(‘De Bankzitter’, aflevering 15, eerder verschenen in De Standaard op maandag 5 november.)
De topper tussen KRC Genk en Club Brugge eindigde op
een billijk gelijkspel, 1-1. Maar een nieuwe oprisping van de ‘Football Leaks’
overschaduwde de sportieve gebeurtenissen in het voetbal. De Fifa-baas blijkt
even corrupt als zijn voorganger en de grootste clubs in Europa plannen een
coup.
Er was geen ontkomen aan dit weekend. Een
halve voorpagina, gevolgd door negen pagina’s binnenin. De lezer van deze krant
zal geweten hebben dat de redactie deel uitmaakt van het internationaal
journalistenconsortium EIC, wat staat voor European Investigative
Collaborations. Een netwerk van onderzoeksjournalisten dat zich sinds najaar
2017 ook toespitst op het topvoetbal, dankzij de ‘Football Leaks’: miljoenen
documenten die werden gelekt door ene ‘John’, een mysterieuze man (of een groep
mensen?) die duidelijk thuis is in de wereld van het Grote Geld, corrupte
cenakels en machtige makelaars.
Lag de nadruk vorig jaar op dure contracten
(de salarissen van Cristiano Ronaldo en Zlatan Ibrahimovic, de
makelaarsvergoedingen van Mino Raiola en Jorge Mendes) dan ging het de voorbije
weken over de door Ronaldo afgekochte verkrachtingszaak en nu over de rol die
Fifa-baas Infantino in zijn vorig bestuurdersleven speelde bij het beschermen
van clubs die de regels van Financial Fairplay met voeten traden, Paris
Saint-Germain voorop.
Parvenus
Sans Gêne
Gianni Infantino was van 2009 tot 2016
secretaris-generaal van de Uefa, en in die hoedanigheid rechterhand van Michel
Platini. Nadat het zoveelste schandaal eindelijk de kop had gekost van de tot
op het bot gecorrumpeerde Fifa-baas Sepp Blatter stelde de ambitieuze Infantino
zich kandidaat voor het allerhoogste voetbalambt en zo werd in het Zwitserse
Genève een Zwitser opgevolgd door een Zwitser, iemand die zich profileerde als
‘zuiver’ en die stemmen ronselde met de belofte dat het WK Voetbal zou worden
uitgebreid van 32 naar 48 landen.
Uit de gelekte documenten moet nu blijken dat
Infantino is tussenbeide gekomen om PSG ter wille te zijn. De Parijse club – in
mijn drie jaar geleden verschenen boek £X€£$$
UNITED. Het geld van het voetbal verwerkte ik het acroniem tot ‘Parvenus
Sans Gêne’ – is al acht jaar in handen van de emir van Qatar. Aan die deal
gingen persoonlijke gesprekken met toenmalig Frans president Sarkozy en
Uefa-voorzitter Platini vooraf. In ruil ondersteunde die laatste de kandidatuur
van Qatar om het WK van 2022 te mogen organiseren. Het lukte in beide
richtingen: PSG werd financieel gered en Qatar kreeg de organisatie toegewezen.
Onder de nieuwe eigenaars probeerde PSG de
wereldtop naar de Franse hoofdstad te halen: Ibrahimovic, Cavani, Di María,
Neymar, Mbappé. Het mocht wat kosten, ook al bestond er intussen zoiets als
Financial Fairplay, FFP, in 2010 in het leven geroepen door… Platini en
Infantino om de ‘financiële doping’ (hun woorden) in het voetbal aan banden te
leggen. In een eerste fase mochten clubs nog 45 miljoen euro verlies draaien,
tegenwoordig zitten we in fase 4: het verlies moet nu beperkt worden tot 5
miljoen euro over drie seizoenen. PSG negeerde zelfs die aanvankelijk nog heel
soepele regels en kon rekenen op Infantino om te vermijden dat het zou uitgesloten
worden van Europees voetbal, de ultieme straf voor wie FFP niet naleeft. Eerst
was er wel een monsterboete van 60 miljoen, die na protest van PSG werd
teruggebracht tot 20 miljoen, een som die ook Manchester City, die andere
artificiële topclub, had betaald. Een habbekrats voor een emir of een sjeik.
Clubs uit pakweg Roemenië en Turkije werden wel uitgesloten. Niet iedereen is
gelijk voor de Europese voetbalwet.
In de zomer van 2017 was er de ruchtmakende
transfer van Neymar, kostprijs: 222 miljoen euro. Een commissie onder leiding
van de Belgische ex-premier Yves Leterme onderzocht de zaak, leek eerst
openlijk tot de conclusie te komen dat PSG de FFP-regels met voeten had
getreden, maar zette de officiële procedure alsnog stil. Wie gelooft die mensen
nog? Terwijl vijf minuten sportieve moed hadden volstaan. Er zal nog eerder een
vrouw in het toekomstige directiecomité van de Nationale Bank zetelen, dan dat
het internationale topvoetbal zal worden gesaneerd.
Benieuwd of Gianni Infantino zijn conclusies
zal trekken. In een eerste reactie noemde de Fifa de publicaties van ‘Football
Leaks’ een lastercampagne. Dat zegt alles.
‘Bedrieg
ons!’
Nog opzienbarend in ‘Football Leaks’ zijn de
concrete plannen van zestien profclubs om een eigen competitie op te richten,
los van de nationale liga’s en de Champions League. Een ‘Super League’ met de
rijkere clubs uit Engeland (5 stuks), Italië (4), Spanje (3), Duitsland (2) en
Frankrijk (2), alleen deelnemers uit de vijf grootste Europese competities.
Bedoeling is om in 2021 van start te gaan met deze gesloten competitie.
De Super League zou de ultieme middelvinger
richting Uefa zijn, terwijl de Europese voetbalbond de voorbije decennia al
plat op de buik ging voor die topclubs. Eerst door de Europabeker voor Landskampioenen
in 1992 om te vormen tot de veel lucratievere Champions League, daarna door
meerdere clubs uit de toplanden toe te laten tot een competitie die cynisch
genoeg wel ‘kampioenenliga’ bleef heten. Europese middenmoters als België mogen
nog een rondje meedraaien, kampioenen uit kleinere voetballanden zijn enkel welkom
in de opwarmfase in juli en augustus.
Als er ooit zo’n Super League komt, valt het
te hopen dat tv-zenders de ballen zullen hebben om niet te bieden op de
uitzendrechten. Een naïeve gedachte, maar ooit moet die ‘Money makes the world
go around’-spiraal toch doorbroken worden? Het zou helpen mochten supporters
internationaal in opstand komen tegen deze gang van zaken. Ook dat is naïef,
want fans lopen nog net niet met het opschrift ‘Bedrieg ons!’ op hun voorhoofd
rond. En kijken vervolgens naar een wedstrijd van PSG of Manchester City. Om de
slogan van de sponsor van onze eigen eerste klasse te parafraseren: supporters
willen niet weten waarom.
Het voetbal is ziek, doodziek. Maar de patiënt
weigert elke hulp.
