We konden er niet omheen: kranten- en weekbladpagina’s
werden ermee gevuld, praatprogramma’s op radio en televisie vol gepraat, een
Wikipedia-pagina op voorhand klaargestoomd. We zouden het geweten hebben dat Tom Lenaerts en Tom Van Dyck een tragikomische reeks met de titel Met Man en Macht hebben uitgewerkt voor Vier. Zonder reclame-onderbrekingen! De pax
media ging de jongste dagen wel heel erg ver, want de Tommen mochten
aanschuiven bij Vriend & Concurrent. Ruim acht jaar na De Parelvissers was het uitkijken naar de jongste worp van
Lenaerts, een man die zijn tijd neemt om fictie te schrijven.
Hooggespannen verwachtingen, dus, en die werden bij de
eerste aflevering zeker niet helemaal ingelost. Ook de kijker was nog niet mee. De teller bleef staan op 708.240, uitgesteld kijken inbegrepen. Da’s prima voor Vier, maar
op één zou de eerste aflevering van een dusdanig gehypete serie tenminste het
dubbele gehaald hebben.
Het verhaal speelt zich af in de fictieve Vlaamse gemeente
Ransegem, waar burgemeester Gaston Van Opstal (gespeeld door Josse De Pauw) al
drie ambtstermijnen aan de macht is. Van Opstal is N-VA’er met een familiaal Volksunie-verleden. Zijn twee dochters zijn getrouwd met zijn twee
rechterhanden in het schepencollege. Van Opstal is goed bevriend met café-uitbater
Tony (Jan Decleir), die dan weer de vader is van de woordvoerder van de sp.a. Die partij
zit, samen met Groen, in de oppositie in Ransegem, dat wordt bestuurd door N-VA
en CD&V. (Waar OpenVLD zich bevindt in het politieke spectrum is vooralsnog
niet duidelijk geworden uit de eerste aflevering.)
Maar allemaal, coalitie én oppositie, trekken ze na een
heftige discussie in de gemeenteraad naar café Bij Rita, waar de reeds genoemde
Tony en zijn vrouw Rita achter de toog staan. Niet voor lang meer, want na
veertig jaar kondigen ze aan dat ze de zaak zullen sluiten. Geen nood echter,
want ex-wielrenner Ludo Jacobs zal samen met zijn Nederlandse echtgenote de polyvalente zaal
gaan uitbaten, een prestigeproject van het gemeentebestuur. Jacobs wordt ook de allereerste ereburger van Ransegem, een idee dat uit de
koker van de burgemeester zelf komt, die het zonder al te veel overleg
doordrukt in de gemeenteraad.
Verlicht despotisme en nepotisme zijn dus de uitgangspunten.
Niets nieuws onder de zon, dat vind je in vele Vlaamse gemeenten met minder dan
tienduizend inwoners terug. De lokale politiek gedijt al vele decennia op die
manier en zal dat ongetwijfeld nog vele decennia blijven doen. ‘Ons kent ons’
is zowat de voornaamste basis om het te maken in een kleine biotoop, het is in
elk geval oneindig veel belangrijker dan politieke overtuiging. Discussiëren en
ruzie maken moet kunnen, maar aan het eind van de dag verbroedert iedereen aan
de toog van het estaminet in de schaduw van de kerktoren. Welkom in Vlaanderen,
‘land van de gewassen maandverbanden en vriendjespolitiek’ (dixit Jean Pierre
Van Rossem twintig jaar geleden).
Aan het eind van de eerste aflevering komt de burgemeester om bij
een auto-ongeval. Dronken in het slaap gevallen achter het stuur? Zes maanden
voor de verkiezingen slaat de paniek in. Zoveel opschudding is de gemeente niet gewoon. Wie moet hem gaan opvolgen? Welke
richting gaat Ransegem uit? Dat zullen we de komende zeven weken moeten ontdekken.
Met zoveel personages en zoveel intriges kozen Tom & Tom
ervoor om rustig de tijd te nemen om Met
Man en Macht te introduceren bij de kijker. Neem nu de openingsscène,
waarin Gaston en Tony tijdens een nachtelijke autorit elkaars kunstgebitten vergelijken. Zet daar twee
middelmatige acteurs en je krijgt een overbodige, ietwat vervelende sequentie. Zap,
en je bent weg. Met De Pauw en Decleir werd het meteen een hilarisch
topfragment. Het tempo bleef daarna zo gezapig, maar je voelde al wel de onderhuidse
spanningen en je kon al voorspellen dat wat er sluimerde de volgende
afleveringen zal losbarsten.
