Hij is niet de beste zanger. Hij is niet de
beste songschrijver. Hij is niet de beste componist. Hij is niet de beste
saxofonist, gitarist, pianist of mondharmonicaspeler. Hij is niet de beste
mens. Maar hij is wel mijn favoriete artiest. Vandaar deze reeks van zeven afleveringen,
vertrekkend vanuit bewondering en dank voor zoveel moois. Noem het gerust een
Fanthologie. Of een Vanthology, zo u wil. Een anthologie van Van Morrison is
het alleszins.
Ik heb — in de eerste plaats voor mezelf, maar
u mag er getuige van zijn — een lijst van zijn platen opgesteld. Ik weet het,
er hangt een odeur van zelfliefde in de lucht. Er zal schaamteloos gedweept
worden. Lijstjes zijn gratuit, u zegt het al, en terecht. Maar toch…
Ik hou van die stem, die mij zowel melancholiek
kan stemmen als ontzettend blij maken. Die een warme gloed over me legt, me
kippenvel bezorgt, me doet wegdromen op moeilijke momenten. Ik hou van die
muziek die in geen hokje te vatten valt. Is het rock? Ja, maar, het is ook pop,
soul, jazz, blues, rhythm & blues, rock-‘n-roll en nog zoveel meer. En
tegelijk is het vooral: Van The Man. File
under Van Morrison, een aparte platenbak.
Al ben ik zelf niet gelovig, toch ga ik graag
samen met hem op in het hogere. Al hou ik me in het dagelijkse leven ver van mystiek,
toch zuig ik de lyrische verhalen over Avalon en andere alleen in de literatuur
bestaande geheimzinnige plekken op. Al ben ik op mijn hoede voor namedropping,
toch laat ik me zonder morren onderdompelen in streams of consciousness waarbij zowel namen van bekende en
onbekende schrijvers als die van bekende en onbekende blueszangers
voorbijflitsen, occasioneel ook een George Best, nog zo’n jongen uit Belfast.
O ja, waarom nú precies deze reeks van zeven
bijdragen? Van Morrison wordt op 31 augustus zeventig. Dat leek me een fijne
gelegenheid. En een handig excuus om elpees en cd’s nog eens op te leggen. Zo
kom ik aan een Top 40: dat zijn al zijn soloplaten (dus niets van Them in dit
overzicht, of bijdragen op prachtige platen als The Last Waltz, het afscheidsfeestje van The Band), geen bootlegs
(ik kan er u nochtans een paar aanbevelen), geen verzamelaars (tenzij die meer
toevoegen aan het œuvre dan één of twee ‘nooit eerder uitgebrachte nummers’, er
staat er eentje vrij hoog geklasseerd tussen) en omdat ik per se op veertig —
en niet op eenenveertig — wilde afronden, heb ik Tell Me Something: The Songs of Mose Allison van het lijstje
geschrapt. Dat is een hommage aan de inmiddels 87-jarige Amerikaanse
bluesmuzikant, die in 1996 werd uitgebracht op het label van Van Morrison en
die door hem werd geproducet, maar waarop de zang in veel gevallen door anderen
gebeurt. Dus: niet echt een Van Morrisonplaat. En als u het wil weten: ★★. Niet onmisbaar, dus.
Conclusie: er zit geen enkele echte instinker
bij (aka totaal waardeloze plaat), vijftien platen die vier sterren verdienen
en zeven — in mijn onbescheiden ogen en oren — absolute meesterwerken. Maar dat
is voor later. Eerst tel ik af van 40 naar 31, de mindere goden in het
universum van Van Morrison.
***
40. Pay
The Devil (2006) ★★
Van gaat de country-toer op. Wat blijft is die
unieke stem. Muzikaal voegt het niets toe.
Download:
met wat goede wil There
Stands The Glass en Pay The Devil.
***
39 The
Skiffle Sessions – Live In Belfast 1998 (2000) ★★
Skiffle. Slordige muziek die slordig gebracht
wordt, alsof een stel uitgelezen muzikanten alleen maar tijd had om een
rommelige eerste repetitie op te nemen.
Download: opnieuw veel goede wil nodig, maar doe maar Alabamy Bound, Dead Or Alive
en Goodnight Irene.
***
38 How
Long Has This Been Going On (1995) ★★
Van goes
jazz. Opnieuw een snelle live-opname, dit keer in
Ronnie Scott’s Jazz Club in Londen. Jazz-classics afgewisseld met jazzy
interpretaties van eigen songs.
Download:
pff, goed dan, I
Will Be There, Who Can I Turn To
(When Nobody Needs Me) en All Saint’s
Day.
***
37 You
Win Again (2000) ★★
Rock-‘n-roll! Een duetalbum met Linda Gail
Lewis, de zus van Jerry Lee. Naar het schijnt waren vooral de ruzies backstage
tijdens de aansluitende tournee memorabel. De plaat zelf niet, nee.
Download:
Let’s Talk About
Us, You Win Again en Think Twice Before You Go.
***
36
What’s Wrong With This Picture? (2003) ★★
Ondanks de Grammy Award-nominatie voor ‘Best
Contemporary Blues Album’ een middelmatige plaat.
Download:
What’s Wrong
With This Picture?, Too Many Myths en Saint James
Infirmary.
***
35 Down
The Road (2002) ★★
Commercieel succes, wat helaas ook veel zegt
over de smaak van het grote publiek. Een flauw doorslagje van vorige platen en
die cover van Georgia On My Mind van
Morrisons lievelingsartiest Ray Charles klinkt eerder als een persiflage dan
als een hommage.
Download:
Meet Me In The
Indian Summer, Whatever
Happened To P.J. Proby en Evening
Shadows.
***
34
Avalon Sunset (1989) ★★
Deze plaat leverde hem een gigantische hit op,
Have I Told You Lately, die achteraf
ook nog eens met succes gecoverd werd door gerenommeerde collega’s, maar als
geheel blijft dit hinken op twee gedachten: wil hij toegankelijker worden of
wil hij zijn Ierse roots exploreren?
Download:
Whenever God
Shines His Light, Orangefield
en These Are The Days. (En als u het
echt niet kunt laten ook die wereldhit, Have
I Told You Lately).
***
33 Keep
It Simple (2008) ★★
Weer een van die dertien-in-een-dozijn platen
die hij uitbracht tussen halfweg de jaren negentig en het einde van het eerste
decennium van deze eeuw. Nooit slecht, maar ook nooit briljant en dus eigenlijk
niet goed genoeg voor zijn doen.
Download:
That’s
Entrainment, Keep
It Simple en Behind The Ritual.
***
32 A
Period Of Transition (1977) ★★
Na tweeënhalf jaar stilte halfweg de jaren
zeventig keerde Van Morrison terug met deze overgangsplaat. Na zijn briljante
eerste solo-jaren zouden vanaf 1979 nieuwe hoogdagen volgen. Maar nog niet op
deze plaat. Opvallende gastrol voor Mac Rebennack, die u en ik beter kennen als
Dr. John.
Download:
You Gotta Make
It Through The World, Joyous Sound en Flamingos Fly.
***
31
Irish Heartbeat (1988) ★★★
Een half geslaagde samenwerking met de
traditionele Ierse folkhelden The Chieftains. De stem van Morrison hinkt een
beetje achterop in de snelle nummers, maar het speelplezier dat van de elpee
druipt maakt veel goed.
Download:
Star Of The
County Down, She
Moved Through The Fair en My Lagan’s
Love.
***
Morgen: tellen we verder af van 30 naar 21.
