(Deze bijdrage verscheen maandag in de wekelijkse rubriek ‘De bankzitter’ in De Standaard.)
Als de nationale elf vanavond aan hun kwalificatie-interland tegen Schotland beginnen, weten ze dat het beter moet dan tegen San Marino. Ondanks de 0-4 was dat een slappe vertoning, het nummer 1 van de wereld onwaardig. Winst in Glasgow is een must, maar het mag ook iets meer zijn.
Schotland uit, altijd lastig. Zo was dat toch in de jaren 70 en 80, toen de Schotten nog een stevige ploeg op de been konden brengen, met enkele wereldtoppers en daarnaast een stel bikkelaars. Schotland nam zeven keer deel aan de wereldbeker, maar slaagde er nooit in de eerste ronde te overleven. Hun laatste deelname dateert van 1998, eenentwintig jaar geleden. Twee jaar eerder waren de Schotten er één ronde bij op Euro 1996, hun tweede – en laatste – Europees Kampioenschap.
De kans is groot dat ze volgend jaar afwezig zullen zijn op het eerste EK met vierentwintig deelnemers. In de stand in groep I staat Schotland pas vierde, na België, Rusland en Kazakhstan, voor Cyprus en San Marino. De eerste twee kwalificeren zich rechtstreeks voor het eindtoernooi. Schotland zal allicht moeten rekenen op de play-offs, waaraan het automatisch mag deelnemen vanwege de groepszege in de derde divisie van de Nations League vorig jaar.
De Rode Duivels leggen een positieve balans voor na negentien onderlinge duels: twaalf gewonnen, drie draws, vier verloren. De laatste vijf wedstrijden werden vlotjes gewonnen, zonder tegendoelpunt. Het is van 24 maart 2001 geleden dat de Schotten nog eens gelijk konden spelen tegen de Belgen. En de laatste Schotse zege dateert van oktober 1987, bijna tweeëndertig jaar geleden.
Legendarisch was de 1-3 in december 1979, waarin Erwin Vandenbergh en Swat Van der Elst in Hampden Park de kwalificatie voor het EK van 1980 veiligstelden. Van de 0-2 van zes jaar geleden blijft vooral het beeld bij van een doorweekte Marc Wilmots langs de lijn. Een bondscoach die druk gesticulerend manmoedig de Schotse regen trotseerde, dat leverde hem toen heel wat krediet op, dat vervolgens verspeeld werd op het WK in Brazilië.
Not amused
Topspeler bij Schotland is aanvoerder Andy Robertson, de linksback van Liverpool: snel, hard, draaft negentig minuten lang op en af, geeft gevaarlijke voorzetten. Scott McTominay is een vaste waarde aan het worden op het middenveld van Manchester United. En op de linkerflank mag Ryan Fraser niet uit het oog verloren worden, vorig seizoen goed voor zeven goals en veertien assists in de Premier League.
In de spits loopt de duurste Schotse voetballer aller tijden, Oliver McBurnie, die deze zomer voor 19,5 miljoen euro plus eventuele bonussen van Swansea naar Sheffield United trok. De man met de indrukwekkende rosse (!) baard kwam voor de interland van vorige vrijdag tegen Rusland (1-2 verlies) negatief in het nieuws omdat een privé-conversatie waarin hij stevige kritiek had op zijn nationale team, gefilmd werd en viraal ging, nota bene via het videokanaal van zijn club. De nieuwe bondscoach, Steve Clarke, was ‘not amused’. Dat was ie ook niet na de wanprestatie van McBurnie & co tegen de Russen.
Drie van de elf Schotse starters tegen Rusland spelen in de Engelse tweede klasse, drie andere in de matige hoogste afdeling van Schotland. Onderschatting is nooit goed in sport, toch is alleen Belgische winst straks aanvaardbaar.
Belediging voor de fans
Het moet beter dan tegen San Marino. De eerste helft tegen de voetbaldwerg, allerlaatste op de FIFA Ranking, was veertig minuten slaapverwekkend. Balletje rondtikken, niet eens een handvol doelrijpe situaties creëren, ei zo na zelfs een tegendoelpunt incasseren op een zeldzame tegenaanval: een belediging voor de honderden meegereisde fans.
Kevin De Bruyne, vorige week nog bejubeld als momenteel misschien wel de beste speler van de wereld, sjokte rond zoals hij dat niet eens zou durven te doen op een training van Manchester City. Zijn passing, normaal een toonbeeld van accuraatheid en finesse, was slordig. Het onuitgegeven aanvallende trio rechtvaardigde nooit de onverwachte selectie. Januzaj gaf vooral risicoloze zijwaartse passes, Origi waagde zich aan een mislukte imitatie van Hazard en Batshuayi oogde, ondanks zijn twee doelpunten, allesbehalve scherp.
Was er niet die domme handsbal van een San Marinese verdediger, met een logische strafschop tot gevolg, dan stond het bij de rust nul-nul. Leg dat maar uit als je weet dat San Marino de voorbije jaren nog voor de rust werd weggespeeld door Luxemburg, Noorwegen of Tsjechië. Uiteindelijk moesten invallers Chadli en Mertens het verschil maken. Nul-vier klinkt als een vlotte zege, de werkelijkheid was anders.
Misschien moet er bij de selectie van de Duivels voortaan een schiftingsvraag worden toegevoegd: ‘Ben je bereid om voluit te gaan tegen de nummers 211 en 48 van de wereld?’ Is het antwoord ‘Neen’, fair enough, maar dan heb je meer aan een minder goede speler die wél gemotiveerd is. ’t Is maar een ideetje voor de interlands tegen San Marino (thuis) en Kazakhstan (uit) in oktober.
‘Haardroger’-methode
Bondscoach Roberto Martínez is een gentleman. Na zijn masterclass tactiek vorig jaar op het WK tegen Brazilië, heeft de Catalaan veel krediet opgebouwd. Maar dat is niet oneindig. Uit zijn verleden als clubtrainer wisten we al dat Martínez zelfbeheersing koppelt aan een groot schoolmeestergehalte – het type leraar dat zelfs met de allerlastigste leerlingen gemoedelijk probeert om te gaan. Prima, maar niet als het elftal nonchalant speelt en zich inschrijft in een ‘zesjescultuur’. Dan past eerder de ‘haardroger’-methode van Sir Alex Ferguson uit zijn periode bij Manchester United. Die bestond erin dat de coach bij een wanprestatie heel dicht bij een speler ging staan en hem de huid vol schold.
Nog een minpunt van Martínez is zijn omgang met de pers. Je kan niet blijven benadrukken dat een tegenstander lastig is, als die San Marino heet, het slechtste voetballand op aarde. Wat al helemaal niet kan, is liegen: Martínez kondigde vooraf een zo sterk mogelijk elftal aan. Doe dat niet, als je dat niet van plan bent. Als het een keertje goed misgaat met de Rode Duivels, zal de rancuneuze Belgische voetbalpers zich niet inhouden om ook deze bondscoach af te serveren.
Tip voor de bondscoach: als het vanavond regent, duik dan niet onder in de dug-out, maar ga borst vooruit naast de zijlijn staan.
