Voetballiefhebber, de vorige avonden ook zo genoten van de
Champions League en de Europa League? En u misschien afgevraagd waarom dit niet elke Europese
voetbalavond het geval kan zijn? De reden is simpel: duels met rechtstreekse
uitschakeling, heen en terug, garanderen meer spektakel, minder berekening,
meer inzet, meer beleving, minder terughoudendheid bij de coaches. Omdat het
van moetens is, zeker in de
terugwedstrijd.

De hervorming van de Champions League in de zomer van 1997
liet toe dat de grote voetballanden voortaan meer dan één deelnemer mochten
afvaardigen. In de praktijk: de kampioen en de runner-up. Twee jaar later werd
dat aantal uitgebreid voor de Top 5-landen (Spanje, Engeland, Duitsland, Italië
en Frankrijk, niet noodzakelijk in die volgorde). Spanje, Engeland en Duitsland
starten elk seizoen in september met drie teams in de groepsfase. Daar komt
meestal nog een vierde team bij dat een voorronde heeft moeten afhaspelen.

De reden voor die uitbreiding was duidelijk: commercie. De
Europese voetbalbond UEFA, de nationale voetbalbonden van de grote landen,
clubvoorzitters en sponsors willen de beste ploegen zien op het zogeheten ‘Kampioenenbal’
en die komen onveranderlijk uit de toplanden, niet uit Tsjechië, Oostenrijk,
Schotland of België. Die worden hooguit getolereerd, als ‘kleintje’ in de
groep. De kampioenen uit Malta, Finland, Noorwegen en, pakweg, Luxemburg zijn
tegen dan allang uitgevoetbald op het hoogste Europese vlak.

Er wordt ook wel eens beweerd dat die ongelijke
samenstelling van de groepen (meer ploegen uit de grote voetballanden, weinig
of geen uit de middelgrote of kleine) tegemoet komt aan de tv-kijker, maar daar
durf ik eerlijk gezegd aan twijfelen. Nu is er een overkill aan wedstrijden en niet zelden ligt al na vier van de zes
groepswedstrijden vast wie er naar de achtste finales mag. Het laat grote clubs
toe om de laatste matchen met een veredeld B-elftal te spelen, wat de
spankracht en de kwaliteit niet ten goede komt. Met andere woorden: tot begin
november is het behoorlijk spannend, daarna wordt het routine. En wie wil er nou routine in het voetbal?

Uitzonderlijk is er een poule, in de media zonder
uitzondering ‘groeps des doods’ genoemd, waar het tot de laatste speeldag om de
knikkers gaat, bijvoorbeeld dit seizoen in Groep F met Borussia Dortmund,
Arsenal en Napoli. Zelden komen alle vier ploegen begin december nog in
aanmerking voor kwalificatie. Anders gezegd: dit systeem garandeert wel
voldoende aanwezigheid van topclubs, maar onvoldoende spanning, wat bij voetbal
nu net één van de dragende elementen is.

***

Het kan anders. Daarom enkele gratis tips voor de UEFA
vanwege een bekommerde voetballiefhebber.

1) Behoud de voorrondes in juli en augustus, maar beperk ze
tot twee (in plaats van drie). Ze doorkruisen de voorbereiding op het nieuwe
seizoen. Laat bijvoorbeeld alleen landen uit de Top 20 één of meerdere deelnemers
afvaardigen. De andere landen hebben één rechtstreekse deelnemer, de kampioen
van hun land. In die voorrondes spelen dus geen kampioenen meer, maar de
ploegen die tweede en/of derde eindigden in hun competitie.

2) Start in september met 64 teams, rechtstreekse
uitschakeling, heen en terug. Zo krijg je zes speeldata in het najaar, vijf in het voorjaar, twee minder dan vandaag. In september worden de 1/32ste finales
gespeeld, in oktober/begin november de 1/16de, in november en december de 1/8ste
en de data vanaf de kwartfinales kunnen dan behouden blijven. Er komt dus in
februari en maart ruimte vrij op de veel te drukke speelkalender. (Geen dank!)

3) Laat alle kampioenen deelnemen. Er zijn 53 aangesloten
landen bij de UEFA. Vul die aan met 2 extra deelnemers uit Engeland, Spanje en
Duitsland (de huidige toplanden) en met 5 teams die zich via de voorronde hebben kunnen kwalificeren (daar kan dan bijvoorbeeld nog een vierde ploeg uit de
toplanden bij zitten, zoals vandaag doorgaans al het geval is).

4) Eventueel kunnen de topclubs beschermd worden bij de
loting voor de eerste ronde, zodat ze niet direct tegen elkaar kunnen uitkomen.
Het is niet fijn dat de kampioenen van Spanje en Italië elkaar al in de eerste
ronde ontmoeten, zoals Real Madrid en Napoli in het seizoen 1987/1988 in de (toen
nog) Europabeker voor Landskampioenen overkwam. Vooral Napoli vond dat achteraf
niet zo interessant. Vanaf de tweede ronde zijn topaffiches wel mogelijk. En verhoogt dus de sportieve spankracht en het commercieel interessante. (Graag gedaan!)

5) Op die manier wordt de eerste ronde minder aantrekkelijk,
dat is waar, maar alle landskampioenen spelen wel minstens twee wedstrijden in
de Champions League, en daar draait het in eerste instantie toch om. Zo krijgen
ook de nationale competities in álle Europese landen weer meer waarde.

6) Werk ook in de Europa League met 64 teams en
rechtstreekse uitschakeling, na twee voorronden. Hier vind je ook alle
bekerwinnaars in terug, zoals nu al het geval is.

***

Natuurlijk zal dit niet gebeuren. Eén romantische
voetbalziel weegt niet op tegen de machtige geldmolochen. Tenzij naast mezelf
ook andere romantische voetbalzielen hun ‘I’m mad as hell and I’m not going to
take this anymore’-momentje (vrij naar een bekend fragment uit de film Network) zouden ventileren. Eén adres:
UEFA, à l’attention de monsieur Michel Platini, président, Route de Genève 46,
CH-1260 Nyon 2, Suisse.