(Deze bijdrage verscheen maandag 19 november in mijn
wekelijkse bijdrage ‘De Bankzitter’ in De Standaard.)

Vanuit het oogpunt van kritische observators davert
het voetbal dankzij Propere Handen en Football Leaks al meer dan een maand op
zijn grondvesten. Maar de voetbalbonzen zelf, die kijken de andere kant op, net
als de fans. De winkel blijft gewoon open, hooguit wordt binnenkort de etalage
herschikt.

Gewenning. Als er één woord voor de geest
springt, precies veertig dagen na de nachtelijke arrestaties in Operatie
Propere Handen en zeventien dagen na de eerste publicaties in de tweede golf
van Football Leaks, is het dat wel. Klinkt cynisch — en is het ook.

Er werd verontwaardigd gereageerd toen bleek
dat Gianni Infantino, de grote baas van het wereldvoetbal, in zijn vorige job
bij de Europese voetbalbond actief had meegewerkt aan doofpotoperaties ter
wille van de nouveaux riches van PSG en Manchester City. Topclubs doen
ongestoord aan mensenhandel, ook dat lokte nog een boze reactie uit bij
sommigen.

‘Een poging om het nieuwe leiderschap en, in
het bijzonder, de voorzitter te ondermijnen’, zo reageerde de Fifa in een
uitvoerig statement op 2 november, dezelfde dag dat de eerste bijdragen in een
nieuwe reeks Football Leaks op vele websites tegelijk werden gepubliceerd. Het
leek wel alsof de tekst klaarstond en er alleen nog een persmedewerker op
‘send’ moest drukken. De wereldvoetbalbond toog zelfs in de tegenaanval.
‘Ondanks het feit dat we alle ons gestelde vragen rechtuit en eerlijk
beantwoord hebben, hebben sommige media beslist de meeste van onze antwoorden
te negeren en zowel de feiten als de waarheid te verdraaien in een opzettelijke
poging om de Fifa in diskrediet te brengen en hun lezers te misleiden.’

Hier te lande was er kritiek op de dubbelrol
die Pierre François, ceo van de Pro League, speelde om een puissant rijke Rus
en een machtige Israëlische makelaar tot bij een gedweeë satellietclub te
voeren. Bij Operatie Propere Handen werd de onderzoeksrechter gewraakt, het
onderzoek vooralsnog niet. En scheidsrechter Vertenten wil gewoon terug aan de
slag, als fluitenier op het hoogste niveau. Alle realiteitszin is weg.

Achilleshiel

Pierre François op 2 november: ‘Als u me vroeg
of ik wist dat er illegale praktijken in het voetbal bestaan, had ik u
waarschijnlijk geantwoord: ja.’ Een paar dagen later kwam hij zelf in opspraak.
Daarover wilden de 24 leden van de profliga een hartig woordje praten, maar
toen werd voorzitter Marc Coucke ziek en een etmaal later viel het gerecht
binnen bij Royal Excel Mouscron. Eindelijk, zou je kunnen stellen.

Vandaag staat er een raad van bestuur van de
Pro League op de agenda. De clubs uit 1B willen duidelijkheid over het verdere
verloop van de competitie, gezien de betrokkenheid van KV Mechelen-bestuurders
bij pogingen tot matchfixing. En álle clubs willen weten hoe het nu verder moet
met Moeskroen en hun eigen ceo. Dat wordt nachtwerk.

Professor fiscaal recht Michel Maus en Uefa-medewerker
Karl Dhont, expert matchfixing, kwamen intussen op de proppen met een rapport
van acht pagina’s om het voetbal te hervormen (DS 14 november). Waarmee ze meteen de achilleshiel van het voetbal
raken. De voetbalbonzen willen desnoods wel kleine aanpassingen van binnenuit
aanvaarden, denk aan het driekoppig expertencomité (mét Pierre François!) dat
tegen eind dit jaar voorstellen moet formuleren. Terwijl de enige oplossing van
buitenaf kan komen: internationale politici, onafhankelijke experten en andere
mensen met kennis van voetbalzaken (maar zonder professionele banden met clubs
en bonden), die de vrijheid krijgen om drastische hervormingen uit te werken.

Ik
beschuldig!

Tijd voor een J’accuse-momentje. Vrij naar Zola: niet Gianfranco, begenadigd
stilist binnen de groene rechthoek, maar Émile, begenadigd stilist op een leeg
wit papier.

Ik beschuldig de machtige makelaars van het
kapotmaken van wat de vorige Fifa-baas, Sepp Blatter, ooit ‘the beautiful game’
noemde. Hij zei dit druk gesticulerend met de ene hand, terwijl de andere
envelopjes met dollarbriefjes uitdeelde aan bobo’s uit arme voetballanden die
hem als wederdienst hielpen herkiezen. Hebzucht.

Ik beschuldig de koosjere spelersmakelaars,
die het allemaal hebben laten gebeuren zonder al te veel weerwerk. Omerta.

Ik beschuldig de voetbalbestuurders, hoog en
laag, omdat ze dit al enkele decennia faciliteren, in ruil voor het vrijwaren
van hun posities. Machtsmisbruik.

Ik beschuldig al wie op de hoogte was van
malversaties en daar nooit mee naar buiten kwam, inclusief voetbaljournalisten
die vrolijk meedraaiden op de carrousel van het Grote Geld. Ik beweer niet dat
ze er zelf rijker van werden, maar ze zwegen. Als er al eens over excessen in
het voetbal wordt geschreven, gebeurt dat negen op de tien keer door collega’s
uit andere sectoren. Schuldig verzuim.

Ik beschuldig, tenslotte, de supporter. Die
blijft naar het stadion gaan, ook al weet hij dat er heel wat stront aan de
knikker is. Lafheid.

#LegeHanden

We zijn amorf geworden. Voetballiefhebbers
laten betijen wanneer hun favoriete sport gekidnapt blijkt door duistere
figuren met dollartekens in hun ogen en dure horloges om hun polsen. Zoals
wielerfans het pikten dat zowat het hele peloton aan het spul bleek te zitten.
Er kwam geen witte mars tegen graaiende bankiers, die de hele wereld in het
financiële verderf stortten. Fiscale incivieken kwamen zonder kleerscheuren uit
LuxLeaks, SwissLeaks, PanamaPapers, ParadisePapers en welke andere exotische
benamingen die witwasconstructies ook kregen. Op een hashtag meer of minder
kijken we niet.

Cynisch gezegd: alleen als er kinderen het
slachtoffer zijn, liggen we er nog wakker van. We zijn bozer op Roger ‘Dat was
zo een relatietje’ Vangheluwe dan op Maurice ‘Investeer zo snel als u kunt’
Lippens, ook al wogen de maatschappelijke gevolgen van de relatietjes van die
laatste zwaarder door. Child Focus, oké, ‘Money Focus’, neen, dank u. Toch zijn
we benieuwd welke smeuïge hapjes deze krant deze week weer zal opdienen.
Verdienstelijk onderzoek, maar zal het iets ten gronde veranderen?

Toen ik een week na het losbarsten van het
Belgische schandaal in een column pleitte voor een witte voetbalmars ontving ik
één enkele steunbetuiging, hoorde ik een beetje hoongelach en nam ik vooral
grote stilte waar. We dronken nog een glas, we deden nog een plas en alles blijft
zoals het was. #LegeHanden.