De geschiedenis herhaalt zich. Googelen helpt je niet echt
om te weten te komen van wie die vaak gebruikte uitspraak origineel afkomstig
is. Je wordt richting Marx en Hegel gestuurd, maar bij hen vind je alleen variaties
en afgeleiden. Volgens Wikipedia dateert de uitspraak van halfweg de
negentiende eeuw, maar is de inspirator anoniem gebleven.
De geschiedenis herhaalt zich, bis. Toen het Vlaams Blok
zijn grote doorbraak kende bij de verkiezingen van 24 november 1991, doopten de
andere partijen, SP en Agalev voorop, de datum om tot “Zwarte Zondag”. De
verkiezingsoverwinning van N-VA bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen
van 14 oktober 2012 werd door N-VA-voorzitter Bart De Wever zelf omschreven als
“Zwart-gele Zondag”. In 1991 ontstond er spontaan een anti-racistische
groepering die zich Charta 91 noemde en werd, onder impuls van Agalev-topman
Jos Geysels, toen fractieleider in de Vlaamse Raad, een “cordon sanitaire” rond
het Blok geweven. Dat “cordon” werd toegejuicht én bekritiseerd, maar wordt tot
op de dag van vandaag gerespecteerd. Vlaams Blok/Belang werd nooit uitgenodigd
om coalities te vormen.
De oorsprong van het “cordon” was respectabel en zat hem in
het afschermen van de democratie: Vlaams Blok was immers een partij wiens
standpunten in vele gevallen haaks stonden op die democratie. Een
anti-democratische partij die van de democratie gebruik wilde maken om een
Vlaamse dictatuur te installeren, zo kon je de vrees van progressieve
bewegingen samenvatten. En dus moest de democratie verdedigd worden tegen
racistische en fascistoïde elementen.
De geschiedenis herhaalt zich, ter. Vandaag is de grootste
partij in Vlaanderen er opnieuw één die de onafhankelijkheid van dit
landsgedeelte vooraan in de statuten heeft verankerd. De overwinning van N-VA
was eclatant en voor de andere partijen degoûtant en ronduit gênant. Maar dat
mag geen reden zijn om Bart De Wever en de zijnen in dezelfde hoek te drummen
als Dillen, Dewinter, Annemans & co destijds, laat staan dat een nieuw
“cordon sanitaire” zich opdringt. De N-VA is wél een democratische partij.
Zelfs als je het met haar principes niet eens bent, moet je haar respecteren en
de kans bieden om mee te besturen daar waar zich dat opdringt. Je kan iets
zeggen over de organisatie van onze verkiezingen (ik deed dat zelf recent op
deze plek met een oproep om de “stemplicht” af te schaffen), maar je mag niet
de spelregels wijzigen tijdens de wedstrijd en je mag zeker niet achteraf de
uitslag proberen te manipuleren.
Een varkenskop op de oprit van Bart De Wever droppen, is
beneden alle peil. Een vers gepensioneerde topman van ACOD-Spoor die vindt dat
De Wever niet aan politiek zou mogen doen en vervolgens op zijn Facebook-pagina
orakelt dat er “een grote leider met racistische (anti Waalse) principes (is)
opgestaan” vergaloppeert zich verschrikkelijk. Hij schrijft ook: “De Walen van
nu lijken wel de joden van destijds.” Dat is geen historische vergelijking,
maar een hysterische. Om in zijn eigen werksfeer te blijven: Jos Digneffe, de
zelfbenoemde “Locomotief van Limburg”, is helemaal ontspoord. Vrijheid van
meningsuiting is een belangrijk uitgangspunt, maar een beetje zelfrelativering en
nuance zou op zijn plaats geweest zijn. De man viel al nauwelijks nog ernstig
te nemen met zijn standpunten rond de recente spoorstaking, maar hier raakt hij
helemaal het spoor bijster.
Al wie zich links en progressief noemt, zou goed moeten
nadenken voor ze N-VA en Bart De Wever blijven stigmatiseren zoals ze dat nu
proberen te doen. Ondanks zijn machtspositie in Vlaanderen houdt De Wever van
de underdog-positie. Als je zo iemand fysiek bedreigt of om de oren slaat met
onzinnige en zelfs wansmakelijke historische vergelijkingen, zal dit zijn
populariteit alleen maar versterken, want de Vlaming houdt nu eenmaal van
underdogs. Wie haat zaait tegen De Wever, zal alleen maar nieuwe verkiezingsoverwinningen
van N-VA oogsten. Ook dat bewijst de geschiedenis herhaaldelijk.
Het is zinloos en dom om het éénentwintig jaar oude, bestofte
scenario om het Blok af te stoppen van onder de mottenballen te halen en
vervolgens op de repeat-knop te drukken. Je moet De Wever niet aanvallen op
zijn persoon, maar op zijn argumenten. It’s
the content, stupids! Hou de discussie inhoudelijk, in het volle besef dat
de man een uitstekend debater is en je onder tafel kan praten. En vooral: kom
met een eigen verhaal als alternatief voor het separatistisch, anti-Waals, anti-syndicalistisch
en ongenuanceerd pro-werkgevers discours van de man en zijn partij.
Links moet dringend rechtsomkeer maken in zijn retoriek. In
herhaling vallen zal alleen maar tot meer nederlagen, grotere frustratie en
uiteindelijk zelfvernietiging leiden. Die plaat is al grijsgedraaid. Dus: ‘Zet
die ploat af, want ze blèft hange!’. Creëer een positief alternatief voor het
huidige rechtse klimaat: niet door zonder na te denken in te hakken op rechts,
niet door de maatschappijkritiek van (centrum)rechtse partijen te negeren, niet
door blind te blijven voor de problemen van de multiculturele samenleving, maar
wel door een coherent en consequent verhaal op te bouwen. Dat vergt ongetwijfeld
tijd, tijd die je beter niet verliest door in het wilde weg te slaan. Juni 2014
komt er snel aan.
‘De geschiedenis herhaalt zich, eerst als tragedie, dan als
klucht.’ Die is wel van Karl Marx.
