‘Steal a little and
they throw you in jail. Steal a lot and they make you King‘. De grote poëet
die Bob Dylan is, heeft er altijd een handje van weg gehad om in enkele zinnen
tot de essentie te komen. Deze flard tekst komt uit het nummer Sweetheart Like You van het uitstekende
album Infidels uit 1983.

‘Steel een beetje en ze smijten je in de gevangenis, steel
heel veel en ze maken je koning,’ kan je vandaag ook toepassen op de deal die het parket en de Bijzonder Belastingsinspectie eind
vorig week in alle stilte sloten met het Antwerpse diamantbedrijf Omega
Diamonds. Begin mei lekte al uit dat de diamantgigant voor twee miljard euro
gefraudeerd had en dat gerechtelijke en fiscale instanties het op een akkoordje
wilden gooien: betaal 160 miljoen euro boete en je bent ervan af. Dat voorstel
werd nu stoemelings geofficialiseerd,
ware het niet dat de advocaat van een werknemer die zegt schade te hebben
geleden door Omega Diamonds het nieuws maandag naar buiten bracht. (Die
werknemer is wellicht ook de man die de illegale praktijken destijds toevertrouwde
aan het gerecht.) Toch haalde het nieuws onze kwaliteitspers niet meer. Die is
nog altijd bezig met de levensbelangrijke kwestie dat Yves Leterme volgend jaar
geen ‘goesting’ heeft om op een CD&V-lijst te gaan staan.

Het dossier stinkt, zei de advocaat. De top van Omega
Diamonds blijkt niet meer of niet minder dan ‘een bende criminelen’ te zijn.
Want zo staat het zwart op wit in het gerechtelijk dossier: ‘criminele organisatie’. En
met deze georganiseerde misdadigers (laten we ’t duidelijker stellen: met deze
diamantmaffia) werd nu een minnelijke schikking getroffen, zoals dat verbloemd
klinkt. Zeg gerust: Omega Diamonds kreeg een fiscaal cadeau. 160 miljoen euro
boete, dat is nauwelijks acht (8!) procent van de 2 miljard euro die het
bedrijf via illegale praktijken aan de fiscus heeft onttrokken.
‘Klassenjustitie,’ noemde hoogleraar fiscaal recht Michel
Maus (VUB) dat drie maanden geleden al. ‘Op deze manier geef je de boodschap
dat wie fraudeert, dat beter ineens goed doet, want dan kom je er beter vanaf.
Dat creëert wantrouwen tegenover de overheid.’ Precies wat Bob Dylan dertig
jaar geleden al bedoelde. Waarom zou je een kleine dief worden, wanneer je
enkel gerespecteerd wordt als zware crimineel? Waarom links en rechts enkele
honderden euro’s afromen, als je het ook meteen met miljoenen of miljarden kan?

In een opiniestuk dat op 10 mei in De Morgen verscheen onder de veelzeggende kop ‘De omgekeerde logica
achter de Belgische fraudebestrijding’ ging Maus, samen met Mark Delanote en
Eddy Claesen, nog een stap verder: ‘De huidige willekeur bij de afhandeling van
fiscale fraude en bij uitbreiding elke fiscale overtreding is een rechtsstaat
onwaardig en is nefast voor het vertrouwen van de burger in fiscus en justitie.’

Welke geloofwaardigheid heeft de, zeer gerechtvaardigde,
strijd die staatssecretaris John Crombez tegen fiscale fraude aangaat nog, als
achter zijn rug of, stel je voor!, met zijn medeweten kruiperige, schimmige en
semi-criminele deals worden gesloten
met grootfraudeurs?

***

Terloops, mocht u zoeken naar een website omegadiamonds.com,
of iets dergelijks, dan zult u niks vinden. Via de Gouden Gids kom je te weten
dat Omega Diamonds gevestigd is in de Pelikaanstraat 78 in Antwerpen. Als je
dan op ‘bezoek website’ klikt, kom je terecht bij generaldiamonds.be, dat als
adres Pelikaanstraat 94 vermeldt. Op de home-pagina lees je daar een verwelkoming in
drie talen, maar onder ‘Welkom’ staat opnieuw de Franstalige tekst. Slordigheidje
(hopelijk behandelen ze hun diamanten met meer zorg en precisie). Voor de rest
is die site zéér spaarzaam met informatie. Welkom in de wereld van de
geheimzinnigheid!

