Maandag
wordt Van Morrison zeventig. Geboren op 31 augustus 1945 in Belfast, een
periode waarnaar hij verwijst in het nummer Wild Children op de elpee Hard Nose
The Highway. Zijn invloed op de muziekwereld is groot, maar vooral is hij een
eigen label in de cd-rekken waard, want niet onder één hoedje te vangen. Rock,
soul, blues, jazz, pop, rhythm & blues, rock-‘n-roll, het zit er allemaal
in bij Van The Man.
‘Everyday, in everyway, it’s getting better
and better’, zingt Van Morrison in Did Ye
Get Healed? Dat geldt ook voor deze persoonlijke Top 40. We gaan van 20
naar 11, allemaal viersterrenplaten. Hier met die roetsjbaan!
***
20 Enlightenment
(1990) ★★★★
Verlichting, daar wilde hij het op zijn
twintigste soloplaat eens over hebben. Na een diepgelovige periode die
culmineerde in een passage bij de Church of Scientology, volgde afstand nemen
via het mantra ‘No Guru, No Method, No Teacher’ en zo kwam hij in zijn
blijvende zoektocht bij verlichting uit. Die hij ook hier niet vindt, want in
het titelnummer zingt hij: ‘Enlightenment, don’t know what it is’ (alsook:
‘What’s the sound of one hand clapping?’, een gekend boeddhistisch dilemma). Er
staat swingende soul op (Real Real Gone),
zeer stille, ingetogen nummers (Enlightenment,
So Quiet In Here) en opzwepende
gospel (Youth Of 1,000 Summers).
Download:
zie vorige paragraaf
***
19 His
Band And The Street Choir (1970) ★★★★
Opvallend vrolijke plaat, met nummers die
oorspronkelijk bedoeld waren voor Astral
Weeks en Moondance, en die werden
herwerkt voor zijn vierde studio-elpee. Ook tekstueel makkelijk te behappen.
Swingt bij momenten als een tiet! Hij was op dat moment verliefd op Janet
Planet, de latere moeder van zijn dochter Shana, en toonde zich een paar jaar
na verschijnen verheugd dat de plaat compleet geflopt was. Het blijft een
vreemde man, uiteraard.
Download:
Domino, Crazy Face, I’ve Been Working en Blue Money.
***
18
Blowin’ Your Mind! (1967) ★★★★
De debuutplaat die Van Morrison onmiddellijk
heeft verstoten. Hij voelde zich misbruikt door de platenfirma, vond de
productie te gladjes, ergerde zich aan de snelheid waarmee alles moest worden
opgenomen, vond dat de plaat nog niet af was toen ze uitgebracht werd. Hier
ontstond zijn afkeer voor de muziekindustrie. Maar laat u daardoor niet
afleiden: dit is gewoon een steengoede elpee. Het radiovriendelijke, huppelende
Brown Eyed Girl opent en in het
slepende blues-nummer T.B. Sheets
beweent hij een vriendin die met tuberculose in het ziekenhuis ligt.
Adembenemend, zullen we maar zeggen.
Download:
Brown Eyed Girl, He Ain’t Give You None, T.B. Sheets, Spanish Rose en Midnight
Special.
***
17
Inarticulate Speech Of The Heart (1983) ★★★★
Begin jaren tachtig verzeilde onze Man
eventjes in kringen van Scientology, ik schreef het al hierboven. Op de hoes
dankt hij dan ook de oprichter van de sekte, L. Ron Hubbard. De muziek lijdt er
gelukkig niet onder; die is vanouds afwisselend ingetogen en swingend. Het
instrumentale Celtic Swing opent
tegenwoordig zijn live-optredens. Als u het kloppende hart van een Ier wil
horen bonzen, luister dan naar Irish
Heartbeat. “I’m going back/going back/To my own ones/Back to talk/talk
awhile/With my own ones”.
Download:
Higher Than The
World, Celtic
Swing, Rave On, John Donne, Irish Heartbeat en Cry For Home.
***
16 A
Night In San Francisco (1994) ★★★★
Er vallen veel bedenkingen te maken bij deze
dubbele live-cd die eind 1993 werd opgenomen: te veel gastoptredens (zijn
dochter Shana, Georgie Fame, Candy Dulfer, Brian Kennedy, John Lee Hooker
zelfs), te veel medleys, te veel citaten uit andermans songs, een soms vreemde
keuze uit zijn eigen repertoire. Maar wat een tomeloze energie, wat een drive,
wat een ongebreidelde passie straalt hier van uit! Moeilijk om op stil te
blijven zitten, wat vooral in het verkeer lastig is, mocht ik ondervinden. En
in tegenstelling tot andere live-platen van de man heel scherp geproducet.
Download:
Did Ye Get
Healed?, I’ve
Been Working, Tupelo Honey, So Quiet In Here/That’s Where It’s At en
In The Garden/Real Real
Gone/Allegheny/You Send Me.
***
15
Hymns To The Silence (1991) ★★★★
Opnieuw een dubbelaar. Veel gospel (Van in den
Hoge), een paar singles die hij aan Tom Jones had geschonken (I’m Not Feeling It Anymore en Carrying A Torch), het temerige Why Must I Always Explain? (waarin hij
nogmaals afrekent met de platenbonzen en zijn biografen), een zoveelste overbodige Ray
Charles-cover (I Can ’t Stop Loving You),
Keltische contemplatie naast swingjazz. Maak er één cd van en je hebt een
meesterwerk, al zou het moeilijk zijn om te kiezen. Vooral de ballads zijn van
een ongehoorde schoonheid.
