“Dames en heren, ter nagedachtenis van
het overlijden van onze geliefde vorst houden wij nu een minuut lawaai”.
Deze uitspraak dateert van eind september 1983, maar ik herinner me het nog als
gebeurde het gisteren. Koning Leopold III was enkele dagen voordien overleden en in
het anarchistisch-satirisch magazine Wat
is het klote om de klos te zijn? hadden we het ludieke idee opgevat om de
koning te eren middels een zestig seconden durende opname van een lawaaierige stofzuiger, een versleten
apparaat dat normaal werkeloos in een hoek van het stoffige kantoor van de
Antwerpse vrije radio FM 2000 stond te niksen.

De makers van dat programma, een verre
voorloper van Het Leugenpaleis, maar
uiteraard véél grappiger, dat begrijpt u wel, vonden dat destijds een geslaagde
grap, ikzelf in de eerste plaats. Het was dan ook in mijn koker ontstaan. Lachen met de monarchie was toen bijna revolutionair, in die duistere jaren tachtig waarin Boudewijn met de seconde populairder werd. En dus vonden we het onze plicht om
van jetje te geven tegen de monarch die de hoofdrol had gespeeld in de
Koningskwestie.

Ik moest aan deze radiosketch denken toen ik
vanochtend las dat de burgemeester van Landen, ene Gino Debroux, na intens
overleg met zichzelf, zijn hond en de goudvis van de buren, had besloten om een
stel Romazigeuners die zich hadden genesteld op een industrieterrein in zijn
stad, met luide muziek te verdrijven. Hij huurde daarvoor geen stofzuiger in,
maar DJ Jos, een lokale neringdoener die gespecialiseerd is in het produceren
van decibels.

Choquerend, vond ik dat nieuws. Landen? Een
stad? Met net geen 16.000 inwoners zou je haast vergeten dat deze door sp.a,
Open VLD en N-VA bestuurde Vlaams-Brabantse plaats bestaat. Gelukkig waren daar
Gino en Jos om een hele meute journalisten te lokken naar wat op de sociale
media algauw #Tomorrowlanden ging heten, ook al was er geen spoor te bekennen
van Dimitri Vegas en Like Mike. Who needs
them when you have DJ Jos?

Stel – stél! – dat het om een
N-VA-burgemeester zou gegaan zijn, pakweg in Aalst of zo, dan zou de
verontwaardiging nog veel groter geweest zijn. Maar hier gaat het dus om een
sociaal-democraat, u weet wel, die partij van wie de leden opkomen voor de
zwakkeren in de samenleving, vierkant tegen racisme zijn en solidariteit
vooropstellen. Dat wil zeggen: alle leden min minstens één, de genaamde
Debroux, Gino.

Wat deze man heeft gepresteerd tart elke
verbeelding. Stel – opnieuw stél! – dat de burgemeester van Tel Aviv op het
ludieke gedacht zou komen om de winnende Israëlische inzendingen op het
Eurovisiesongfestival eindeloos op repeat
te spelen richting Gaza (A-ba-ni-bi
van Izhar Cohen & The Alphabeta, Hallelujah
van Gali Atari & Milk and Honey en Diva
van Dana International, O Groot Muzikaal Trauma!!!), er zou veel sneller een VN-vredesmacht ter plekke
zijn dan vandaag met die systematische raketaanvallen op de op een veel te kleine plek samengedreven Palestijnse bevolking.

Een paar individuele sp.a-ers tweetten hun
verontwaardiging. Freya Van den Bossche, John Crombez: partijtoppers, maar niet
dé partijtop. Die liet bij monde van Bruno Tobback, in normale doen de
vleesgeworden verontwaardiging, weten dat hij “begrip” had “voor
de moeilijke situatie waarmee hij (de
burgemeester van Landen) geconfronteerd wordt.” De man die een aantal Aalsterse
schepenen voor veel minder zonder pardon uit de partij zette, hield het nu bij
een vage uitleg. Terwijl er maar één oplossing is voor de heer Debroux en
trawanten: uitsluiten, ook al is Landen dan één van de weinige resterende rode
vlekken in het Vlaamse politieke landschap. Zo weten we meteen ook dat
consequentie niet in Tobbacks woordenboek staat. Opportunisme dan weer wel,
helemaal vooraan zelfs.

Ik las ook dat de zigeuners van de eigenaar
van het bedrijventerrein enkele dagen op die plek mochten verblijven, tegen
betaling uiteraard, 400 euro voor 30 caravans, want u weet hoe dat gaat met
‘kleine percentjes’ en ‘rijke ventjes’ (zoals stripfiguur Theofiel Boemerang
dat gezegde introduceerde in een aantal vroege Suske en
Wiskes). Voor een handvol zilverlingen worden principes overboord gegooid
en telt het politiereglement niet meer.

Als die Roma effectief onwettig in Landen
verbleven en als er ook nog eens bewijs was van overlast, waar ik me zelfs iets
kan bij voorstellen, dan had Debroux eerst moeten onderhandelen, daarna dreigen
met een politioneel optreden en tenslotte – als uiterste middel – de ongenode
gasten manu militari verwijderen. Dat recht heeft hij als burgervader en hoofd
van de politie: de veiligheid van zijn burgers gaat voor alles. Ofwel had hij
ze moeten laten staan of een andere plek in de gemeente, pardon: stad, voor hen zoeken. Luide muziek op de groep afvuren was een waanzinnig slecht en
wansmakelijk idee. Ver van ludiek. Misplaatst. Mensonterend. Een
volgende stap in de ontmenselijking van een opgejaagde groep mensen die nergens
thuis is.

Zo lang Bruno Tobback zich niet honderd
procent distantieert van die ene burgemeester en hem bij voorkeur
ondubbelzinnig duidelijk maakt dat die niet in zijn partij thuishoort, zit hij
op hetzelfde niveau van de N-VA, die drieëneenhalve week na de beruchte
“Er bestaan geen minderwaardige jobs, alleen minderwaardige
mensen”-uitspraak van een Gents gemeenteraadslid nog altijd geen afstand
nam van diens ziekelijke woorden. Wat Debroux deed, komt neer op “Er bestaan geen minderwaardige mensen, alleen minderwaardige zigeuners”.

O ja, Absurdistan zou Absurdistan niet zijn zonder kersen op de surrealistische taart. Na twee uur platenruiter spelen werd
DJ Jos na een klacht van een buurtbewoner door de politie aangemaand om het
geluid te dempen. Het is onduidelijk of daar ook een GAS-boete bij hoort en, zo
ja, wie die dan moet betalen. En Sabam heeft al aangekondigd dat het een boete
zal opleggen omdat het evenement niet bij haar was aangevraagd. Kleine percentjes,
rijke ventjes!