Het is uit de ongedwongen gesprekken dat je
het meeste kunt leren over een mens. Dat blijkt nu al weken in het
Canvas-programma Alleen Elvis blijft
bestaan. Ontwapenende conversaties met een empathische interviewer (Thomas
Vanderveken) en gasten die bereid zijn om anderhalf uur lang hun masker af te
zetten.
Vorige vrijdag was Patrick Janssens te gast,
algemeen directeur van voetbalclub KRC Genk, maar vooral ex-burgemeester van de
grootste stad van Vlaanderen, waardoor hij precies paste als afsluiter van De Week van de
Stad. Janssens bleef naar goede gewoonte redelijk koel en afstandelijk, maar gaf over
de pijnlijke nederlaag tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 toch
enkele opmerkelijke dingen toe. Eén, die stadslijst met CD&V was een domme
vergissing. Twéé, die schouder van Gène Bervoets was nodig. Drié, hij had ‘het’ niet zien aankomen. Uit zijn directe omgeving
had hij alleen maar positieve signalen opgevangen. Net zoals hij in 2006 Filip
Dewinter had afgestopt, zou hij nu het varkentje De Wever wel wassen. Quod non. Moeten er niet meer hofnarren
rondlopen, wilde de presentator weten. Janssens knikte. (De hofnar, tegenwoordig een knelpuntberoep, had eeuwenlang een onderschatte rol in koninkrijken en graafschappen.)
De dag nadien las ik het, overigens zeer
interessante, interview met Liesbeth Homans in Zeno, de zaterdagse bijlage van De
Morgen. Als je door het voorspelbare gehakketak met haar socialistische
voorgangster heen kijkt, lees je de visie van een bevlogen politica, één van de
drie intelligente persoonlijkheden binnen de grootste partij van Vlaanderen (de
anderen zijn Peter De Roover en die ene van wie de naam me nu even
ontglipt). Zelfs als je haar gedachtengoed niet deelt, zoals ik, zegt ze best wel zinnige dingen.
Maar Homans zegt ook: “De Vlaming ziet
echt wel het voordeel van de multiculturele samenleving en wat een verrijking
dat is.” Zegt de vrouw met de acht Vlaamse bevoegdheden, de Superwoman van
de regering-Bourgeois, die op haar kabinet blijkbaar het goede voorbeeld geeft en
minstens één op tien medewerkers van vreemde komaf heeft aangeworven. Knap,
mooi, applaus. Alleen moet Homans afleren om te veralgemenen of stommiteiten
uit te kramen à la “Racisme is een relatief begrip”.
Homans maakt hetzelfde mee als Janssens: ze
ontvangt alleen de positieve signalen. Haar omgeving zegt wat ze wil horen en
dat klinkt een beetje als volgt: de Vlaming is geen racist, de Vlaming houdt
van zijn buur met de andere huidskleur, de Vlaming is tolerant en verdraagzaam.
Tweets zoals die van ‘Vlaming – ondernemer – Europeaan’ Rudi De Kerpel
(“Op 19 dec is het de bedoeling dat migranten niet gaan werken, noch
inkopen gaan doen. #dm Zullen we dan ook één dag geen uitkering
uitbetalen?”) zullen haar ontgaan zijn en niemand die haar er even op
wijst dat een Vlaamsgezinde ondernemer dat soort racistisch geïnspireerde
vooroordelen naar zijn 3.500 volgers stuurt. Tja, die oogkleppen hé.
Van Liesbeth Homans naar Marc Wilmots is
slechts één stap wandelvoetbal verwijderd. Ook Wilmots hoort alleen maar
positieve signalen, vermoed ik. Komt ervan als je je omringt met jaknikkers en
iedereen met nog maar een aanzet tot een eigen mening monddood maakt of
brutaalweg ontslaat. Wilmots voelt zich de keizer op de Houba de Strooperlaan.
Niemand maakt hem iets of durft zijn gezag in twijfel te trekken, hij, de
bondscoach die ons naar de kwartfinales op het WK leidde (een aap met een hoed
op zou deze generatie topvoetballers ook zo ver hebben gebracht, je moet er als
trainer alleen maar voor zorgen dat je Mertens niet in doel zet, Courtois op de
linksbuiten en Hazard als voorstopper posteert).
Een manager die zich omringt met jaknikkers
zorgt ervoor dat hij alleen maar ‘positieve signalen’ te horen krijgt en geen
voeling meer heeft met de rest van de wereld. Janssens ondervond dat bij de verkiezingen,
Homans en Wilmots zullen hun reality
check nog wel krijgen. Out-of-the-box denkende managers hebben zoiets van:
mijn insteek is dat we de juiste man op de juiste plaats zetten, want dat is
een win-win-situatie (en nog wat van die in schabouwelijk powerpointvlaams verpakte kretologie), maar in werkelijkheid gaan ze bijna zonder uitzondering
voor gedweeë, kneedbare medewerkers, die hun job in stilte en zonder al te veel
morren doen.
Fout! Zoek mensen met een mening, die ‘Neen’
durven zeggen, die je vlakaf durven zeggen dat iets niet gaat lukken, die
alternatieven voorstellen, die op constructieve wijze kritisch zijn, die
voeling hebben met wat er leeft buiten het cocon waarin je zelf zit. Neen aan de
jaknikkers, dus. (Knik even als u het daarmee eens bent.)
