Nee, Philippe Moureaux liep vorige vrijdag
niet met een kalasjnikov rond in de Bataclan of Le Petit Cambodge. Hij beraamde
niet zelf de aanslagen in Parijs. Hij maakt geen deel uit van terroristische
cellen die vanuit Sint-Jans-Molenbeek dodelijke raids plannen. Hij is geen
jihadist. Hij is, bij mijn weten, niet in Syrië gaan strijden.
Ja, Philippe Moureaux kan aangewreven worden
dat hij het sluipende jihadisme niet heeft zien aankomen. Dat hij er niets
tegen gedaan heeft. Dat hij het verschil niet zag tussen de inwoners van de
armere wijken die vriendelijk naar hem knikten en de jongeren die in hun kamers
broedden op onmenselijke acties. Hij zag in de nieuwe Belgen in de eerste
plaats kiezers. Cliëntelisme is dan een handig lokmiddel. Er is een verschil
tussen voorkeurstemmen ronselen en mensen volwaardig integreren in de
samenleving. Het eerste is opportunisme, het tweede een nobel streven. Moureaux
is een opportunist.
Maar ook de opvolgers van Moureaux, het nieuwe
gemeentebestuur, hebben de problemen niet tijdig gedetecteerd. Deed Moureaux
wat je als ‘burgervader’ moet doen, je inwoners leren kennen — zij het dan om
dubieuze redenen —, dan deed het nieuwe bestuur helaas wat de meeste politici
doen: vanuit een ivoren toren regeren. Het doorschuiven van de zwartepiet is
dan ook belachelijk: zowel Moureaux als zijn opvolgers moeten een mea culpa slaan
en zich bijzonder deemoedig opstellen, in het besef dat ze het verkeerd hebben
aangepakt.
***
Het Brussels Gewest telt negentien gemeenten
en zes politiezones. Dat werd al eerder aangeklaagd door
veiligheidsdeskundigen. Er is weinig of geen overleg, er heerst een stevige
onderlinge concurrentiestrijd, er worden nauwelijks belangrijke of
belangwekkende inlichtingen doorgegeven. La
guerre des flics.
Rudi Vervoort, minister-president van het
hoofdstedelijk gewest, ziet de zin van één centraal aangestuurde politiezone
niet in. Heeft Vervoort geslapen de voorbije dertig jaar? Heeft hij al gehoord
van de Bende van Nijvel en andere dossiers die enkele decennia later nog altijd
niet opgelost zijn? De Bende maakte 28 slachtoffers, dat is een veelvoud van
alle onschuldige burgers die de voorbije dertig jaar door terroristische
activiteiten om het leven kwamen in dit land. De daders werden nooit gevonden,
omdat het onderzoek versnipperd raakte en alle betrokken instanties elkaar
tegenwerkten. Rijkswacht en politie gunden elkaar geen succesje, gerechtelijke
arrondissementen probeerden elkaar de loef af te steken, op de duur kreeg je de
indruk dat alleen journalisten nog op zoek waren naar de waarheid. Speurders maakten er ‘een’ bende van. ‘De’ Bende kreeg intussen vrij spel.
Versnippering is nooit goed als het om
veiligheid gaat. Er is toch ook geen apart leger voor West-Vlaanderen of de
provincie Luxemburg? Ja, er zijn lokale politieagenten, maar die houden zich
normaal niet bezig met zaken die hun territorium overstijgen. Alleen een
gecentraliseerde aanpak kan renderen. En verplichte samenwerking.
***
Soms denk ik: ze willen het niet zien. De
baronieën moeten per se in stand gehouden worden, al was het maar om een deel
van de macht te kunnen consolideren. De meeste politieke partijen vervallen in dit
euvel, maar de partij van Moureaux, de PS, is daar het allerstrafst in. Dus ja,
voor één keer is het daadwerkelijk voor een flink deel de schuld van de sossen.
