De tijd vliegt wanneer je je amuseert. Dat is
natuurlijk niet echt zo: een dag duurt dan net zo goed 24 uur, een uur 60
minuten en een minuut 60 seconden. En toch lijken de minder prettige dingen een
eeuwigheid te duren en de prettige veel korter te zijn. Dat gevoel had ik
gisteren en vandaag ook op de eerste twee middagen van MoMeNT in Tongeren. Het
vloog voorbij. Interessante praatgasten, boeiende thema’s (Tijd, Deadlines),
een publiek dat aandachtig was voor wat geen longread maar een longlisten was. Een format die – komt-ie! – niet van deze tijd is en daardoor net weer wel.
Laten we er vooral voor zorgen dat fijne gesprekken even mogen duren en niet
vervellen tot momentopnamen, oneliners, slogans, tweets.
Vrijdag waren drie auteurs aan het woord:
twee bekroonde vijftigers, Jeroen Olyslaegers en Yves Petry, en één nog niet
bekroonde dertiger, Katrijn Van Bouwel. Er is heel veel gezegd in die twee uur
en toch heb ik niet heel mijn voorbereiding kunnen gebruiken. Ik had het met ‘vrolijke
pessimist’ Yves nog willen hebben over zijn uitspraak: ‘Romans zijn voor mij een
manier om betrokken te zijn op mensen.’ Jeroen had ik graag een zinnetje uit Wil voorgelegd: ‘Moeilijke tijden, zult
ge mensen vandaag de dag nog steeds horen zeggen en vooral: dat ge alles in
zijn context moet zien.’ En met Katrijn wilde ik een boompje opzetten over een
zinnetje uit De muze en het meisje:
‘Alle tijd is tijd genoeg.’ Maar, euh, alle beschikbare tijd was nog niet
genoeg.
Beide heren werden bekroond met de
Tzum-prijs voor Mooiste Zin van het Jaar. Yves in 2016 voor een zin uit Liefde bij wijze van spreken: ‘Ze ging naar bed met jongens op de manier waarop ze vroeger boeken las:
omdat ze het gevoel had dat het van haar werd verwacht, niet omdat ze er zelf
veel bijzonders van verwachtte.’ Jeroen een jaar later voor deze zin uit Wil: ‘Mijn ouders zijn nooit
pilaarbijters geweest, vooral mijn vader had enkel minachting voor al die
lijkbidders in een kerk die devoot met hun handen boven de lakens sliepen en
die de soutanedrager achter het altaar beschouwden als hun genadeloze gids in
de zoölogie van de lusten.’ Die prijs is overigens niet louter symbolisch, er
hangt een bedrag aan vast: één euro per woord. Dus ontving Yves Petry netjes 34 euro,
en Jeroen 48, die men hem persoonlijk uit Nederland is komen brengen.
Toen dacht ik: ik kan Katrijn
niet met lege handen laten vertrekken en ik koos een van de vele prachtige
zinnen uit haar debuut. Met name: ‘De dooi van de tijd zal ook deze
herinneringen wegsmelten, tenzij ik ze kristalliseer, bewaar in een schuddebol,
om steeds weer opnieuw tot leven te laten komen.’ Ik moet haar 27 euro. En ik
heb het beeld van die schuddebol nu in mijn hoofd zitten en denk diep na welke
gebeurtenissen ik daarin zou willen vastleggen, om ze heel af en toe kort tot
leven te wekken, zoals in het sneeuwlandschap uit de allerbekendste schuddebol.
In de eerste plaats: een herinnering aan mijn vader. Hoe meer ik erover nadenk,
hoe meer ik die schuddebol een fantastisch idee vind voor een nostalgicus als
ik. Maar ik zou er wel zeer spaarzaam mee schudden.
Vandaag ging het over de
media, de sector die we onmiddellijk associëren met deadlines. Ivo Vandekerckhove
vertelde over de tijd, dertig jaar geleden, toen hij nog lang geen hoofdredacteur
van Het Belang van Limburg was, maar
regionaal correspondent, en hij veel te laat was met een belangrijke bijdrage
over de Kempense Steenkoolmijnen, waarvoor twee pagina’s waren vrijgemaakt. De
dag nadien verscheen de eerste editie van de krant niet buiten Limburg. De hoofdredacteur van toen produceerde meer decibels dan gebruikelijk.
Eddy Eerdekens, hoofdredacteur van
TV Limburg, is lang geleden ook bij die zender als reporter begonnen. Op zekere
dag merkte hij onderweg naar de redactie in Houthalen dat er een tankwagen ontploft
was en die had op zijn beurt een aantal auto’s in de fik gestoken. En hij reed
met gierende banden over het brandende asfalt om op de redactie een cameraploeg
te zoeken. Het was de tijd vóór de smartphone, de gsm, de videojournalistiek,
gevoelsmatig was het maar net ná het stenen tijdperk. De vliegende reporter
deed zijn ding en de beelden gingen de wereld rond, tot op CNN toe.
En Christophe Vandegoor deed
haarfijn uit de doeken hoe een dag in zijn commentaarcabine tijdens de Tour verloopt. Op de radio hoor je een rustige, vastberaden en vaste stem.
Iemand die alles onder controle lijkt te hebben. In werkelijkheid moet hij voor de vuist
weg een live verslag geven in twee nieuwsbulletins, wordt hij geacht
onmiddellijk daarna het koersverloop opnieuw te becommentariëren, moet hij zijn
co-commentator briefen, de sociale en andere media volgen, en de mededelingen
op het officiële kanaal van de Tour meepikken. Nou.
De tijd vliegt, jazeker. (Morgen is het al Dag Drie.)
Tot en met zondag 19 augustus ben ik Tijdgeest op MoMeNT in Tongeren en ontvang ik iedere dag drie praatgasten in een leegstaand winkelpand aan de Maastrichterstraat 11. Telkens van 12 tot 14 uur, gratis. Een deel van het gesprek wordt via Facebook Live aangeboden. En er gebeurt dezer dagen nog veel meer moois in de (chronologisch) eerste stad van het land. Alle
info: moment.tongeren.be
