, het rendeert, en wie zijn wij om daar dan meewarig over te doen?

Essevee wordt geen
kampioen!

Toch wordt Zulte Waregem dit seizoen geen kampioen. Het
bereiken van Play-off 1 is al een groot succes, tweede eindigen in de reguliere
competitie is dat nog veel meer. De tevredenheid is nu al immens aan de
Gaverbeek. Met de snelle opeenvolging van wedstrijden in Play-off 1 zal de
kleine spelerskern zwaar op de proef gesteld worden. Bovendien schieten de
grotere clubs altijd wakker als het einde in zicht komt.

Maar vooral: in de onderlinge duels was Zulte Waregem tot
nog toe niet al te overtuigend. Vooral bij thuiswedstrijden komt het
spelsysteem van Essevee minder tot zijn recht: dan moet het zelf initiatief
nemen en ontstaat er meer ruimte voor de opponent.

Mijn pronostiek: Zulte Waregem eindigt vierde en mag dan om
het laatste Europese ticket strijden tegen de winnaar van Play-off 2, AA Gent.
Dat zou de ultieme revanche kunnen worden voor de eergierige Francky Dury. Niets
menselijks is de oefenmeester vreemd.

(*) Het zou overigens niet zomaar kunnen, want het Regenboogstadion is geen door de UEFA gehomologeerd stadion. Als Zulte Waregem zich kwalificeert voor Champions of Europa League, zal het dus zijn thuiswedstrijden elders moeten afhaspelen. Maar misschien brengt Messi wel uit sympathie een bezoekje aan het stadion?