Toch waren er ook storende cliché-beelden.
Natuurlijk komen de verkozenen van Groen op de fiets aanrijden voor een
vergadering, laten ze zich intimideren door de arrogant een sigaar rokende
burgemeester en zijn schoonzoon, en debiteren ze wat wereldvreemde voorstellen.
Natuurlijk is de fractieleider van de sp.a een hyperdemocratische naïeveling.
Natuurlijk gedragen de machthebbers zich überarrogant. Dat had toch iets minder
zwart/wit gemogen.
Met Man en Macht
kan bogen op een topcast: naast Josse De Pauw en Jan Decleir zie je verder nog Tom Van
Dyck, Lucas Van den Eynde, Natali Broods, Els Laenen (een meisje met het
syndroom van Down die wat je noemt een ‘ontwapenende’ rol speelt), Peter Van
Den Begin, Koen De Graeve, Damiaan De Schrijver, Sven De Ridder, Viviane De
Muynck,… Het acteursgezelschap van Met
Man en Macht verhoudt zich tot pakweg Salamander
zoals Barcelona zich verhoudt tot Club Brugge. Ze worden allebei door hun supporters liefkozend
“FCB” genoemd, maar daar houdt de vergelijking dan ook op. Als je
Filip Peeters voor de honderdduizendste keer ‘Godverdomme’ hoort roepen, of An
Miller de zoveelste onbegrijpende blik ziet opzetten, of Jo De Meyere weeral dat
irritante toontje uit Heterdaad hoort
boven halen, dan weet je het wel: er is een immens verschil tussen de top in de
Champions League en de subtop in de Jupiler Pro League.
Maar toch: het spel van FC Barcelona was mooi om zien, maar
je miste doelpogingen en goals. Al was het slot dan weer behoorlijk fenomenaal. Van het zatte
gebral van de hele meute Bij Rita, over de naar huis zwalpende én rijdende
dronkaards en de verbijsterende reacties wanneer gemeld wordt dat de
burgemeester zich heeft doodgereden, tot het pakkende ‘Ik mis je zo’ dat de
gehandicapte kleindochter in de kletterende regen op het kerkhof zingt. Daar
zat de toon perfect. Elk gebaar was juist. Elk detail uitgekiend (tot en
met de wielertoeristen die plots opdoken op de plaats van het dodelijke ongeval).
En dat belooft voor de komende weken.
***
Op Canvas begon gisteravond het derde seizoen van Breaking Bad. Het verhaal van de aan
kanker lijdende scheikundeleraar die, om zijn dure behandeling te kunnen
betalen, zijn kennis van chemie aanwendt om methamfetamines van uitzonderlijk
hoog niveau te beginnen produceren en zo een belangrijke figuur in de drugswereld van
Albuquerque en omstreken te worden.
Een krant vergeleek de openingsscène – door het zand
kruipende mannen, op weg naar een soort schrijn – met het werk van Quentin Tarantino,
en terecht. Twee van de hoofdpersonages heten trouwens niet voor niets White en
Pinkman (vrij naar Mr. White en Mr. Pink uit Reservoir Dogs). Maar net zo goed ontdek je referenties naar de
films van Sergio Leone. Zwijgzame, enigmatische figuren, van wie je weet dat ze
heel wat op hun geweten hebben en dat ze voor niets terugdeinzen.
Breaking Bad
begon, in het eerste seizoen, als een redelijk rechtlijnig verhaal van een man
van middelbare leeftijd die, aangekomen op een tweesprong in zijn leven, het
verkeerde pad opgaat. Seizoen twee was al veel maffer, waarschijnlijk omdat de
makers van de serie zich gesterkt voelden door de positieve kijkcijfers.
Seizoen drie belooft nog veel meer krankzinnige toestanden. Mooi zo.
De maandagen zijn mooie televisie-avonden, met
achtereenvolgens Met Man en Macht op
Vier, Homeland op 2BE, Breaking Bad op Canvas en (de herhaling van) House: MD op vtm. ’t Is een beetje
puzzelen, want er zitten flink wat overlappingen in de uitzenduren, maar de digicorder is hierbij een gigantisch hulpmiddel. Tenminste, zolang uitgesteld tv-kijken niet wordt
doorgerekend aan de kijker…
