Het had iets aandoenlijks, zoals premier
Cameron, vicepremier Clegg en oppositieleider Miliband eergisteren, voor één
keer united in een poging om het
Koninkrijk bij elkaar te houden, de Schotse kiezer ervan probeerden te
overtuigen om volgende woensdag ‘nay’ te stemmen op het referendum, tegen de
onafhankelijkheid.
Het leken wel de weinig zorgzame ouders van
een rebellerende tienerzoon die onder druk van de sociale dienst (“Als je
hem blijft verwaarlozen, nemen we hem van je af!”) in paniek sloegen en de
puber alsnog aan de borst wilden drukken (“Hoe heet hij ook alweer, onze
rosse met dat vreemd accent?”). Benieuwd of de krokodillentranen van de
drie politici Mac in the Street kunnen overtuigen, nu recente peilingen
aanwijzen dat het ‘aye’-kamp op winst staat.
Even aandoenlijk is de manier waarop linkse
anti-nationalisten het Schotse onafhankelijkheidsstreven toejuichen. Omdat die
links georiënteerd is. Omdat Schotland altijd al een eigen karakter heeft
gehad, dat door het boze Londen systematisch en soms brutaal werd onderdrukt.
Omdat het de ultieme wraak van links op de erfenis van de Thatcher-jaren kan
worden.
Consequentie is een zeldzaam goed als het gaat
om politiek en ideologie. Ideeën die gisteren taboe waren, worden vandaag
gekoesterd, en omgekeerd. Wie gisteren nog een fervent internationalist was,
heeft vandaag sympathie voor onafhankelijkheidsbewegingen in Schotland,
Catalonië en Baskenland, omdat die een links regime zouden kunnen opleveren.
Hoe naïef en kortzichtig! Alsof in een onafhankelijk en links Schotland morgen
geen nieuwe populaire en populistische tendens kan opduiken die rechts is. Gaat
de linkse intelligentsia dan voor een hereniging met Engeland, Wales en
Noord-Ierland pleiten?
Wie pro-nationalistisch is, moet dan ook logischerwijze
de Schotse ja-politici steunen, niet omwille van hun specifieke standpunten,
maar omdat het tegemoet komt aan hun basiswens van beperktere regio’s en
kleinere entiteiten. Wie anti-nationalistisch is, moet normaal huiveren van die
Schotse vrijheidsdrang, ook al gaat het initiatief uit van partijen en politici
die veel progressiever zijn dan de regering in Londen.
Ach, Schotland, het heeft mijn sympathie.
Heerlijk vakantieoord, veel groen, gastvrije inwoners. Al versta je nauwelijks
wat ze zeggen, is dat monster van Loch Ness niet meer dan een urban legend, klinkt die doedelzak
ronduit verschrikkelijk en is die haggis niet te vreten. Maar goed, ze schonken
ons ook single malt, Celtic Glasgow, Jim Clark, Adam Smith, Sean Connery,
Jackie Stewart, Ewan McGregor, Gordon Ramsay, Rod Stewart en Billy Connolly. Scotland the brave.
Wat ook de uitslag wordt, het referendum wordt
belangrijker en spannender dan vorig jaar, toen de toestemming ervoor werd
gegeven en een datum geprikt, werd gedacht, zelfs door de fervente aanhangers
van de afsplitsing. En als de onafhankelijkheid er daadwerkelijk zou komen, wordt Schotland
een laboratorium waar Basken, Catalanen én Vlamingen met argusogen zullen naar
kijken.
Als internationalist hoop ik woensdag op een
meerderheid voor ‘nay’, ook al ben ik absoluut geen fan van de conservatieve
regering-Cameron en hebben de Schotten recht van spreken als het gaat over
jarenlange verwaarlozing en de neerbuigende houding van Londen.
