(Deze bijdrage verscheen afgelopen maandag in De Standaard, onder de noemer ‘De bankzitter’).

Alweer een nederlaag voor Anderlecht, de vierde al van het seizoen: 1-2 tegen Antwerp. Zonder Kompany-de-voetballer, zonder glans en opnieuw een helft zonder inspiratie. Hoe lang blijven de supporters nog braafjes applaudisseren voor Het Project, als de resultaten blijven tegenvallen?

Het contrast was zeer groot. Woensdag werd de geblesseerde Vincent Kompany na elf indrukwekkende seizoenen door vijftigduizend dankbare fans feestelijk uitgewuifd in Manchester. In het oefencomplex van City werd een straat naar hem vernoemd en binnenkort pronkt zijn standbeeld voor het Etihad Stadium. De brede glimlach bij de inhuldiging van de Vincent Kompany Crescent woensdag maakte plaats voor een realistische blik in de Théo Verbeecklaan na Anderlecht-Antwerp zondag. 1-2. Uit vier thuiswedstrijden puurde paars-wit vier punten: één zege, één gelijkspel, twee nederlagen. Buitenshuis werd er in drie matchen nog maar één schamel puntje gesprokkeld, in Moeskroen. Dat zijn de statistieken van een degradatiekandidaat.

Het zal toch niet? Neen, natuurlijk niet. Daarvoor heeft Anderlecht te veel kwaliteit in de kern zitten. En Waasland-Beveren, Eupen en Cercle zijn heus wel een pak zwakker dan de recordkampioen. Maar Play-off 1 halen wordt een heus karwei. Niet omdat Anderlecht al zo ver van plaats zes verwijderd is – amper zes punten -, maar omdat er geen verbetering te merken valt sinds de desastreuze start van de competitie.

Na de zege tegen Standard lachten waarnemers nog met de vaststelling dat Anderlecht zowel in de oefenwedstrijden als in de competitie alleen nog maar had kunnen winnen als Kompany níet op het veld stond. Nu verlíezen ze zelfs als hij er niet bij is. Hoongelach hoort erbij.

37 kernspelers

Vijfentwintig spelers brachten Simon Davies en zijn opdrachtgever-zonder-trainerslicentie al tussen de lijnen. Dat zijn er evenveel als andere clubs in de kern tellen. Nieuwe aanwinst Samir Nasri werd gisteren gewoon gepasseerd: nog niet fit genoeg. Is hij nog wel goed genoeg voor zelfs maar het Belgische niveau, durven we na enkele magere vertoningen luidop te vragen? Kompany, Najar, Zulj en Dimata zijn onbeschikbaar vanwege blessures. Zondagnamiddag werd Nacer Chadli in de spits uitgespeeld. De Rode Duivel scoorde wel, maar stond duidelijk niet op z’n plaats. Mag binnenkort alle heil verwacht worden van Kemar Roofe, de Jamaicaanse spits die van de Engelse tweedeklasser Leeds United werd overgenomen en die na zijn revalidatie eindelijk klaar is voor de groepstraining?

Extra vervelend is het dat Adrien Trebel, Kenny Saief, Knowledge Musona, Zakkaria Bakkali en Alexandre Chipciu zich nog steeds Anderlecht-speler mogen noemen, tegen de zin van het bestuur en de nieuwe speler-manager in. Overbodige voetballers die elke maand netjes hun salaris ontvangen en die op het oefenveld alleen maar in de weg lopen. Zevenendertig kernspelers ná een transferperiode, veel slechter kan je een club niet beheren. De getalenteerde jonkies worden elke werkdag geconfronteerd met sikkeneurige profs die een veelvoud van hun maandloon incasseren. Erg motiverend kan dat niet zijn.

Onmisbare Mbokani

Niet dat Anderlecht tegen Antwerp ondermaats presteerde. Het begin was, zoals in zowat alle competitiewedstrijden tot nog toe, aardig en bemoedigend, met veel balbezit, leuke combinaties en een paar halve kansen. Mede omdat de bezoekers in de eerste helft vergaten dat ze ook aanvallende taken hadden. Nieuwkomer Steven Defour flirtte met de uitsluiting, hij mist wedstrijdritme en werd voortdurend voorbijgesneld door afwisselend Vlap en Verschaeren.

Dieumerci Mbokani schermde de bal prima af, maar deed er vervolgens weinig mee. De Congolees was een paar maanden geleden nog even in beeld bij Anderlecht, wat ongeveer alles zegt over de staat waarin die club zich bevindt, als je moet hopen op de komst van een bijna 34-jarige. Zelfs in dit dossier viel de besluiteloosheid van het paars-witte bestuur op, waarna Mbokani gewoon bijtekende bij Antwerp, waar hij een onmisbare pion blijft.

Na de pauze schoot Antwerp als een speer uit de startblokken. Binnen de twee minuten had het drie doelrijpe kansen versierd, meer dan Anderlecht er in de hele wedstrijd zou verzamelen. Doelman Van Crombrugge hield de thuisploeg met een reeks knappe saves overeind, ook al omdat zijn verdedigers hem in de steek lieten. Naast speler-Kompany is Hendrik Van Crombrugge een uitstekende aanwinst, mogelijk mogen we daar ook Nacer Chadli nog aan toevoegen, als die tenminste op zijn beste positie wordt uitgespeeld, op de linkerflank.

Antwerp scoorde dan toch, via Lior Refaelov en diens vervanger Koji Miyoshi, Anderlecht had tussendoor gelijk gemaakt na zwak verdedigen bij de bezoekers. Na de uitsluiting van Sambi Lokonga – overigens een veel betere controlerende middenvelder dan Zulj – zag je de hoop wegsijpelen uit de Anderlechtse rangen.

Amechtig vs. Ambitieus

Zo belanden we bij het grote euvel in het Astridpark. Technisch zijn alle spelers voldoende onderlegd, maar fysiek en vooral mentaal is er een gigantisch probleem. Als Kompany niet meespeelt, missen de jonkies iemand die hen wakker houdt, aanvuurt en moed inspreekt. Als de leider toekijkt vanuit een loge, is er geen andere leider die opstaat. Stuurloos team. Ze zijn zo fragiel, meneer! En terwijl de speler-Kompany gemist wordt, slaagt de manager-Kompany er intussen niet in zijn voetbalfilosofie in resultaten om te zetten, net zomin als zijn handpop in de dug-out. Blijft Kompany koppig vasthouden aan dit spelsysteem zonder dat het de komende weken punten oplevert, dan zullen de fans niet beleefd en toch-nog-altijd-een-beetje enthousiast blijven klappen.

Het verschil met Standard en Club Brugge is momenteel pijnlijk. Ook zij speelden dit weekend maar een helft op behoorlijk niveau, maar dat volstond voor al bij al makkelijke zeges in Oostende en in de stadsderby bij Cercle. Vergeten we ook de verdienste van Antwerp niet: terwijl de tegenstander van gisteren deze zomer vruchteloos naar een nieuwe spits zocht, versterkte Antwerp zich de laatste dagen van de transferperiode nog met interessante namen als Defour, Mirallas, Hoedt en Benson.

Antwerp, met de A van Ambitieus. Anderlecht, met de A van Amechtig. Dat vat het zo’n beetje samen.