Met wat zoekwerk beland je op een andere site,
omegadiamondjewelers.com, een bedrijf uit Cumming, Georgia, maar dat zal
allicht een heel andere en slechts bij toeval ongeveer gelijknamige firma zijn, getuige de ‘The
Most Trusted Name in Jewelry’-tussentitel op de ‘About us’-pagina. (‘Because of
our High standards and Business Ethics…’). Neen, dat kan het écht niet zijn.

Waar de zaak wel mee te maken heeft is de Antwerpse
‘Diamantgate’, die onder anderen procureur-generaal Yves Liégeois en substituut
Peter Van Calster lijnrecht tegenover mekaar plaatste. Een mediagenieke ‘guerre des juges‘ die de aandacht
dreigde af te leiden van de essentie: miljardenfraude in de diamantsector. De
onafhankelijke nieuwssite Apache.be schreef er al enkele keren uitgebreid en
goed geïnformeerd over.

‘Al bij al zal deze zaak weinig afbreuk doen aan het imago
van Antwerpen als centrum van de handel in diamant,’ lees ik tussendoor op de blog
www.gold-50.be, een blogpost die ook al van 7 mei jl. dateert. Ik durf dit te
betwijfelen. Tenzij we onze reputatie van achterbakse foefelaars en sjoemelaars
blijven koesteren?

In elk geval mag de conclusie zijn dat diamant weliswaar
letterlijk geurloos is, maar dat er figuurlijk een vreselijke walm hangt ter
hoogte van de straten naast het Centraal Station in Antwerpen. Want je kan er
donder op zeggen dat er nog meer gefraudeerd werd door diamantairs en hun
handlangers. En opnieuw niet voor enkele duizenden euro’s.

***

In een samenleving die zichzelf zou respecteren zouden de
CEO, de financiële directeur en mogelijk ook de voorzitter van de raad van
bestuur van Omega Diamonds nu in voorhechtenis zitten, in afwachting van een
proces dat hen voor een aantal jaar in de gevangenis zou doen belanden.

In een samenleving die zichzelf zou respecteren zou Omega
Diamonds die twee miljard euro tot de laatste eurocent moeten terugbetalen, met
daarbovenop nog een fikse boete. Waarom niet van 160 miljoen euro? Of zullen we
de bestaande boetes wegens fiscale wanpraktijken hanteren: die gaan van 40 tot
309 procent. In het geval van Omega Diamonds zou dat dus kunnen variëren van
800 miljoen tot 6,2 miljard. Dát zou pas een deal zijn!

In een samenleving die zichzelf zou respecteren zouden de
rechterlijke en uitvoerende macht niet plat op hun buik gaan voor een machtige
bedrijfstak, waarvan de tentakels tot in de hoogste kringen van de
wereldpolitiek en -economie reiken.

In een samenleving die zichzelf zou respecteren zou Omega
Diamonds uitgespuwd worden, omdat het een bende criminelen is, die niet alleen
geld onttrekkt van de Belgische staat, maar die ook nog eens handel drijft in
‘bloeddiamanten’ uit Angola en Congo. Bedrijfsleiders met bloed aan de handen,
beste parket en fiscus, willen we daarmee onderhandelen en een minnelijke
schikking zelfs nog maar in overweging nemen?

Euh, ja, dus. Omdat België blijkbaar geen samenleving is die
zichzelf en de door haar eigen politici gestemde wetgeving en zorgvuldig
opgestelde regeltjes respecteert. Het is een vaststelling, maar wel een hele pijnlijke.

***

Weet u hoe de tekst van Sweetheart
Like You van Dylan verder gaat? ‘There’s
only one step down from here, baby. It’s called the land of permanent bliss.
What’s a sweetheart like you doin’ in a dump like this?‘