Directeur
Woord en Directeur Muziek noemden we onszelf. Ik was verantwoordelijk voor alle
woordprogramma’s, hij voor alles wat muziek was. Het idee van de ronkende
titels kwam van mij, beïnvloed als ik begin jaren tachtig was door het
instituut dat ik in mijn wildste dromen als mijn toekomstige werkomgeving zag,
de Belgische Radio en Televisie aan de lichtelijk majestueuze Reyerslaan in het
verre Brussel. Hij was niet zo van de titulatuur. Hield niet van uiterlijk
vertoon. En zonder visitekaartjes — daar hadden we bij een linkse vrije radio
geen centen voor — klonk het ook een beetje hol. FM2000 was de zender en we
vonden ons de beste van Antwerpen en directe omgeving, en dat alleen maar omdat
we niet tot in Alaska, Kaapstad en Sydney te horen waren.
The Magic Mushroom, zo heette het programma dat hij van bij Radio
Delta had meegebracht, samen met zijn muzikale lotgenoot Louis. Hij draaide wat
we toen ‘de betere muziek’ noemden. Daar zat Van Morrison tussen. En Neil
Young. Of Eric Clapton. Maar ook minder bekend werk. En na een tijdje verdwenen
Van, Neil en Eric uit de playlist en
kwamen er obscure parels in de plaats. Obscuur, als in: onbekend. Parels, als
in: geweldige ontdekkingen. De vroege R.E.M., bijvoorbeeld. Of The Triffids,
een niet onaardig bandje uit Perth, zo leerden we dankzij zijn omstandige uitleg
bij de uitgekozen nummers, met die zachte stem van hem, die zo in contrast
stond met dat imposante, boeddha-achtige lijf. Deze autoloze jongen liftte weleens
mee naar concerten. Zo ontdekte ik in ’t Stuc in Leuven The Triffids voor Marc Mijlemans en de rest
van Vlaanderen dat deden. Werd ik bijna letterlijk weggeblazen door The
Butthole Surfers, al had dat meer met de combinatie van een overijverige
rookmachine en een vuurspuwende zanger te maken dan met de muziek.
En zo ging
ik, met dank aan hem, houden van onafhankelijke bands, die haaks op de
totalitaire muziekindustrie van die dagen hun ding deden. I didn’t want my MTV, ik wou dat video de radiosterren niet
vermoord had. Maar naarmate ik, met vertraging, ontdekte wat hij al een tijdje
kende, was hij alweer drie stappen verder, op zoek naar nieuwe, steeds
obscuurdere artiesten. Psychedelica was zijn ding. We lachten er soms mee:
‘Oei, The Triffids hebben meer dan vijf platen verkocht, hij zal ze niet meer
goed vinden!’ Ja, hij was daar compromisloos in en ook wel een beetje
drammerig, soms. Maar na het verdwijnen van FM2000 en de overstap die hij samen met
Louis maakte naar de nog linksere Radio Centraal kon de Antwerpse luisteraar
die zonder oorkleppen door het leven ging, nieuwe muziek leren kennen. Dat deed
hij tot een dag of tien geleden.
Zijn
muziekkeuze was te nemen of te laten, zoals hij dat ook zelf was. In de zomer
in T-shirt, in de winter in een dun shirt met lange mouwen, daaronder een
flodderige jeans en halfversleten schoenen. Halflang haar. Op het eerste
gezicht: een hippie. Op het tweede gezicht ook, trouwens, maar daarachter ging
een allesbehalve naïeve man schuil. Geen simplistische wereldverbeteraar. Bereisde
het Verre Oosten, bracht van ginder koffers vol plaatselijke muziek mee.
Ik heb hem
ooit helpen verhuizen omdat de vloer van zijn appartement dreigde te bezwijken
onder de vijfduizend elpees die netjes geklasseerd in platenkasten wachtten op
grijpgrage handen. Hij wist precies waar wat stond. Na de verhuis liep ik dagenlang kromgebogen. Hij juichte, toen zijn werkgever hem vertelde dat hij
mocht opkrassen. Kon ie de hele dag met muziek bezig zijn, in plaats van als
loonslaaf op te moeten draven op een weinig inspirerende werkplek.
***
Marc is
niet meer. Vermoedelijk heeft zijn hart het begeven, vijfenzestig jaar jong, na
een niet altijd even gezond leven. Ik hoop dat hij net voordien nog iets nieuws
ontdekt heeft. Oezbeekse punk, Mongoolse heavy metal, Peruaanse psychedelica.
Zoiets. Omdat muziek zijn lange en helaas toch ook veel te korte leven was.
***
Hoe gaat
dat met vriendschappen die niet echt close zijn, maar waaruit wederzijdse
waardering blijkt? Je ziet en hoort elkaar steeds minder, verliest elkaar uit
het oog. De laatste keer dat ik hem zag was op een begrafenis van een
gemeenschappelijke vriend van 61. De keer daarvoor was ook op een herdenking
voor een net overleden maat. Het lot van ouder wordende mensen: er moet iets te
vaak afscheid worden genomen.
***
Donderdag zal Louis The magic mushroom
volledig in het teken stellen van Marc. “U luistert dus op eigen
risico,” voegde hij eraan toe in de mail waarin hij het droevige nieuws
aankondigde. Als u in Antwerpen woont, kunt u dat ook doen. Van half tien tot
half twaalf ’s avonds, Radio Centraal, 106.7. ‘Encyclopedia psychedelica’, lees
ik op de website van de zender. Een nieuwe wereld zal voor u open gaan.
Dank, Marc,
dat je me nieuwe muzikale werelden hebt doen ontdekken. O ja, die
visitekaartjes met ‘Directeur Muziek’ erop liggen klaar, mocht je zin hebben om
ze te gebruiken. Als iemand die titel verdiende, was jij het wel.
