20 januari
1981. Om 18 uur onze tijd, pal op het middaguur Washingtontijd, legt een
B-acteur de eed af als nieuwe president van de Verenigde Staten. De veertigste
in de rij. Een republikein. O, wat haten we de man, links en jong als we zijn.
De man is de baarlijke duivel, zal de wereld in het verderf storten, samen met
die ijzeren vrouw in Downing Street 10 in Londen. Neoliberalisme wordt de norm
in de vrije wereld. Ongebreideld kapitalisme, daar zal het de volgende vier
jaar om draaien. Vier jaar worden four
more years en eigenlijk eight more
years, want vanaf januari 1989 neemt zijn vice-president de honneurs waar.
Heimwee
naar Ronald Reagan. Dat voelde ik gisteren zowaar, nog altijd links maar een
pak minder jong. Reagan was een middelmatige politicus, maar hij had wel al acht
jaar politieke ervaring opgedaan als gouverneur van de belangrijke staat
Californië. En hij omringde zich met keurpersoneel. Réchts keurpersoneel, dat
wel, en dat moesten we, links en jong zijnde, haten, maar wel mensen met een
visie, of je die nu goed vond of niet. Vice-president George H. Bush was baas
van de CIA geweest. Minister van Buitenlandse Zaken Alexander Haig was nog stafchef
onder presidenten Nixon en Ford, en daarna baas van de NAVO. Zijn opvolger
George Shultz had ervaring als begrotingsminister. Minister van Defensie Caspar
Weinberger was een havik met verstand. Gespecialiseerd in armworstelen met de Sovjets,
de vijand, maar met een concreet einddoel voor ogen en dat was niet de
vernietiging van de wereld. Minister van Financiën Donald Regan introduceerde
de Reaganomics, een hyperkapitalistische
kortetermijnvisie, die uitging van trickle-down
economics: help de rijken en zij zullen de armen helpen. Complete nonsens,
in de praktijk, en zowel moreel als economisch verwerpelijk — onder Reagan
werden de armen armer én talrijker, en bereikte de staatsschuld recordhoogtes
—, maar het was tenminste een visie, hoe pervers en kortzichtig ook.
Helemaal
anders wordt het onder Donald John Trump, die een zootje ongeregeld om zich
heen verzamelde. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken heeft vooral
ervaring als zakenman, is goed in het paaien van de vroegere erfvijand Rusland.
De nieuwe minister van Onderwijs vindt dat scholieren wapens mogen dragen om
zich te beschermen tegen grizzlyberen, die, zoals bekend, frequent voorkomen in
de steden. Klimaatnegationisten, creationisten en andere kwistenbiebels zullen
minstens vier jaar lang het beleid gaan bepalen, aangevuurd door een
narcistische egoïst, die zichzelf in het middelpunt van de belangstelling wurmt.
Een C-acteur: te slecht voor de film, goed genoeg om verkozen te worden tot
president. The American Nightmare.
***
“To
a few of us here today this is a solemn and most momentous occasion, and yet in
the history of our nation it is a commonplace occurrence. The orderly transfer
of authority as called for in the Constitution routinely takes place, as it has
for almost two centuries, and few of us stop to think how unique we really are.
In the eyes of many in the world, this every 4-year ceremony we accept as
normal is nothing less than a miracle.” – Ronald Reagan, 1981
“Today’s ceremony, however, has very special meaning. Because today we
are not merely transferring power from one administration to another, or from
one party to another — but we are transferring power from Washington, D.C. and
giving it back to you, the American People. For too long, a small group in our nation’s Capital
has reaped the rewards of government while the people have borne the cost.
Washington flourished — but the people did not share in its wealth.
Politicians prospered — but the jobs left, and the factories closed.
The
establishment protected itself, but not the citizens of our country. Their
victories have not been your victories; their triumphs have not been your triumphs;
and while they celebrated in our nation’s capital, there was little to
celebrate for struggling families all across our land. That all changes —
starting right here, and right now, because this moment is your moment: it
belongs to you.” – Donald Trump, 2017
***
Waar Reagan het momentum aangreep om het plechtige van
de machtsoverdracht te illustreren, begon Trump na een paar inleidende frasen
zijn voorgangers en bij uitbreiding de hele politieke klasse, inclusief zijn
‘eigen’ republikeinse partij, te schofferen.
