In het fictieve maar desondanks onvolprezen dunne boekje
‘Een voetbalclub leiden voor dummies’ is Patrick Decuyper, CEO van Zulte
Waregem, nooit verder geraakt dan de eerste twee hoofdstukjes: ‘Hoe werk ik me
binnen?’ en ‘Hoe zet ik alles naar mijn hand?’. Geen onbelangrijke flarden
tekst, dat klopt, maar uit de daaropvolgende hoofdstukken (‘Hoe ga ik om met
onverwacht succes?’, ‘Hoe kan ik dat succes continuëren?’ en ‘Hoe verzeker ik
de toekomst van mijn club?’) had hij veel meer kunnen leren. Het had hem alleszins
het gezichtsverlies van de afgelopen tien weken kunnen besparen.
Even terug naar eind mei dit jaar. Twee dagen na de lichte
ontgoocheling omwille van het net niet kampioen worden en de terechte euforie
over een fantastisch seizoen 2012/2013, wat resulteerde in een onverhoopte tweede
plaats, leurde Decuyper met het stamnummer van Zulte Waregem in de stad
Antwerpen, die net zonder eersteklasser was gevallen. Na de hevige interne
kritiek van trainer en spelers paste hij zijn scenario vliegensvlug aan: vervolgens ging hij het stamnummer van KV Oostende, dat hij tersluiks had bemachtigd in
een schimmige deal met voorzitter Lejaeghere van de kustploeg, verpatsen aan
burgemeester De Wever, die in al zijn voetbalonwetendheid dacht mee te kunnen werken
aan iets wat ’t stad goed zou doen.
Maar Lejaeghere ging dwarsliggen. De Wever en Decuyper met de billen bloot.
Met de broek op de enkels struikelde Decuyper terug richting
Waregem, waar niemand hem nog vertrouwde. Meer nog, de eind augustus 43 jaar
wordende entrepreneur zag inmiddels
ook zijn geesteskind Enfinity – een bedrijf dat zich specialiseerde in
zonne-energietechnologie, wereldwijd succes boekte en hem persoonlijk de globale
titel van ‘Jonge Manager van het Jaar’ opleverde in 2009 – afglijden richting
financieel moeras. Heeft Decuyper nog wel de middelen om een ambitieuze
voetbalclub te runnen?
Hazard
De recentste flater in een hele reeks is de afspraak die
Decuyper maakte met Chelsea en de makelaar van Thorgan Hazard, broer van en
aanstormend talent. Hazard was vorig seizoen één van de onverwachte sterkhouders
van de vice-kampioen en verkoos, ondanks grote belangstelling van Anderlecht en
RC Genk, om toch opnieuw in het Regenboogstadion te gaan voetballen. Groot
gejuich aan de Gaverbeek toen de uitleenbeurt werd verlengd, gevolgd door
verstomming en verslagenheid toen er in de overeenkomst een zinnetje bleek te
zijn toegevoegd: Hazard, 20 jaar jong, moest meer verantwoordelijkheid krijgen.
Versta: alle vrije trappen en hoekschoppen trappen én de aanvoerdersband
omgorden.
Een zelden geziene toegeving door een hurende club. Maar het
verhaal wordt des te schrijnender wanneer de spelersgroep die beslissing – die
volgens Decuyper in het bijzijn van trainer Francky Dury werd ondertekend – pas
de dag van de Europese wedstrijd op PSV te horen kreeg. Is het een gedeeltelijke
verklaring voor de wanprestatie van dinsdagavond in Eindhoven? Hoe dan ook is de sfeer
momenteel bijzonder slecht bij Essevee.
Dury daagde vrijdagmiddag niet op op de gebruikelijke
persconferentie op de vooravond van een wedstrijd en kreeg achteraf zelfs
spreekverbod opgelegd door het bestuur, Decuyper dus. Davy De fauw, de man die zijn aanvoerdersband moest
inleveren, sprak in een bui van ontgoocheling over vertrekken. Franck Berrier
zal zeker weg willen, nu hij niet meer de man is die de stilliggende fases voor
zijn rekening mag nemen. Mbaye Leye sprak zelfs van het boycotten van de
competitiewedstrijd van vanavond, de streekderby tegen aartsrivaal KV Kortrijk
nota bene, en wil hoe dan ook zo snel mogelijk andere oorden opzoeken.
En dan is er nog de bizarre transferhistorie rond Junior
Malanda, de jonge verdedigende middenvelder, nog altijd maar achttien, die
vorig seizoen één van de revelaties in de Jupiler Pro League was. Hij wilde al
tijdens de wintertransferperiode weg, maar toen werden Fulham en Udinese nog
arrogant afgewimpeld door de Waregemse CEO. In het tussenseizoen dreigde Malanda met opstappen op basis
van de fameuze wet van 1978. Uiteindelijk ondertekende hij een contract bij VfL
Wolfsburg, een Duitse middenmoter, dat hem wel eerst voor een half seizoen
uitleent aan… Zulte Waregem. Pikant detail: blijkbaar verdiende Malanda
afgelopen jaar 1200 euro bruto per maand, exclusief premies. Als dat zo is, is
de démarche van Malanda en zijn manager begrijpelijk. En dan wordt het gedrag
van Decuyper nóg ridiculer. We zitten stilaan op het niveau van uitbuiting en mensenhandel.
