De Europese Commissie heeft gisteren prijzen uitgereikt aan
personen en bedrijven die zich bijzonder hebben ingezet om oudere
werknemers aan het werk te houden. Dat past in het kader van het Europese Jaar
voor het Actief Ouder Worden en de Solidariteit onder de Generaties.

Een nobel opzet waarmee de Commissie wil onderstrepen dat
vijftigplussers nog van enorme waarde kunnen zijn op de arbeidsmarkt. Oudere
werknemers vormen geen last maar een opportuniteit, zo staat te lezen in de
persmededeling (die, terloops gezegd, nergens in de Vlaamse pers werd
overgenomen); het gaat om bekwame mensen die nog van groot belang kunnen zijn
voor hun (werk)omgeving. Met dit Europese Jaar hoopt de Commissie dat de
lidstaten eveneens hun senioren zullen koesteren.

Zeven prijzen werden er verdeeld. De “ontmoeting tussen de
generaties op school”-trofee ging naar het Gravity Racer Project van de Huolin Koulu
School in Finland. Twaalfjarige leerlingen werkten er samen met een grootvader
aan een project om een racewagen te ontwikkelen.

De prijs voor “schrijvende journalistiek” werd uitgereikt
aan The Generation Gap van JP/Politiken Hus uit Denemarken. Vier journalisten
van het dagblad Politiken focusten uitgebreid op de samenwerking tussen de generaties. Bij
de “audiovisuele pers” viel de eer te beurt aan The Senior at Work van productiehuis Cultfiction Oy uit Finland, een 18-delige reality reeks op de openbare omroep
Yle TV1 over mensen die niet met pensioen wensen te gaan.

Prijs nummer vier, de individuele “lifetime achievement
award”, ging naar Bruno Pöder uit Kersti Svogaard, Estland. Pöder besliste om
als chirurg te blijven doorwerken tot zijn tachtigste en zo een positieve bijdrage
te blijven leveren voor de samenleving.

Voorts werd het “Sociaal ondernemerschap” van Typhaine de
Penfentenyo uit Frankrijk bekroond, een project waarbij jongeren gratis of aan
een lage huur gingen inwonen bij een senior en in ruil huishoudelijke hulp en gezelschap
boden. Op die manier wil men het isolement van ouderen in de maatschappij
doorbreken.

In het kader van “Leeftijdvriendelijke leefomgevingen” mocht
Life-Long Living uit Frederikstad in Denemarken juichen. Het gaat om een nieuw
model waarbij de oudere inwoners in voortdurend contact worden gebracht met de
sociale diensten van de stad, zodat ze enerzijds sociaal bezig zijn en
anderzijds de kwaliteit van hun leven gegarandeerd blijft. Dank zij die intense
samenwerking bespaart men er maandelijks 70.000 euro, die men anders zou
uitgeven aan individuele begeleiding!

Tenslotte was er een prijs voor een project uit de Finse
hoofdstad Helsinki waarbij de verschillende generaties nauw met elkaar verweven
worden op de werkvloer, met de nadruk op betrokkenheid en wederzijds respect.

Wat valt op: op het Franse project na, komen de bekroonde
projecten allemaal uit Noord-Europa. Eén uit Estland, twee uit Denemarken en
maar liefst vier uit Finland. Opmerkelijk, maar niet zo verbazend, want vooral
in de Scandinavische landen is het sociaal model het best ontwikkeld.
Ultraliberalen zullen dat ongetwijfeld socialistisch of zelfs communistisch
noemen, maar feit is dat gezondheidszorg nergens een hogere prioriteit geniet
dan in het noorden van Europa. Dat is overigens geen teken van communistische
indoctrinatie, maar van beschaving en respect.

In ons land is er nog heel veel werk voor de boeg als het
gaat over het aan het werk houden van oudere werknemers. Er wordt dan wel al een tijdje uitvoerig gepalaverd over het verhogen van de pensioenleeftijd en er zijn
maatregelen op til om vanaf volgend jaar werkgevers te compenseren voor het
aanwerven van 50-plussers, maar in de praktijk werkt dat niet of, in het beste
geval, nog niet. Werkgevers hebben te veel argwaan; ze beschouwen oudere
werknemers als lastig, betweterig, weinig flexibel en te dominant.

Ook de vakbonden hebben nog altijd niet door dat oudere
werknemers een zegen zijn voor de arbeidsmarkt. Ze zijn tegen het verhogen van
de pensioenleeftijd en ze zijn voor brugpensioen vanaf vijftig in het geval van
collectief ontslag, kijk maar naar Ford Genk. Topsyndicalisten klampen zich
vast aan een hopeloos verouderd economisch en demografisch model. Werkgevers
zijn wantrouwig, vakbonden zijn ronduit negatief. En zo blijft de actieve
50-plusser in de kou staan.

Alle respect voor de Europese Commissie, dat ze deze
belangrijke thematiek een heel jaar lang onder de aandacht heeft gehouden, maar
zolang er – buiten Scandinavië – geen serieuze mentaliteitswijziging komt of
Europese maatregelen worden opgedrongen, zal de situatie van de oudere
werknemers helaas niet verbeteren. En dat is bijzonder jammer.