Het zijn zwarte dagen. Vandaag is het precies
zevenentwintig jaar geleden dat het Vlaams Blok haar grote doorbraak beleefde.
Zwarte zondag! Er zouden nog veel donkerdere verkiezingszondagen volgen.
Gisteren was het Black Friday, een jonge traditie die vanuit de States is komen
overwaaien. Het principe is eenvoudig: u ziet een koopje hangen dat u eigenlijk
niet nodig heeft maar dat zo goed geprijsd is dat u het niet kunt laten
schieten, u geeft geld aan de winkelier en die zegt ‘Dankjewel’. Thanksgiving.

De Vlaming doet daar vrolijk aan mee, ook al
gaat het ten koste van de kleinere winkeliers. De ketens profiteren, mogen een
dagje solden organiseren zonder dat de koopjesperiode officieel is aangebroken.
Valsspelen voor gevorderden. De meerverkoop compenseert de mindere prijzen. Dat
de lokale winkels bloeden en de (inter)nationale ketens juichen, ontgaat de
meesten. Think globally, act locally? Neen, hoor: think locally
(mijn portemonee), act globally (vul
de portemonnee van de grote ketens).

We zijn kuddedieren. Werken ons met de ellebogen
tot bij het prijskaartje ‘-20%’. Staan er niet verder bij stil dat ergens in de
rij iemand zal boeten. De concurrent of de producent. We staan met z’n allen
aan te schuiven als er een Primark opent. Feest! Een T-shirt voor 2 euro! Dat
dat hebbedingetje voor een paar cent gemaakt is door een Aziatisch slaafje,
ach, dat is zo ver hier vandaan dat we het niet eens merken. Kinderarbeid, een
schande, maar alleen maar als we het zien. We hebben toch lekker dat goedkope
T-shirt. Après nous le déluge.

We vliegen met Ryanair. Kost een paar tientjes
en daar leggen we, mits wat zeuren, nog een paar eurobiljetten bovenop als we
ook nog eens het gevoel van comfort aan boord willen hebben, drankje en zakje
nootjes erbovenop. Peanuts! Werkomstandigheden
van piloten en hostessen? Zal ons worst wezen. We willen naar het zuiden en we
willen het nú, bijna voor niets. Ecologische voetafdruk? L’enfer, c’est les autres!

We spreken schande van de bagageafhandelaars
van Aviapartner, omdat die onaangekondigd begonnen te staken, dagen aan een
stuk. We staan er niet bij stil dat die bandwerkers aan het eind van de lijn
staan: wij betalen minder voor onze vlucht, de vliegtuigmaatschappijen hebben
minder inkomsten, iedereen die in de sector werkt, verdient minder én moet
harder werken, omdat er steeds minder werknemers zijn, anders dalen de winsten
nog harder, enzovoort, enzoverder. Zoals ik al op 28 oktober tweette: “In
een samenleving waar de mensen (u en ik) een ‘race to the bottom’ niet alleen
toelaten maar ook faciliteren door er zelf aan deel te nemen (‘Vlieg bijna
gratis!’), hoeven we niet verwonderd te zijn over uitwassen en, uiteindelijk,
een reactie tégen die uitwassen. #Aviapartner”

Hetzelfde met bpost, een modieuzere benaming
voor good old De Post. Nog zo’n
bedrijf dat onder druk staat door talloze snellere pakjesleveranciers en dat dus
met minder volk evenveel werk wil doen. Meneer
facteur is onzichtbaar geworden, hij moet vliegensvlug de post in de
brievenbus deponeren in de hoop dat er niemand een goeie dag komt zeggen, want
daar heeft hij in zijn strikt getimede ronde geen tijd voor. Niet dat we terug
moeten naar het cliché van meneer facteur
die met veel plezier zijn buideltas met enveloppen aflegt om een borreltje te
komen drinken, maar het mag heus wat menselijker. Alleen: dat kan niet meer.
Want we willen alles nu, meteen, onmiddellijk, zonder pardon. We hebben die
snelheid van handelen zelf gewild, met alle gevolgen van dien. Weg menselijkheid.
Nog meer files omdat er nog meer vracht- en bestelwagens nog sneller moeten
leveren. Gevolg: nog meer luchtvervuiling. In het creëren van vicieuze cirkels
zijn we meesters.

We orkestreren onze eigen ondergang. Maar als
je middenin de ratrace staat, zie je ze niet meer. Oekraïense loonslaven bouwen
mee onze festivaltenten op, las ik vorig weekend in De Standaard Weekblad. Toch zullen er geen festivalgangers afhaken,
het bordje ‘Uitverkocht’ zal weer even snel hangen als vorige jaren. Makelaars en
andere sjoemelaars verzieken het voetbal, maar dit weekend zullen de stadions
overal even vol (of even leeg) zitten als op andere speeldagen. Praat ons geen
schuldgevoel aan! Laat ons vooral gerust!

Het is allemaal onze eigen schuld en we
beseffen het niet. Wat zegt dat over de intelligentie van de diersoort Mens?