Kolonie
De aanvoerdersband is meer dan symbolisch. Davy De fauw wist
zijn tien ploegmaats telkens weer op sleeptouw te nemen. Een captain gaat voorop in de strijd, heeft
veel invloed op trainer en medespelers, fungeert als doorgeefluik tussen spelers en bestuur, communiceert goed, geeft blijk van een groot
doorzettingsvermogen en stelt het belang van de club voorop. Allemaal
eigenschappen die De fauw, als we de verklaringen van zijn teamgenoten mogen
geloven, in overvloed heeft.
Thorgan Hazard heeft die capaciteiten, volgens diezelfde ploeggenoten,
niet. Hij wil gewoon een extra seizoen rijpen op een redelijk niveau, tot
Chelsea hem geschikt acht om te debuteren in de Premier League of hem eventueel
verder laat groeien bij een subtopper in een belangrijkere competitie dan
de Jupiler Pro League. Hazard is momenteel een vergiftigd geschenk voor Essevee.
Wellicht zonder het zelf te willen zorgt hij voor tweespalt. Wat Zulte Waregem/Decuyper dan wel hadden moeten doen? Weigeren mee te stappen in dit verhaal van onredelijke eisen. Het belang van de club vooropstellen. Zich niet laten chanteren door andere clubvoorzitters en makelaars. Best mogelijk dat Thorgan Hazard dan toch nog bij Essevee zou gestald zijn.
Dat Hazard de aanbiedingen van Anderlecht en Genk hooghartig
naast zich neerlegde, krijgt nu ook een andere betekenis. Wilde men hem daar
niet verzekeren van een centrale rol? Misschien beloofde men hem er zelfs niet
eens een basisplaats? En al zeker niet de aanvoerdersband? Het zou best wel
eens kunnen dat Decuyper zich veel gewilliger, versta: onderdaniger, opstelde
dan Vanden Stock/Van Holsbeeck en Degraen/Jacob.
Een aanvoerder is veel meer dan een goeie voetballer. Zelden
zie je de supersterren van het moderne voetbal met een armband spelen. Lionel
Messi, Cristiano Ronaldo en Gareth Bale zijn begenadigde voetballers, maar het
zijn geen leiders. Bij FC Barcelona zijn het Carles Puyol of Xavi die kapitein
zijn, bij Real Madrid is dat Iker Casillas of Sergio Ramos, bij Tottenham
Michael Dawson. Aanvallers worden doorgaans geen aanvoerder, omdat ze zo
eigengereid en vaak zelfs egoïstisch zijn. De band wordt gedragen door verdedigers of
middenvelders, soms ook door doelmannen. Heel uitzonderlijk is er een trainer
die een speler tot aanvoerder bombardeert om hem meer gevoel voor verantwoordelijkheid
bij te brengen. Sir Alex Ferguson deed dat destijds met Eric Cantona, de
eeuwige rebel, en Roy Keane, de schoffelaar die zo vaak werd uitgesloten. En
het werkte. Maar het is altijd de trainer die bepaalt wie zijn aanvoerder is,
niet de voorzitter of de CEO, en al zeker niet een verhurende club of een
spelersmakelaar.
Wat de zaak-Hazard eveneens benadrukt, is dat de Belgische
competitie Europees niets meer voorstelt. Topclubs als Chelsea koloniseren het
voetbal. Ze stallen spelers waar het hen het beste uitkomt en verbinden ontstellend
hoge eisen aan hun ‘goedheid’. Zo’n Abramovitsj ziet Zulte Waregem als een
soort tijdelijke kolonie waar hij zijn willetje kan doordrukken. Dank zij
zwakke figuren als Patrick Decuyper lukt dat nog aardig ook.
Onhoudbare situatie
Dat Zulte Waregem het vorig seizoen uitzonderlijk goed deed,
heeft het aan drie factoren te danken. Ik geef ze in volgorde. 1) Een gedreven trainer met
sterke pedagogische capaciteiten die een heldere tactiek wist te vertalen naar
een heterogene kern voetballers. Systematiek haalde het altijd op improvisatie.
2) De samenhorigheid van een groep zelfbewuste spelers die bereid waren de
tactische plannetjes tot in het kleinste detail uit te voeren en voor mekaar door een
vuur te gaan. In tegenstelling tot Anderlecht, Club Brugge en Standard waren er
bij Essevee tijdens het seizoen geen pseudo-vedetten die alle aandacht naar
zich toe trokken. Op het eind gingen de transferhormonen bij Malanda, Berrier
en Leye wel opspelen en dat viel extra op, na zovele maanden van goede sfeer, sterk groepsgevoel en ijzeren discipline. 3) De uitzonderlijke prestaties
van enkele individuële talenten, die ondersteund werden door dienende spelers.
