De ‘Mars tegen Marrakesh’ van zondag 16
december heeft meer dan elfduizend woorden méér aandacht gekregen in de Vlaamse
pers dan de ‘Klimaatmars’ van zondag 2 december.
Zo, u kunt weer verder met uw dagtaak, na deze
vaststelling. Dank om even op deze blog te passeren. Wie tijd heeft en de
details wil lezen, moet nog enkele minuten hier vertoeven. Wees welkom, in deze
verrassend weinig koude dagen voor Kerstmis.
***
Vorige zondag en maandag was mijn aanvoelen
dat de anti-Marrakeshmars (5.500 deelnemers) disproportioneel veel meer
media-aandacht had gekregen dan de pro-Klimaatmars, of noem het de ‘anti-Klimaatpolitiekmars’
wat mij betreft (65.000 à 75.000 deelnemers), van begin deze maand. Dat was een
subjectieve vaststelling, maar ook een punt van irritatie. Waarom krijgt een in
aantal aanwezigen bescheiden evenement veel meer lettertekens en woorden ter
beschikking dan een veel omvangrijker gebeuren? De omstandigheden waren
dezelfde: grijs, druilerig weer, een graad of tien. Daar lag het dus niet aan.
Het ging in beide gevallen om protest.
Maar… klopte mijn aanvoelen wel? Ik heb het
even onderzocht. Dat ging als volgt: ik tikte in GoPress (de plek waar je alle
verschenen artikels kunt terugvinden) de trefwoorden ‘Klimaatmars’ en ‘Mars
tegen Marrakesh’/’Mars tegen Marrakech’ in. Ik telde vervolgens het aantal
artikels én het aantal woorden per artikel. Nam ik mee op in de optelsom: alle
dubbels. Zoals daar zijn: artikels in en op verschillende media die identiek
waren, bij Mediahuis en De Persgroep bijvoorbeeld. Nam ik niet mee: Belga-communiqués
en de berichtgeving in de buitenlandse pers. Nam ik wel mee: het politiek
gekrakeel rond de aanwezigheid van federaal minister Marghem op de Klimaatmars
en de mening van Theo Francken over de Mars tegen Marrakesh. Nam ik niet mee:
radio- en televisieberichtgeving, omdat ik bij mij thuis niet de middelen heb
om de timing van items exact na te gaan. Nam ik wel mee: editorialen over de
marsen. Nam ik tenslotte ook nog mee: live updates gedurende de (zon)dag.
Is dit wetenschappelijk onderbouwd? Een
beetje. Ik heb er geen uren, laat staan dagen ingestoken, heb met een gammele
rekenmachine en het zetten van streepjes op een blad papier gewerkt. Ik kan er dus
af en toe één artikel of tweehonderd woorden naast zitten. Dat doet niets af
aan de essentie, vind ik.
***
Over de Klimaatmars werden op zondag 2 december
25 stukken gepubliceerd en op maandag 3 december 18, samen goed voor 15.838
woorden. Niet overal stond de Klimaatmars prominent op de voorpagina.
Over de Mars tegen Marrakesh werden op zondag
16 december 44 stukken gepubliceerd en op maandag 17 december 20, samen goed
voor 26.919 woorden. Overal stond de mars prominent op de voorpagina. (Terloopse
opmerking: media moeten het eens geraken over de juiste spelling van de
Marokkaanse stad. Is het nu Marrakesh of Marrakech? Een aantal sites presteerde
het om de twee zelfs door elkaar te gebruiken, bijvoorbeeld ‘Marrakesh’ in de
titel en ‘Marrakech’ in de lopende tekst. Consequent/konsekwent is dat niet.)
Conclusie:
over de Mars tegen Marrakesh werden op de dag van de manifestatie negentien
(19) stukken meer geschreven dan over de Klimaatmars. De dag nadien ging het om
twee bijdragen meer. In totaal werden er 11.081 woorden meer over de kleinere
mars geschreven dan over de grotere. Voor wie van percentages houdt: 58,8 procent
meer.
Mijn aanvoelen klopte dus.
***
Wat nu precies mijn punt is, zult u zich
misschien afvragen, nu u toch tot hier geraakt bent. Een paar conclusies.
1) De media focussen te veel op het negatieve.
Mars ’tegen’. Gewelddadigheid. Hooligans.
2) De media focussen te veel op controverse.
Die saaie pieten en mieten van #ClaimTheClimate, met hun eeuwige bakfietsen en
hun aandacht voor de toekomst! Neen, dan liever die frisse jongens van Schild
& Vrienden, die altijd weer iets zeggen dat lekkere koppen en luidruchtige
toogdiscussies oplevert. (Vandaag mocht Dries Van Langenhove weer uitgebreid
zijn zeg doen in Het Laatste Nieuws,
wat hem toeliet om Mei ’68 even erg te noemen als de Tweede Wereldoorlog. A.
Hitler en P. Goossens in dezelfde schuit: ça
passe!)
3) De media focussen te veel op makkelijk populisme
en ze pompen dat vervolgens nog eens op. Die Mars tegen Marrakesh had perfect
op pagina 7 gekund, 30 lijnen met daarnaast een foto van het geweld achteraf.
Meer zijn 5.500 mensen niet waard. Dat is ongeveer 0,05 procent van de Belgische
bevolking, terwijl ze (en hun medestanders bij de N-VA) beweren dat ze het hele
volk vertegenwoordigen. Quod absoluut non. (De Klimaatmars-betogers
vertegenwoordigen tenminste al 0,6 procent van de Belgen, nog altijd een zeer bescheiden
minderheid.)
4) De media zijn dringend toe aan
gewetensonderzoek. Ik wil hier niet pleiten voor constructieve journalistiek,
vanwege de oubolligheid van die term, die bovendien lijkt te veronderstellen
dat je alléén nog maar het positieve moet zien. Nogal naïef. Maar we — ja, ik
heb zelf zo’n blinkende perskaart — stevenen af op destructieve journalistiek,
berichtgeving die uitsluitend de waan van de dag volgt, herrie veroorzaakt of
versterkt, bruggen helpt op te blazen, populisten populairder maakt, de
samenleving in al zijn gewrichten doet kraken. Dat kan ook niet de bedoeling
zijn. Waar is de/onze kritische zin naartoe?
Hoofdredacteuren, eindredacteuren en journalisten
zouden minder schrik moeten hebben van wat het volk denkt, maar schrijven en
zeggen wat er volgens hen aan de hand is, waar het écht om gaat, wat
achterliggende drijfveren zijn. Dan is, bijvoorbeeld, de hele klimaatdiscussie
een pak relevanter dan verzet tegen een VN-Migratiepact dat nauwelijks iemand
in dit land gelezen heeft (zelfs niet de mensen die dat op tijd hadden moeten
doen!).
Journalisten moeten weer meer onderzoeken en
blootleggen, media moeten geen megafoons aanreiken aan de luidste roepers en de
strafste tafelspringers, maar aan de interessantste stemmen in de samenleving,
hoe zoetgevooisd en bedeesd die soms ook klinken.
Het lijkt bijna op een nieuwjaarswens, zij het
dat ik dat al jaren roep en herhaalde nieuwjaarswensen iets pathetisch hebben.
En toch: ik wens het ons, mediaprofessionals, toe. En u, lezers/luisteraars/kijkers,
ook.
***
Voor de rest wens ik u prettige feestdagen en
een op alle vlakken geweldig 2019. De klapdeuren van deze saloon gaan veertien
dagen dicht.
Tot in den draai!
