Dat Joël De
Ceulaer gelijk heeft. Die Boekenbeurs heeft niets meer met boeken en alles met
commercie te maken. ’t Is niet omdat het gedrukt staat en het technisch gezien
‘een boek’ is, dat we het in één adem moeten vernoemen met wat Dostojevski,
Claus en Woodward & Bernstein op de wereld loslieten.
ik ben
auteur. Ik heb op anderhalf jaar tijd vier boeken geschreven: twee op m’n dooie
eentje, twee in fijn gezelschap. Non-fictie. Ik mocht dus tot twee keer toe
signeren op deze Boekenbeurs. Bijna had ik in een bui van zelfgenoegzaamheid
het woord ‘auteur’ op mijn visitekaartje laten voorafgaan door het adjectief
‘gevierd’. Bijna. Want dan is er telkens weer die genadeloze reality check die
‘signeren-op-de-boekenbeurs’ heet.
Dinsdag
mocht ik op de dag des doden aantreden samen met Geert De Vriese. Samen
schreven we een half jaar geleden De
Grote Duivels (bijtitel: het ware verhaal achter het EK 1980). Het boek
kreeg nauwelijks media-aandacht en is ongetwijfeld nog in grote stapels terug
te vinden in het pakhuis van de uitgeverij. Helaas waren die grote stapels niet
terug te vinden op onze signeerpupiters. Vergetelheidje. Gelukkig zijn Geert en
ik veelschrijvers, en konden we pronken met onze andere recente worpen op de
boekenmarkt. Nu moet u weten dat onze uitgeverij, die deel uitmaakt van — hoe
kan het anders? — een Nederlandse groep, dit jaar in een andere hal staat dan
vorig jaar rond deze tijd. Toen: ergens discreet weggemoffeld. Wie zat te
signeren (of beter: wie klaarzat om te signeren en werkloos toekeek, mensen
zoals ik dus) hoefde zich niet te generen. Bezoekers liepen aan en af en vooral
voorbij, maar het stoorde niet. Je kreeg niet het gevoel dat ze je bekeken als
een paria die toevallig ook eens een boek had geschreven.
Dit jaar
was het anders. We zaten aan een doorloopgang vlakbij de ingang van de hal.
Kortom: er passeerde veel meer volk. Tegenover ons stond een lange bank, waar
vermoeide bezoekers even konden verpozen, waardoor je als — werkloos
toekijkende — signeer-auteur het gevoel had dat je in de zoölogie was
aanbeland, waarbij je zelf het wilde dier achter tralies was. Ik voelde me
bekeken. Achter die zithoek stonden mensen aan te schuiven in wat een eindeloze
rij leek, een rij die ook nooit ophield, daardoor het adjectief ‘eindeloos’
kracht bijzettend. Bleek dat ene Jeroen M., schrijver van ‘Oorlog en vrede in
de pan’, of zoiets, daar door de meute aan het oog onttrokken een schrijfkramp
zat te krijgen. Ik prees mezelf gelukkig dat ik geen last had van die kramp.
Maar wat
zat ik daar dan te doen? Bref, ik heb
één boek mogen signeren, voor een goede vriend die zelf die dag elders op de
Boekenbeurs moest signeren, waardoor mijn record van vorig jaar (twéé
gesigneerde exemplaren) niet in gevaar kwam. En ik kreeg ook een bevestiging
dat het boek over racisme in het Belgische voetbal, Vuile zwarte, dat ik samen met Paul Beloy heb geschreven, nuttig is,
toen twee Antwerpse vriendinnen even halt hielden bij mijn pupiter, één van de
twee het boek ter hand nam en dan luid genoeg opdat ik het zou kunnen horen
tegen de andere fezelde ‘Racisme in de
foetbal? Da cho wer ouver die broin apen!’. Als er ooit een opvolger voor Vuile zwarte komt, hebben we al een
titel. We zullen die mevrouw keurig een deeltje van de royale royalty’s
bezorgen.
Gisteren
zat ik er weer, nu met Paul. Eerst werden we deskundig geïnterviewd door Sporza-presentator
Aster Nzeyimana, de rijzende ster aan het tv-firmament. (A-ster is born, zou je kunnen zeggen, maar nu wijk ik af). Toen
het interview begon zaten er welgeteld twee (2) belangstellenden in de aparte
ruimte, elk in een uithoek dan nog, waardoor het maken van oogcontact ertoe
leidde dat je scheel ging kijken. Meer volk op het podium dan in de zaal, maar
gelukkig druppelden er in het volgende half uur nog behoorlijk wat
belangstellenden binnen. Daarna mochten we signeren. Feest. Zes exemplaren aan
de man gebracht. Ieder zes euro verdiend. Dansen! Zingen!
Ik herhaal:
Joël De Ceulaer heeft gelijk. Tenminste, voor wie op zoek is naar het ‘betere’
boek. Daarom dit voorstel. Laat die Boekenbeurs gerust ieder jaar doorgaan op
de huidige locatie. Reserveer één volledige hal voor kookboeken. Breng in hal
twee de kinder- en jeugdboeken onder. Zet in hal drie alle succesvolle romanauteurs
samen. En geef in hal vier de fictiedebutanten een kans, naast het restaurant,
het roomijskarretje en de speelhoek. Non-fictie (behalve dus de kookboeken)
heeft geen plaats meer op deze boekenmarkt. Moeilijke boeken, die tot zes jaar
geleden alle aandacht kregen op Het Andere Boek, het alternatief voor het
commercieel festijn in het Bouwcentrum, verdienen een eigen forum. Voor een
select en geïnteresseerd publiek. Niet voor de meute die er toch alleen maar
rondloopt omdat ze zich verplicht voelt om één keer per jaar iets
semi-cultureels te doen. En om BV’s te spotten. Vóóral om BV’s te spotten. Die
zullen zich ook weleens voelen alsof ze het populaire aapje in de dierentuin
zijn, maar op het einde van de dag lopen ze wel dansend en zingend naar de
bank, met iets meer dan zes euro op zak.
Nee, die
Boekenbeurs, dat komt nooit meer goed. Lees liever een boek.