Download:
Village Idiot, Hymns To The Silence, By His Grace, Quality Street en It Must Be You.
***
14 Days
Like This (1995) ★★★★
Op zijn recentste optreden in ons land, vrijdag
17 juli op Gent Jazz, speelde hij vier nummers uit de cd Days Like This. Op de hoes staat Morrison uitzonderlijk met zijn
geliefde die later zijn vrouw zou worden: Michelle Rocca, een vroegere Miss
Ierland en presentatrice van het Eurovisiesongfestival in 1988. Het was nog
maar de tweede keer dat hij zich liet fotograferen met een vrouw. Ze worden
voortgetrokken door een stel windhonden. De plaat werd door de Engelse pers
omschreven als ‘soul searching’ en daar ben ik het helemaal mee eens. Diezelfde
pers kraakte de plaat ook af wegens te veel van hetzelfde, onaf,
ongeïnspireerd. Ze dwalen!
Download:
Perfect Fit,
Raincheck, Days
Like This, Melancholia en In The Afternoon.
***
13
Saint Dominic’s Preview (1972) ★★★★
Slechts zeven tracks, waarvan er twee boven de
tien minuten uitkomen. Jackie Wilson Said
is de dans- en meezingbare opener, een ode aan Jackie Wilson, een soulzanger
uit de jaren vijftig, bekend van de wereldhit Reet Petite. Maar laat u daar niet door misleiden. Van verkent
opnieuw de diepste paden van zijn ziel, op zoek naar de betekenis van het leven
en wij mogen daar deelgenoot van zijn. Een eer, toch?
Download:
Jackie Wilson
Said (I’m In Heaven When You Smile), Gypsy, Listen To The Lion, Saint
Dominic’s Preview en Almost
Independence Day (en, ach ja, download ook Gypsy en I Will Be There
maar, ze staan daar zo alleen anders).
***
12
Tupelo Honey (1971) ★★★★
Dit is die andere plaat waarop hij naast zijn
echtgenote poseert. Begin jaren zeventig was dat Janet Planet in Woodstock.
Over de briljante titeltrack, een slepende ballad van het allerhoogste niveau,
zei Bob Dylan ooit: “Deze song klinkt alsof hij er altijd geweest
is.” Een compliment van Bawb voor zijn goede vriend Van. Critici vonden
het een geweldige plaat, fans snoepten ervan, er was maar één iemand
mistevreden. “Dit album bestaat uit aflatertjes, dingen die ik nog had
liggen en ooit eens wilde gebruiken. Het klinkt niet zo fris.” Beste
mensen, geloof hem niet, hij kent er niets van, maar kán er wel iets van!
Download:
Wild Night, You’re My Woman, Tupelo Honey en Moonshine Whiskey.
***
11
Astral Weeks: Live At The Hollywood Bowl (2009) ★★★★
Die kunstmatige tandpasta-glimlach op de hoes
doet eerder aan Neil Diamond dan aan Van Morrison denken, maar voor de rest
hoort u mij niet klagen: de integrale Astral
Weeks uit 1968 wordt er doorgedraaid, in een andere volgorde weliswaar en
ondersteund door een volledig orkest. Zo krijgen de oorspronkelijke acht songs
een heel andere klankkleur. The Man klinkt bezield, alsof hij blij is dat hij
na al die jaren eindelijk dat prille meesterwerk eens mag heruitvinden. Als
toemaatje krijgen we o.m. ook Listen To
The Lion.
Download:
Astral Weeks – I
Believe I’ve Transcended, Beside You, The Way Young
Lovers Do, Ballerina – Move On Up,
Madame George en Listen To The Lion – The Lion Speaks.
***
Morgen:
tellen we af van 10 naar 4, het wordt briljanter met
de seconde.
***
Vanthology
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 Astral Weeks: Live At The Hollywood Bowl ★★★★
12 Tupelo Honey ★★★★
13 Saint Dominic’s Preview ★★★★
14 Days Like This ★★★★
15 Hymns To The Silence ★★★★
16 A Night In San Francisco ★★★★
17 Inarticulate Speech Of The Heart ★★★★
18 Blowin’ Your Mind! ★★★★
19 His Band And The Street Choir ★★★★
20 Enlightenment ★★★★
21 Live At The Grand Opera House Belfast ★★★★
22 The Healing Game ★★★★
23 Too Long In Exile ★★★
24 Born To Sing: No Plan B ★★★
25 Hard Nose The Highway ★★★
26 Back On Top ★★★
27 A Sense Of Wonder ★★★
28 Wavelength ★★★
29 Magic Time ★★★
30 Duets: Re-working The Catalogue ★★★
31 Irish Heartbeat ★★★
32 A Period Of Transition ★★
33 Keep It Simple ★★
34 Avalon Sunset ★★
35 Down The Road ★★
36 What’s Wrong With This Picture? ★★
37 You Win Again ★★
38 How Long Has This Been Going On ★★
39 The Skiffle Sessions – Live In Belfast 1998
★★
40 Pay The Devil ★★
