Gij zult een keuze maken.
Gij zult links of rechts van de lijn gaan
staan en de slogans brullen die daarbij horen. ‘Weg met deze asociale
regering’, ‘Awoert neo-liberale kleinzonen van Thatcher’ en ‘Haal het geld waar
het zit, bij de banken en de rijken’. Oftewel ‘Er is geen alternatief’, ‘We
staken onze economie kapot’ en ‘Het is de schuld van de sossen’.
Gij zult elke nuance laten vallen.
Gij zult uw tegenstanders niet ontzien.
Gij zult leugentjes om bestwil opdissen als
ware het uw tweede natuur.
Gij zult voldoende decibels produceren om uw
buurman te overstemmen.
Gij zult erop blijven wijzen hoe goed of hoe
slecht de mensen het hebben.
Gij zult mee op de barricades springen, hetzij
letterlijk, hetzij figuurlijk.
Gij zult uw oogkleppen nog wat strakker
aanspannen.
Gij zult doen alsof er geen alternatief is.
***
Er is een alternatief, beste lezer. Er is
altijd een alternatief. Toen ik vorige vrijdag liet vallen dat ik niet ga
meestaken, maar dat ik wel begrip en respect heb voor de stakers, net zoals ik
respect heb voor wie wil gaan werken, was ik voor sommigen opeens een ’tsjeef’.
‘Het moedige midden’, weet u nog wel? Oké, ik las er in gedachten een smiley achter, maar het geeft toch aan
dat in deze dagen van extreme polarisatie een voorzichtig standpunt niet meer
mag.
Vrijdagavond had psychiater Dirk De Wachter
het in een gesmaakte aflevering van Alleen
Elvis blijft bestaan over kwetsbaarheid. We moeten allemaal wat
kwetsbaarder worden, vindt hij. Alleen psychopaten voelen zich onkwetsbaar.
Helaas vind je er daarvan nogal wat van terug aan de top van onze samenleving.
Absolutisten, zo zeker van hun eigen zaak dat ze er helemaal door opgeslorpt
worden, gehuld in een harnas dat geen kwetsbaarheid toelaat. Ik vertaal kwetsbaarheid
als: durven twijfelen, absolutistische meningen relativeren en opzij schuiven,
niet altijd alles (beter) willen weten.
Dat bedoelde ik ook met mijn standpunt over de
staking. Ik betwijfel heel sterk of een staking wel het juiste signaal is,
zeker wanneer er zo drie provinciale (met nationale impact) en één grote
nationale na elkaar volgen, voorafgegaan door een grote betoging en tussendoor
opgefleurd met een extra actiedag van een of andere piepkleine spoorbond die
even wou opvallen. Ik vind staken sowieso een verouderde vorm van actie voeren, maar in tegenstelling tot een zelfbenoemde communicatiespecialist vorige week op deredactie.be heb ik geen kant-en-klare alternatieven in de schuif liggen. Ze moeten er nochtans zijn, die alternatieven.
Stakingen treffen niet alleen werkwilligen,
maar ook doodgewone burgers die ergens naartoe willen of die het zich misschien
niet kunnen permitteren om een dag vrij te nemen of weg te blijven van het
werk. Stakingen treffen ook de economie en dat is in crisistijden niet zo
aangewezen. Stakingen versterken de polarisatie alleen maar.
Maar ik begrijp volkomen dat de vakbonden
willen reageren tegen het regeerakkoord van de federale regering, zeker nu de
grootste partij in die coalitie de tekst van dat akkoord behandelt alsof het in
steen gehouwen tien geboden zijn. Gij zult, enzovoort. Geen letter van
afwijken! Dat regeerakkoord is legitiem – opgesteld door vier partijen die
samen een meerderheid van de bevolking vertegenwoordigen -, maar ook bijzonder
eenzijdig, kortzichtig en op maat van een minderheid in de samenleving. Aan de
ene kant een indexsprong opleggen aan ‘de gewone werkmens’ en daar niets van financiële inspanningen
tegenover stellen bij de vermogenden is schreeuwen om tegenkanting en protest.
Ofwel draagt iederéén bij tot het gezond
proberen maken van de economie, en als daar dan een of meerdere indexsprongen
bij horen, dan is dat maar zo. Het volk zal heus wel begrijpen dat er iets moet
gebeuren. Ofwel kies je voor de aanpak van de regering-Michel en dan krijg je
een massa mensen in beweging die dat niet langer pikken. Het is een voorspelbare
uitkomst. Ook onder de niet-stakers vind je vandaag veel sympathisanten van de
actievoerders terug.
Er moet een alternatief zijn voor die harde,
vaak nogal dommige standpunten. Gehoord in De
Zevende Dag: een oprichter van de Werkbond die het recht op werken bleef
bepleiten alsof dat niet net één van de basisprincipes van de vakbonden is en aan
de overzijde een extreem-linkse malloot die orakelde dat stakingen democratisch
tot stand komen binnen bedrijven. Sinds wanneer stemmen niet-vakbondsleden mee op de vraag ‘Actie, ja of neen?’?
***
Dat het massale ontwijken van belastingen,
‘optimalisatie’ in de newspeak, daar
nog eens bovenop komt, heeft de actiebereidheid alleen maar vergroot. LuxLeaks
laat ons niet onberoerd, vooral omdat de fiscus niet zal aarzelen om de onhandige
burger, die een heel klein tikkeltje wil achterhouden, streng te
bestraffen.
Het mag dan weliswaar om legale constructies
gaan, die dan nog eens zijn mogelijk gemaakt door vorige regeringen, ik blijf
het onethisch vinden. Deze regering moet dan ook ingrijpen, maar dan wel op
Europees niveau, anders sta je daar Don Quichotterig windmolens te bevechten, vierkant
uitgelachen door de hoge vermogens.
Noem me gerust naïef, maar als diegenen die
luid roepen dat de belastingdruk onverantwoord hoog is en die tegelijkertijd
hun geld doorsluizen naar Luxemburg of andere belastingparadijzen, nu eens
keurig in dit land zouden afdragen. Zou dat geen deel van de oplossing zijn? Ik
weet niet hoeveel geld er dan weer netjes naar onze overheid zou gaan – acht
miljard euro, zo lees je her en der -, maar misschien kan het andere
inspanningen wel afzwakken. Zie je wel dat er een alternatief is!
Iedereen gelukkig of iedereen ongelukkig.
Samen uit en samen thuis, maar niet: sommigen lekker warm bij de haard en anderen buiten in de kou. We zullen allemaal een serieuze steen moeten
bijdragen. Dat zouden de politieke leiders die altijd prat gaan op hun eenvoudige komaf
best mogen weten.
***
Er is wél een alternatief. Er is altijd een
alternatief. Zodra het laatste pallet is opgebrand en de rook om de hoofden is
verdwenen, moeten de federale regering en de sociale partners zo snel mogelijk
gaan samenzitten om sociale correcties aan te brengen aan het regeerakkoord, zonder
daarom aan de fundamenten van noodzakelijke beslissingen te raken. Er moet
gezocht worden naar een rechtvaardiger beleid, waarbij de inspanningen
eerlijker verdeeld worden. En het sociaal overleg moet weer een kans krijgen,
op zoek naar een ‘diep compromis’ zoals de wijze ex-politicus Frank
Vandenbroucke het heeft genoemd. Zonder taboes, zonder het wegmoffelen van
harde cijfers, zonder oogkleppen.
De mensen die het voor het zeggen hebben
moeten weer rond de tafel gaan zitten. Daarvoor is er dan weer geen
alternatief.
