De ironie zal de top van het ABVV allicht ontgaan zijn, maar
net in de week dat syndicalistenvreetster Margaret Thatcher het tijdelijke met
het eeuwige verwisselde, kondigt de socialistische vakbond een nationale
actiedag aan op donderdag 25 april. Op een pamflet worden de redenen vermeld: ‘Voor
kwaliteitsvolle banen en koopkracht, voor economische relance en tegen blinde
bezuinigingen’.
Waarom ik dit ironisch vind? Thatcher kwam in 1979 aan de
macht op een moment dat Groot-Brittannië in een diepe economische en zelfs
bijna existentiële crisis was ondergedompeld. Het beleid van de
sociaal-democratische premier James Callaghan werd niet meer gesmaakt. In de
winter van 1978/79 groeide het protest: betogingen, stakingen, rellen. ‘The
Winter of Discontent’ was een feit en ‘Sunny Jim’ werd luidruchtig naar de
uitgang begeleid, waar de nieuwe wind stond te wachten in de vorm van een
gepermanente ‘Iron Lady’ die vastberaden was om het land een stevige ruk naar
rechts te geven, want: ‘You ain’t seen
nothin’ yet!‘. En ze zei ook nog: ‘The
problem with socialism is that eventually you run out of other people’s money.’
Het vervolg is bekend: een neo-liberaal beleid dat de confrontatie aanging met
het IRA, de Argentijnse junta, het goddeloze communisme en… de vakbonden.
België wordt vandaag geleid door een regering van
katholieken, liberalen en sociaal-democraten, met als premier een homoseksuele
PS’er. Een bont allegaartje dat je gerust mag verwijten dat het een
bric-à-bracbeleid voert en weinig oog heeft voor een toekomst die verder van
ons af ligt dan de volgende verkiezingen. Maar de regering-Di Rupo asociaal
noemen en zeggen dat ze blind bezuinigt, de economische relance bewust
tegenhoudt en de koopkracht laat dalen, is wel heel erg ver van de waarheid af.
Net zoals het een lachertje is om Elio Di Rupo en kornuiten ‘marxistisch’ en
‘links’ te noemen, zoals de oppositie doet. De federale regering is kleur-,
geur- en smaakloos, en dat is nu net het voornaamste verwijt dat je haar kan
maken.
Als één vakbond dan oproept om een nationale actiedag te
organiseren tégen dit beleid – wat in de praktijk zal neerkomen op een mix van
stakingen en lamleggen van een groot deel van de economie (anders heeft zo’n
actie immers geen zin!) -, dan is dat bijzonder kortzichtig. Want: they ain’t seen nothin’ yet! Als volgend
jaar in mei of juni een nieuwe regering moet worden gevormd, kan het ABVV maar
hopen dat die geen ruk naar rechts maakt, zoals vierendertig jaar geleden in
Groot-Brittannië gebeurde.
Krijgen we dan permanente actie misschien? Ik
herinner me levendig de septemberstakingen uit 1983, tegen het ‘rechtse’ beleid
van de regering Martens-De Clercq, CVP-PSC-PVV-PRL, een roomsblauwe ploeg die
bezuinigde dat het niet mooi meer was, die tegen de wil van een half miljoen
betogende landgenoten in kruisraketten installeerde en die nog veel meer van
dat soort asociale beslissingen nam. Leverde die wekenlange actie uiteindelijk wat op? Niet echt,
want twee jaar later deed Guy Verhofstadt, toen nog ‘Baby Thatcher’, zijn
intrede in de regering-Martens VI, nog altijd roomsblauw, die plots met volmachten ging regeren, zowat
de meest anti-democratische beslissing die de leden van de uitvoerende macht
kunnen nemen.
Wat het ABVV op 25 april zal veroorzaken, is een toename van
de anti-syndicalistische gevoelens bij een groot deel van de bevolking. Wat ze
in Vlaanderen zal doen, is kiezers in de wijd gespreide armen van de N-VA
drijven. Wat ze richting ‘moeder van alle verkiezingen’ zal teweegbrengen, is met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid een toenemende verrechtsing. Wat ze dus
uiteindelijk zal bereiken is het tegenovergestelde van wat er in dat pamflet
staat. En wat dan?
Ergens in zo’n vergaderzaal in de Hoogstraat 42 in Brussel
moet daar toch over nagedacht zijn, neen? Een vakbond hoort toch ook
strategisch te denken vóór het tot actie oproept? Of is het noodzakelijk om op
geregelde tijdstippen ‘iets’ te doen, om duidelijk te maken dat de leiding de
vinger aan de pols houdt en dat ze de actiegerichte basis af en toe wat kluiven
toewerpt?
Wat de achterliggende redenen ook mogen zijn, deze nationale actiedag is een
onbegrijpelijke en verschrikkelijk kortzichtige beslissing. De Wever en
Reynders wrijven zich in de handen, zulk cadeau krijg je niet alle dagen.
bedenking 2: Als
de federale politie geen geld meer blijkt te hebben om de toegang tot een
bedrijvendatabank te betalen, hetgeen essentieel is voor de strijd tegen fraude
(iets wat toch brandend actueel is, gezien offshore leaks en de budgettair
krappe tijden), en die info bij De Tijd moet gaan opvragen, is het dan
overdreven om te spreken van blinde besparingen?
Bedenking: Je
merkt al in de berichtgeving dat er onder de verschillende vakcentrales
ook niet altijd overeenstemming is over de opportuniteit van acties. Maar de democratische besluitvorming
heeft blijkbaar tot dit resultaat geleid en nee, daar wordt niet licht
overgegaan.
Je merkt ook dat er gesproken wordt over een nationale actiedag en niet een
nationale staking, wat een onderscheid is dat meestal in de media niet wordt
gemaakt, maar dat toch wel iets anders is en een nuance is die aangebracht werd
door dat democratisch proces. Het is dus niet de atoombom, om in andermans
termen te spreken. Wat niet wil zeggen dat een goeie, duidelijke en eensgezinde
communicatie geen groot werkpunt is voor het ABVV.