Waarschuwing: deze blogpost bevat sporen van
rancune, boosheid en grote ontevredenheid.
***
Het is juni. Dat wil zeggen dat de
herdenkingen van vijftig jaar Mei ’68 achter de rug zijn, terug naar het
archief voor negen jaar en elf maanden, waarna de hele zooi opnieuw wordt
opgerakeld. Helaas zal het dan zonder heel wat van de hoofdrolspelers zijn,
zeventigers en tachtigers die nu nog in staat zijn om het na te vertellen. Dat
is een jammerlijke en pijnlijke, maar ook realistische vaststelling. Mei 2018
was het ideale moment om het nog één keer uitgebreid over Mei ’68 te hebben,
mét de oud-strijders.
Ik heb samen met Geert De Vriese een boek
geschreven over die iconische periode, Mei
’68. 31 dagen die ons leven veranderden?, het zal de trouwe lezer niet
ontgaan zijn. Dat vraagteken staat er niet voor niets. Het antwoord is ja én
neen, maar daarvoor moet u het boek lezen. Een goed boek. Wat zeg ik – alle
bescheidenheid overboord: het beste Nederlandstalige boek over die ene maand
uit de hedendaagse geschiedenis die consequent met hoofdletter wordt
geschreven. Minstens vier sterren waard. Met getuigenissen van nagenoeg alle
hoofdrolspelers van toen, alleen Daniel Cohn-Bendit reageerde nooit op ons
verzoek om hem te mogen spreken. Hoofdrolspeler Paul Goossens noemt ons boek
‘indrukwekkend’, Kris Merckx raadt het aan jongeren aan die zich over die
periode willen informeren (‘historisch goed onderbouwd’), Luc De Vos,
ex-Militaire School, omschrijft het als ‘bijzonder geslaagd’, en zo kan ik nog
wel even doorgaan met lofzangen.
Geert is een van de beste verhalenvertellers
van de Lage Landen, ik ben geen onverdienstelijk interviewer. En vooral: ik kan
een goed gesprek in leesbaar proza omzetten, met respect voor wat de geïnterviewde
heeft gezegd en voor wat de lezer aan informatie zou mogen verwachten. Ik ben
niet de enige die goed is in zijn domein, Geert evenmin, maar de combinatie van
de twee is – ja, wéér die onbescheidenheid – ongezien, zeker in Vlaanderen.
Ons boek verscheen half februari. De idee
daarachter was – net als bij INferNO,
ons boek over de brand in de Innovation van een jaar eerder – om een paar
maanden vóór de herdenkingsdatum (in dit geval: herdenkingsmaand) te verschijnen. We moeten daar niet flauw over doen: wij
waren het daarmee eens, al was het achteraf gezien misschien een foute
inschatting van de uitgeverij. (En van ons, dus.) Een brand van vijftig jaar
geleden in een warenhuis is in de hoofden van de mensen minder aan een precieze
datum gebonden dan een revolutionaire maand in West-Europa. In het ene geval
was de brand het evenement, in het tweede de maand zelf: Mei ’68, de naam zegt
het al. Dan is februari wellicht een vreemde keuze. Kwam daar nog bij dat de
necrofiele literaire pers zich in die periode verschool in de reet van een dode
schrijver (en dat schrijf ik met alle respect voor de Grote Schrijver die Hugo
Claus was, en met haast nog meer respect voor de belangrijke beslissing die hij
op het einde van zijn leven heeft genomen, maar: wekenlang opnieuw dat œuvre
oprakelen, hoefde dat nou écht?).
Mei ’68 werd uitvoerig besproken op apache.be
(waarvoor dank), kreeg ook een korte recensie in de weekendkaternen van Het Laatste Nieuws en in Plus Magazine (dankuwel), werd op langzullenwelezen.be aangeprezen door
welgeteld één persoon (merci), werd eervol vermeld in Primo (zeer erkentelijk), ik werd zelf geïnterviewd op een
studentenradio (toffe ervaring), op doorbraak.be
kwam ons boek heel kort ter sprake (fijn) en… dat was het zo ongeveer. Hier
en daar zal de korte inhoud wel in een klein hoekje gepropt zijn, mijn excuses
aan de auteur(s) mocht dat mij ontgaan zijn. Maar dus niets, geen letter in de
kwaliteitskranten, die nochtans behoorlijk veel hebben teruggeblikt op die ene maand.
Eentje presteerde het om een ander boek, over het hele jaar 1968, ‘fraai
gedocumenteerd’ te noemen, terwijl dat de ene na de andere fout bevat. Check,
dubbelcheck. En de openbare omroep, een huis met vele kamers waar ik weleens
vertoef, vond het evenmin de moeite, ook al werd er op verschillende radio- en
tv-zenders uitgebreide aandacht besteed aan die historische maand. Het straffe
is: ik heb de meeste verantwoordelijken persoonlijk aangeschreven. Nooit
antwoord gekregen, niet eens een ‘Welgemeende fuck you!’ of ‘Hoepel op, schrijverke!’ Niet antwoorden, kan ik u
verzekeren, is veel onbeleefder dan een korte afwijzing sturen. Het is een
afwijzing in het kwadraat. Het zij zo, zelfgenoegzaamheid is geen onbekend
gegeven in de Vlaamse pers. Kortzichtigheid evenmin, om het nog niet over ‘Ons
kent ons’ te hebben.
***
Zo, het is eruit: ik heb gezegd. Benieuwd of
het, behalve door u, wordt gelezen. En of het repercussies zal hebben (nóg
minder recensies van toekomstige boeken, bijvoorbeeld). Moeder, waarom
schrijven wij eigenlijk? Waarom steken twee mensen alles bij elkaar opgeteld meer
dan een jaar van hun leven in het schrijven van een boek dat vergeten wordt,
straal genegeerd, opzijgeschoven, dat ongelezen blijft liggen? Het
frustratiezweet druppelt van mijn voorhoofd.
***
(Ach, ik ben aan vakantie toe.)
