Goed.
Goede.
Daar staat die ‘Eu’ hierboven voor. Niet voor Europese Unie, al mag dat in theorie en in principe voor mij wel onder ‘goed’ gecatalogeerd worden, in de praktijk wringt het soms een beetje.
Eu, dus.
Eureka. Europa. Euro. Euforie. Eustachiusbuis. Eucalyptus. Eutrofie. Eufemistisch. Eurovisiesongfestival. Euthanasie. Zjoske Vermeulen. Raymond en Jan Ceulemans.
Toch wijst niet elke eu op ‘het goede’. Ik denk aan eucharistieviering, of Fernand Keuleneer, die je gerust in één adem mag noemen. Ook euthanasieproces valt niet onder het goede, want wie er ook ‘wint’, er zijn alleen maar verliezers. Tine Nys, die postuum gereduceerd wordt tot een vrouw zonder duidelijke wil. De zussen Nys, die afgeschilderd worden als afwezige, empathieloze familieleden van een vrouw met levensproblemen. De advocaten, die alle registers opentrekken om de tegenpartij verdacht te maken, te kleineren, te ontmenselijken. De samenleving, die de gevolgen zal dragen van verdachtmakingen heen en weer.
Als er al winnaars zullen zijn, zijn het de tegenstanders van euthanasie. Zij die vinden dat zelfbeschikkingsrecht niet zou mogen bestaan. Die vinden dat ons leven in handen van een wezen ligt van wie het bestaan nooit bewezen werd, een bovenaardse kracht. Die vinden dat mensen hun lot moeten ondergaan en die zo hypocriet zijn om zelfmoord als enige uitweg open te laten, dan kan je achteraf de aflijvige nog eens bekritiseren. ‘Wat doen ze hun nabestaanden toch aan!?’
Dat stoorde me deze week ook: dat onder bijna elk artikel over het euthanasieproces een verwijzing stond naar de Zelfmoordlijn. Begrijpelijk, omdat de vrouw rond wie alles draait, verschillende zelfmoordpogingen achter de rug had en die — mocht de uitweg euthanasie afgesloten geweest zijn — meer dan waarschijnlijk opnieuw zou gepoogd hebben haar leven te beëindigen. Onbegrijpelijk, omdat euthanasie zo opnieuw gereduceerd wordt tot de keuze ‘Doe ik het zelf of laat ik het doen?’ Euthanasie is de perfecte illustratie van baas zijn over je eigen leven, zoals abortus dat ook is, of het homohuwelijk. Er zijn restricties, wat goed is. Er zijn aan de ene kant mensen die die restricties willen uitbreiden en aan de andere kant mensen die een aantal van die restricties willen afschaffen. Dat is het maatschappelijke debat, dat op zich waardevol is. Maar het is ook een debat dat we al gevoerd hebben: euthanasie bestaat, als je aan de wettelijke voorziene voorwaarden voldoet. De enige zinvolle discussie zou moeten zijn: moet je die wet verfijnen en/of uitbreiden? Niet: moeten we de wet reduceren of afschaffen?
‘De vrouw rond wie alles draait’, schreef ik in de vorige paragraaf, maar eigenlijk draait dit proces niet om Tine Nys. Zij is het postume hoofdpersonage van een film met een walgelijk scenario, waarop met name de katholieke kerk zich wil profileren. Het is heus geen toeval dat de zussen worden begeleid door advocaten die eerder ten dienste stonden van de Kerk, om seksueel misbruik te minimaliseren of in de doofpot te stoppen (Operatie Kelk), of om heel specifiek Roger Vangheluwe te verdedigen.
(Terloops 1: zelfs de zwaarste misdadiger heeft recht op een adequate verdediging, maar moet zo’n advocaat dan ook procedurefouten gebruiken of mee aan de kant van de leugen gaan staan? Dat je probeert de straf voor een crimineel zo laag mogelijk te houden is nog iets anders dan pogen hem vrijuit te laten gaan. Blijkbaar heeft niet iedereen daar een gewetensprobleem mee.)
(Terloops 2: Keuleneer, Van Cauter, Van Steenbrugge, Mussche, Vermassen. De advocaten in dit proces komen weer uit de Who’s who? van de Vlaamse advocatuur. Waar zitten Mary, Rieder, Luyckx, Damen, Lahlali en de Soudi’s? Je zou er een voetbalelftal mee kunnen samenstellen, met de zogeheten topadvocaten, ware het niet dat er net als bij mijn geliefde Beerschot een onevenwicht in de ploeg zou zitten. Keuleneer als rechtsback, dat zou nog wel lukken, maar niemand in doel of centraal achterin en iedereen wil in de spits, want daar kan je scoren.)
Op Twitter is Fernand Keuleneer soms de held van links, omdat hij ingaat tegen Theo Franckens haatdragende opmerkingen, maar diezelfde Keuleneer blijft natuurlijk wel een reactionair man die liefst de klok zou terugdraaien naar eind jaren 80, toen er van abortus en euthanasie alleen nog in de geschriften van slimme mensen als Etienne Vermeersch en Hugo Van Den Enden sprake was. Het mocht nog niet. Dat vond de kerk wel oké. Dat de mens dertig jaar later meer te zeggen heeft over zijn eigen leven dan toen, vindt de kerk niet oké. Daar draait dit hele proces om.
Eu thanatos.
De goede dood.
Er zijn mensen die u dit gunnen en mensen die u dit misgunnen, gesteld dat u fysiek of psychisch niet meer in staat zou zijn om volwaardig te leven. Zelfs als op het eind van dit proces blijkt dat de vervolgde artsen en psychiater correct hebben gehandeld, zullen zij niet meer in staat zijn om hun carrière zonder zorgen voort te zetten. De verdachtmakingen zijn er en zelfs als die juridisch gewist worden, zullen ze blijven bestaan. Eén-nul voor de juridische vertegenwoordigers van de familie-Nys én van de kerk.
Elke arts die straks weigert in te gaan op een vraag om euthanasie vanwege de vrees voor een mediageniek proces, is winst voor de tegenstanders van euthanasie. Elke individuele mens in nood moet straks nog iets meer lijden en nog iets duidelijker aantonen wat hem of haar scheelt. Die moet dan maar in het kanaal springen of een dik touw om een balk hangen, als u mij dit cynisme even vergeeft.
In hypocrisie zit geen ‘eu’.
