De grootvader van Laurette Onkelinx heeft
tijdens de Tweede Wereldoorlog wel/waarschijnlijk/misschien/zeker niet
gecollaboreerd met de Duitsers. Schrapt u maar zelf wat niet past, want het was
na vijfentwintig minuten aandacht in Terzake
nog niet helemaal duidelijk. Historici spraken elkaar tegen, de redactie moest
het stellen met één off the record
maar wel op het scherm getoonde uitspraak van een anonieme getuige, plus nog
wat losse sprokkels.
En dan?
Gaston Onkelinx, zoon van de
wel/waarschijnlijk/misschien/zeker niet collaborerende oorlogsburgemeester van
Jeuk, tevens vader van PS-politica Laurette, reageerde heftig, tot tranen toe
beroerd. ‘Mijn vader was een ware socialist, geen nationaal-socialist’, zo vat
ik het even samen. Zijn dochter hield het bij een geschreven mededeling die –
het zal u mogelijk verbazen van de Luikse pasionaria
– heel sec en rationeel klonk.
Ze ontkent de mogelijke feiten niet (‘Ik weet
niet of wat gezegd wordt over mijn grootvader waar is of niet’), wat al een
knap staaltje van crisiscommunicatie is: ze wordt niet defensief of
toont zich niet verontwaardigd. Ze prijst al wie tijdens de oorlog in het verzet is gegaan, wat
dus al zeker niet gold voor haar grootvader. Of hij nu al of niet gecollaboreerd
heeft, hij is immers wel blijven functioneren op het gemeentehuis. En dan komen
de mooiste zinnen van haar betoog: ‘Uiteraard zijn wij de erfgenamen van een
geschiedenis, maar, bovenal, zijn wij wat we beslissen te zijn. Onze waarden,
datgene waarvoor wij vechten: dat bepalen en kiezen we zelf. Ook dat is
vrijheid: in alle onafhankelijkheid een kamp kiezen. Ik heb het mijne gekozen:
dat van de democratie, van de verdraagzaamheid, van de openheid naar anderen,
van de sociale rechtvaardigheid.’ Iets te veel dubbele punten naar mijn zin, maar voor de rest: mooi gezegd.
Aan de virtuele toog verkneukelden
Onkelinxhaters – en dat zijn er nogal wat! – zich over wat zij ongetwijfeld
zagen als haar ondergang, de fatale dolksteek voor ze zich noodgedwongen moet
terugtrekken in haar bunker. ‘Laurette Mitraillette’ heeft het over zichzelf
uitgeroepen door stevig in te hakken op N-VA’ers die aanwezig waren op een
verjaardagsfeestje van een gewezen collaborateur of een staatssecretaris van
dezelfde kunne die een onderscheid maakte tussen nuttige en overbodige
migranten, zo klonk het. ‘Eigen schuld, dikke bult’. Nu valt er veel te zeggen
over het ongenuanceerde en een overdosis decibels producerende optreden van la
Onkelinx in de Kamer en voor de tv-camera’s, maar moet ze daarom het onderwerp én lijdend voorwerp van
een wraakactie zijn?
Of de tv-zender die nog niet zo lang geleden
door diezelfde tooghangende luitjes het scheldwoord ‘regimezender’ werd toebedeeld – als in:
de omroep van de traditionele partijen, de sociaal-democraten voorop – hier zo
gretig op had moeten ingaan, een onderwerp dat in normale omstandigheden
hooguit een dubbele pagina ergens ver weggestoken in een weekendkrant zou
opgeleverd hebben, is nog maar zeer de vraag. Zelfs in een nieuwe oorlogsreeks
van een gereïncarneerde Maurice De Wilde zou dit hooguit een voetnoot waard
geweest zijn.
En dan? (Wat zegt dit over het huidige
functioneren van Onkelinx?)
De grootvader van Bart De Wever was lid van het nationaal-socialistische VNV en zelf was de N-VA-voorzitter als student fundamenteel
vrolijk – met vertederende glimlach en al – aanwezig op een bijeenkomst waarop
Jean-Marie Le Pen eregast was, de foto werd voor de verkiezingen vlotjes
geretweet in linkse kringen.
En dan? (Wat zegt dit over de twintig jaar
oudere versie van De Wever?)
Jan Jambon heeft veertien jaar geleden nog
gesproken op een feest van het Sint-Maartensfonds, een roedel van bejaarde
oostfronters, medestanders van Hitler in lang vervlogen duistere tijden.
En dan? (Wat zegt dit over de man die vandaag
minister van Binnenlandse Zaken is?)
Dat Theo Francken en Ben Weyts,
respectievelijk staatssecretaris in de federale en minister in de Vlaamse
regering, present gaven en gretig op de foto gingen met een ex-collaborateur
kan je strategisch ongelukkig noemen, maar het is geen halszaak, tenzij ze de
hele tijd dit soort feestjes zouden frequenteren natuurlijk, maar in dat geval
zouden we het allang geweten hebben, wees gerust.
En dan? (Gaven ze het jongste half jaar blijk
van nazi-sympathieën misschien?)
U wilt ze echt de kost niet geven, de
kleinkinderen en achterkleinkinderen van collaborateurs of niets en niemand
ontziende partizanen – voorwaar ook geen doetjes! – in onze parlementen, partijbesturen en gemeenteraden. Een aantal van hen dweepte dan weer openlijk met stalinisten en
maoïsten en supporterden zo voor regimes die alles wat naar dissidentie neigde
brutaal de kop indrukten, inclusief het systematisch uitmoorden van de eigen bevolking.
Anderen veranderden al bijna even vaak van politieke gezindte als van
onderbroek.
En dan? (Moeten we van wieg tot graf dezelfde
mens blijven?)
Ik wil u echt niet onderhouden over wat ik
zelf in het verleden heb gedaan en waar ik heden ten dage allesbehalve trots op
ben. Het leven is een leerproces dat we met vallen en opstaan beleven. Iedereen
maakt elke dag fouten. Van minuscule foutjes tot grove kemels.
En dan? (Wat zou het leven saai zijn als er
alleen maar perfecte mensen zouden rondlopen!)
We zouden wat vaker ‘En dan?’ moeten durven
roepen, François Mitterrand achterna. We moeten ophouden om op iedere slak zout
proberen te leggen, van elk fait divers
een fait accompli te maken, het
verschil durven te zien tussen belachelijk en belangrijk. Elk medium heeft tegenwoordig
zijn kleine of grote primeur nodig, om er vervolgens groots mee uit te pakken.
Meestal is het een oogverblindend pak met een geweldige strik rond, maar moet
je de inhoud met een microscoop zoeken.
In afwachting van het volgende Groot Nieuws –
‘Breaking!’ – heb ik mij al op de bank gezet, bak pils en zakken chips bij de
hand. Here we are now, entertain us!
En dan?