***
“You and I, as individuals, can, by
borrowing, live beyond our means, but for only a limited period of time. Why,
then, should we think that collectively, as a nation, we’re not bound by that
same limitation? We must act today in order to preserve tomorrow. And let there
be no misunderstanding: We are going to begin to act, beginning today. The economic ills we suffer have come
upon us over several decades. They will not go away in days, weeks, or months,
but they will go away. They will go away because we as Americans have the
capacity now, as we’ve had in the past, to do whatever needs to be done to
preserve this last and greatest bastion of freedom.” – Ronald Reagan, 1981
“The wealth
of our middle class has been ripped from their homes and then redistributed
across the entire world. But that is the past. And now we are looking only to
the future. We assembled here today are issuing a new decree to be heard in
every city, in every foreign capital, and in every hall of power. From this day
forward, a new vision will govern our land. From this moment on, it’s
going to be America First.” – Donald Trump, 2017
***
Reagan
noemde zijn Amerika het laatste bastion van vrijheid. Redelijk blasé, als u het
mij vraagt, maar het paste in de tijdsgeest. ‘America First’ gaat nog een stap verder.
Dit is het ‘Eigen volk eerst’ van een man die, toegejuicht door de kopstukken
van extreemrechtse Europese politici, een nieuw soort politieke beweging uit de
grond heeft gestampt. Laten we zeggen: Amerikaans Belang. Of Amerikaans Blok.
Je belooft eender wat aan eender wie en kondigt aan dat de problemen in een
zucht zullen verdwijnen. Populisme.
Het
project van Ronald Reagan heette Amerika. Het project van Donald Trump heet
Donald Trump. Ook al verpakt hij dat handig in beloftes die alle richtingen
uitwaaien, van extreemrechts tot centrumlinks. Een zakenman die the American way rijk is geworden, met
af en toe vallen, vaker opstaan, hier en daar een beetje vals spelen door
bijvoorbeeld nauwelijks belastingen te betalen. Deze man kakt vanuit zijn
gouden toren gouden keutels op het hoofd van het nietsvermoedende plebs, dat hij
enkel met de kont aankijkt. En de naïeve Amerikanen die op hem stemden, eten de
stront op als was het een driesterrenmaal. Dankbaar.
***
To those neighbors and allies who share
our freedom, we will strengthen our historic ties and assure them of our
support and firm commitment. We will match loyalty with loyalty. We will strive
for mutually beneficial relations. We will not use our friendship to impose on
their sovereignty, for our own sovereignty is not for sale. As for the enemies of freedom, those
who are potential adversaries, they will be reminded that peace is the highest
aspiration of the American people. We will negotiate for it, sacrifice for it;
we will not surrender for it, now or ever.
Our forbearance should never be misunderstood. Our reluctance for conflict
should not be misjudged as a failure of will. When action is required to
preserve our national security, we will act. We will maintain sufficient
strength to prevail if need be, knowing that if we do so we have the best chance
of never having to use that strength. – Ronald Reagan, 1981
We will follow
two simple rules: Buy American and hire American. We will seek friendship
and goodwill with the nations of the world — but we do so with the
understanding that it is the right of all nations to put their own interests
first. We do not seek to impose our way of life on anyone, but rather to let it
shine as an example for everyone to follow. We will reinforce old alliances and
form new ones — and unite the civilized world against radical Islamic terrorism,
which we will eradicate completely from the face of the Earth. At the bedrock
of our politics will be a total allegiance to the United States of America, and
through our loyalty to our country, we will rediscover our loyalty to each
other. When you open your heart to patriotism, there is no room for prejudice.
The Bible tells us, “How good and pleasant it is when God’s people live
together in unity.” We must speak our minds openly, debate our
disagreements honestly, but always pursue solidarity. When America is united,
America is totally unstoppable. – Donald Trump, 2017
***
My two cents, na minder dan 24 uur president Trump:
het wordt niet zo erg als gevreesd werd. Het wordt erger. Véél erger. Denk
daarbij niet aan een losgeslagen gek die op een maandagochtend op de nucleaire
knop drukt omdat hij met het verkeerde been uit zijn gouden bed is gestapt, dat
is me te cartoonesk. Denk wel aan een populist die diep vanbinnen het volk haat
en die de Verenigde Staten van Amerika minder verenigd zal maken, die zal
kiezen voor isolationisme en protectionisme, en die van politiek egoïsme de
norm zal maken. Je zal maar een jonge Syriër zijn: die moet het nu maar zelf
verder uitzoeken. Niemand wil hem helpen. Het aftellen naar 2021 is begonnen.