Dit laatste komt bij Anderlecht, Club Brugge en Standard op de eerste plaats,
bij Zulte Waregem was het ondergeschikt aan de eerste twee elementen.
Wat Zulte Waregem nu dreigt te overkomen is dat de trainer
wordt geïsoleerd of misschien wel botweg ontslagen en dat de ‘één voor allen,
allen voor één’-mentaliteit compleet verdwenen is. Als dan ook nog eens de
individuele talenten weg willen, dreigt er – ondanks die eerste uitzege van
vorige week – een lange en vervelende voetbaljaargang op komst te zijn.
Een trainer is een passant, dat is waar. Maar het belang van
Dury voor Zulte Waregem mag niet onderschat worden. Hij is de architect van het
succes, Decuyper heeft er hooguit een steentje toe bijgedragen. Als er al
iemand moet verdwijnen bij de fusieclub is het de CEO, die zowel met woorden
als daden onvergeeflijke fouten heeft gemaakt. In eender welk zichzelf
respecterend bedrijf zou de huidige situatie van Patrick Decuyper als
‘onhoudbaar’ worden omschreven. Als er vanavond dan ook nog eens zou verloren worden van de buren uit Kortrijk, zal het kot te klein zijn.
***
Slotbedenking. De zaakwaarnemer van Thorgan Hazard heet John
Bico, maar de kans is bijzonder klein dat Peter Gabriel ooit een meezinger over
diens leven componeert.
Zoals je weet vind ik het geen slechte beslissing om Hazard nog een jaar te houden bij Essevee, ook als dat betekent dat hij aanvoerder moet worden. Beggars can’t be choosers, en Hazard is een speler die anders financieel onhaalbaar is voor een veredelde provincieclub als Zulte-Waregem. Anderlecht & Genk waren in staat om een groter deel van Hazard zijn salaris te betalen, en er waren clubs uit andere competitites geinteresseerd (EPL/Bundesliga) waar Hazard op een hoger niveau kon spelen en die Chelsea ook beter kunnen vergoeden. Als Zulte dan persé die speler wil houden vind ik het maar logisch dat ze zich elders trachten te onderscheiden van die financieel en sportief betere clubs door een extra inspanning te doen daar waar mogelijk: hem priviléges gunnen die zijn persoonlijke ontwikkeling ten goede kan komen – en die andere clubs hem niet kunnen toekennen. (USP enzo)
Tevens ben ik er van overtuigd dat het toekennen van de aanvoerdersband de sfeer in de spelersgroep niet hoeft te verzieken. Als men het communiceert als “dit is een opoffering die we moeten maken om de club te laten doorgroeien, om ons wonderseizoen te herhalen en te trachten overtreffen” denk ik dat er geen enkele speler die het goed met Essevee voorheeft zal morren. Sterker nog: door het uitstekende groepsgevoel en samenhorigheid moet deze bittere pil net makkelijker te slikken zijn dan in andere clubs, waar geen “alles voor de club”-mentaliteit heerst.
Ook vind ik het ook wat naïef om aan te nemen dat alles wat Decuyper zegt of doet zwart is, en wat Dury zegt of doet wit is.. – Decuyper heeft de recente geschiedenis tegen, maar dat betekent niet dat alles wat hij doet of zegt slecht of onwaar is. Het betekent evenmin dat men Dury moet onderschatten. Ook hij is een ervaren vos die er een geheime agenda op kan nahouden.
Wat als de versie Decuyper klopt, en Dury al lang op de hoogte was van de beslissing, maar wachtte om die beslissing over te maken aan zijn spelersgroep? Als hij dat onbewust deed, omdat het voor hem (emotioneel) moeiilijk lag, is hij dan degene die zou moeten gaan omdat hij de sfeer verziekt heeft?
En wat als hij het opzettelijk deed? Wat als hij na het stamnummer-incident besloten heeft om zijn populariteit en godlike status bij Essevee te instrumentaliseren om Decuyper te trachten buiten te werken? (al dan niet met hulp vanuit de directiekamer, met hulp van achter de schermen)
Een soort van chicken game waarbij uiteindelijk Dury of Decuyper de club zal verlaten.
Afgaande op berichtgeving in de media is het onmogeijk om uit te maken wat er echt gaande is bij Zulte Waregem. Toch lijkt het me veilig om aan te nemen dat er binnenskamers spelletjes langs beide kanten gespeeld worden, en dat het wat eenzijdig zou zijn om alles wat fout gaat bij Zulte Waregem op conto van Decuyper te schrijven.
Zelden zo’n heldere en to the pointanalyse gelezen en daar zit mijn supportershart voor KVK nu eens voor niks tussen.
Franky Dury wordt hier zwaar voor joker gezet door een CEO die geen kaas van voetbal heeft gegeten (zie o.a. de stamnummersaga en de avonturen met Kalezic en co). Ik zou zeggen : breek het kot verder af PDC,wij van KVK zullen het geschenk in dank aanvaarden.