Net in de week dat een wetsvoorstel om seks
toe te laten op de leeftijd van veertien jaar dagenlang de headlines haalde, ging
een theatervoorstelling over grensoverschrijdend seksueel gedrag bij jongeren
in première. ‘Première’ is een groot woord, want niet het grote publiek werd
uitgenodigd, maar leerkrachten, socio-culturele medewerkers, psychiaters,
psychologen en therapeuten uit Vlaanderen en Nederland. Het gaat dan ook om een
semi-educatief stuk voor tieners. Niet verwonderlijk dat kinder- en jeugdpsychiater
Peter Adriaenssens op de stoel voor mij had plaatsgenomen.
Grens, zo heet het stuk en ik ken de schrijver een beetje. Wim Geysen is een
verre vriend en fijne vent die ik heel lang geleden mocht begeleiden voor zijn
eerste roman en die sindsdien het onderwijs vaarwel zegde om voltijds met
theaterproducties bezig te zijn. Flits!,
een stuk rond jongeren en verkeersveiligheid, gecreëerd in samenwerking van de
vzw Ouders van Verongelukte Kinderen, werd inmiddels al 900 keer opgevoerd voor
in totaal 250.000 voornamelijk jonge toeschouwers. Vorig jaar pakte Geysen uit met Wereldschemer, een monoloog rond de
Eerste Wereldoorlog. Daarnaast publiceert hij romans, jeugdboeken en treedt hij
als De Wimmen op in zangduo. En nu is er dus Grens, over de invloed van pornografie, het ontdekken van je eigen
lichaam en seksueel overschrijdend gedrag.
Het toeval wil dat ik Wim nog voor de
voorstelling twee keer de hand mocht drukken op een op het eerste gezicht ietwat
bizarre plek: de urinoirs. Hij had misschien wat last van zenuwen, ik had twee
bollekes De Koninck achter de kiezen, iets waartoe ik mezelf verplicht wanneer
ik in mijn geboortestad vertoef. Vandaar de dubbele passage. (Mocht u zich
ongerust maken: we hebben onze handen eerst gewassen voor ze zich
verstrengelden in een hartelijke groet!)
Drie acteurs, vijf personages en een
verhaallijn die zevenentwintig jaar bestrijkt: makkelijk heeft Wim het zich
weer niet gemaakt. Veel wordt verteld, andere gebeurtenissen bondig samengevat,
maar nooit wordt het melig, belerend of onduidelijk. Dat is geen geringe
verdienste. Je kan dus als toeschouwer heel goed volgen wat er gebeurt, ondanks
de tijdssprongen (flash-backs, personagewissels, waarbij de actrice dribbelt
tussen een 9-jarig meisje, een volwassen echtgenote en dat 9-jarige meisje als
volwassen, getormenteerde vrouw) en het gebalde van de meeste scènes.
Ik weet niet wat ik ervan moet denken, van dat
toelaten van seks op veertien. Zelf was ik hoegenaamd nog niet relatierijp op
die leeftijd, maar ik kan me voorstellen dat heel wat jongeren dat wel zijn. ‘Jongvolwassen’
is anders in de jaren tien van deze eeuw dan in de jaren zeventig van de vorige.
Jongeren van nu zijn geen kind meer, maar ze zijn evenmin volwassen. Toch zijn
er al lichamelijke behoeften. Moet je die blijven verbieden of in een schimmige
gedoogzone laten zitten, of kan je toch maar beter juridische duidelijkheid
scheppen? Veertien is voor de ene halfvolwassen, voor de andere kinds. Je kan
dat dus niet zomaar rechtlijnig bekijken. Moeilijke discussie, maar wel een
heel belangrijke.
Grens toont waar het kan fout lopen (een meisje van negen is echt wel te
jong voor seksuele handelingen!), maar wordt nooit moralistisch. Het is aan
leerkrachten, psychologen en de jongeren zelf om er Hun Waarheid in te zien en
lessen uit te trekken. Kan boeiende nagesprekken opleveren wanneer het stuk
vanaf september wordt opgevoerd in scholen en culturele centra.
Info:
www.wimgeysen.be, boekingen: boeking@wimgeysen.be, 0486/43 27 74.
