Dit is niet voor u, trouwe lezer, ik weet dat
u het meestal goed voor heeft met de wereld, al blijft het, net zoals bij mij,
vaak bij amechtige pogingen. Blijf vooral proberen.
Dit is niet voor u, atheïstische lotgenoot,
wij weten maar al te goed dat religie heel veel kapotgemaakt heeft in de
geschiedenis van de mensheid. Zullen we ons op deze trieste dag op de hoek van de toog van Het
Gezond Verstand zetten en iets drinken bij wijze van troost?
Dit is niet voor u, oprechte gelovige, het is
niet omdat ik u naïef en – letterlijk – goedgelovig vind, dat ik u niet zou
respecteren. Kom hier, dat ik u omarm, laten we samen gezellig iets eten,
passies delen, raakvlakken zoeken en over een betere wereld dromen, maar
probeer me niet te bekeren. Ik laat me niet in bekoring leiden.
Dit is niet voor u, fanatieke gelovige, want
uw twijfel over al wat ons in dierbaar is in deze door een strikte scheiding
van kerk en staat gekenmerkte moderne samenleving mag u van mij hebben.
Vrijheid van meningsuiting en zo. U heeft dat recht, al zal u moeten aanvaarden
dat we hier in het westen leven zoals we leven. Met onze sterke en zwakke
punten, met onze tekortkomingen, met onze onwrikbare overtuigingen, met onze
seculiere uitgangspunten. Als u daar werkelijk niet mee kunt leven, weet u de uitgang wel zelf te vinden.
Dit is niet voor u, extremistische schreeuwer,
die de terroristische aanval in Parijs misbruikte om nogmaals het proces van een
volledige religie en, waarom niet, de multiculturele samenleving te maken, of
om die net te verheerlijken als ging het om een persoonlijke ingreep van Allah. Op een dag
als vandaag verstrengelen de gedachten van de extremisten zonder dat ze het
zelf goed en wel beseffen. Les extrêmes
se touchent. Extreem-rechts roept dat al die onbetrouwbare moslims zo snel mogelijk terug
naar Barbarije moeten, extreem-religieus orakelt dat die redactie van Charlie Hebdo het zelf gezocht heeft.
Dit is wel voor jullie, walgelijke
moordenaars en hun al even verderfelijke handlangers, opdat jullie zouden beseffen dat we niet zullen zwijgen. Je kan
angst zaaien en ongerustheid kweken, maar je zal de vrije meningsuiting niet
doen verstommen. Je kan de polarisatie tussen allerhande opportunistische
oorlogsstokers en verstandloze extremisten versterken, maar je zal de
vastberadenheid van ware democraten niet kleiner maken. Je kan twaalf mensenlevens
hebben vernietigd en het leven van honderden gezins- en familieleden, vrienden,
kennissen, collega’s en lezers genadeloos door elkaar hebben geschud, maar je
zal de persvrijheid niet hebben gefnuikt. Sterker nog: morgen ziet de hele
wereld die cartoons. Overmorgen zullen er weer andere zijn. En de dag nadien nog meer. Jullie hebben
alleen maar meer inspiratie bezorgd aan al die cartoonisten. (En, geloof me, die
72 maagden zijn ook maar een flauw bedenksel van semi-pornografische origine om
jullie in de waan te laten dat wat jullie doen zin heeft.)
Dit is, tenslotte, voor ons allemaal, goedmenende
burgers, geschokt als we zijn door wat er is gebeurd in die romantische
wereldstad die slechts één korte, snelle treinrit hier vandaan ligt. Onze
tranen zullen drogen en ons nog waakzamer maken. Niet voor andere religies en
culturen, wel voor al wie een bedreiging vormt voor een democratische, vreedzame
en op wederzijds respect gebaseerde maatschappij waarin we met vallen en
opstaan proberen samen te leven, onhandige kneusjes dat we zijn. We zijn stil,
maar morgen praten we weer luid en krachtig. Dat zijn we de twaalf van Charlie Hebdo verschuldigd.
Je suis Charlie.
Nous sommes Charlie.
