Ons kortetermijngeheugen durft wel eens gaten te vertonen,
maar memories op middellange termijn blijven probleemloos een tijdje hangen.
Bovendien: najaar 2008 is nog niet zo lang geleden dat we de crisis in de
financiële sector collectief vergeten zijn. Erger nog, dank zij het waanzinnige
(zeg gerust: misdadige) speculeren en wheelen
& dealen van vele tientallen grootbanken en vele tienduizenden
onderdanen van die financiële grootmachten zitten we vandaag nog altijd in een
diepe economische crisis, een tunnel waarvan het einde nog lang niet in zicht
lijkt. Vraag eens aan iemand die sinds september ’08 zijn of haar werk verloor,
wat hij van het gedrag van die topbankiers vindt. Zijdelingse bedenking: hadden
ze zo rond 2005 maar een Edward Snowden gehad in de bankwereld!
Dat een aantal van de schuldigen van toen niet meer op hun
lucratieve postje zitten, klopt. Ze zijn inmiddels weggepromoveerd naar andere
hoge functies in andere sectoren, waar ze even veel of zelfs meer verdienen dan
toen. Dat klinkt alsof je een verkrachter zou bestraffen door hem een luxueus
optrekje in India ter beschikking te stellen, waar – zoals geweten – verkrachting
tegenwoordig zelfs wordt opgelegd door sommige rechters. Ook andere
verantwoordelijken voor het financiële debacle ontsprongen de dans en tangoën
vandaag lustig voort, niet zelden in de bank waar ze toen al actief waren, nog
minder zelden hebben ze zelfs promotie gekregen. De karavaan trok voort,
ondanks de blaffende honden.
Om maar te zeggen: schaamte kennen ze niet in de financiële
sector. Daar draaien ze de befaamde oneliner van Abraham Lincoln gewoon om en
denken ze werkelijk dat ‘You can fool all of the people all of the time’. En
het ergste is: ze komen er nog mee weg ook! Bij Dexia, eerst gered door de
Belgische en Franse staat, dan opgesplitst in een bad bank (de naam alleen al!) en een levensvatbare bank die de
roepnaam Belfius kreeg, dachten ze binnen de directie dat een loonsverhoging aan de
orde was. Niet zomaar een loonsverhoging, neen, dertig procent. Dér-tig. 30.
Ooit al gehoord van iemand die in een normale werkomgeving dertig procent
opslag kreeg zonder dat daar een promotie aan verbonden was?
Minister van Financiën Geens voerde er deze week een hele
pantomime rond op. Ja, nee, uiteraard wel, of neen, toch maar liever niet,
daarmee een nieuwe dimensie gevend aan het aloude ‘Enerzijds,
anderzijds’-discours van de Vlaamse christen-democraten. In de Kamer
repliceerde Geens iets in de aard van ‘Ik kan Bpost leiden en ik kan Belgacom
leiden, maar ik kan Dexia niet leiden’, alsof dat ook maar enigszins ter zake
deed. Sterker nog: als Geens Dexia niet zou kunnen leiden, betekent dit dan ook
automatisch dat niemand anders dan de huidige bestuurders en directieleden van Dexia
in staat zouden zijn om deze bad bank
naar betere financiële wegen te gidsen? Het is een deskundig in stand gehouden
mythe dat alleen vetbetaalde CEO’s en directeuren die rol kunnen vervullen.
Genoeg bekwame managers in dit land, je moet ze alleen de kans geven.
Geens gaf ook nog een eigenzinnige vertaling mee van het
Amerikaanse gezegde ‘If you pay peanuts, you get monkeys’. Lonen van
bankdirecteuren die oplopen tot 450.000 euro apenootjes noemen, il faut le faire. Ook de anders zo
bezadigde Koen Geens wandelde afgelopen week de schaamte voorbij, hand in hand
met de bonzen van Dexia. In de hogere regionen van de bankwereld vind je
trouwens weinig apen. Ze houden er meer van roofdieren, hyena’s en
struisvogels. Ik weet het, natuurlijk is dit een vooroordeel, want niet alle
bankiers zijn criminelen of would be
gangsters. Maar die abominabele reputatie hebben ze uitsluitend aan zichzelf of
hun illustere voorgangers te danken. Hadden ze maar niet zo collectief
hebzuchtig moeten zijn de vorige decennia! Topbankiers zullen in Jordan
Belfort, het hoofdpersonage uit The Wolf
of Wall Street, een held zien en niet de schurk die hij in realiteit was.
Wie geen schuld heeft aan de crisis in de bankensector, mag
goed betaald worden, maar ‘goed’ hoeft niet gelijkgeschakeld te worden aan
‘exuberant’. En wie in 2008 rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken was bij
het financieel debacle, hetzij als dader, medeplichtige of stilzwijgend
instemmende bestuurder of directeur, hetzij als medewerker die zedig de andere
kant opkeek, verdient geen bonus. Die verdient een ouderwetse straf: een bank
achteruit en een pedagogische tik van de meester. Met een voorhamer.
