(Deze
bijdrage verscheen afgelopen maandag, 22 oktober, in mijn wekelijkse rubriek
‘De Bankzitter’ in
De Standaard.)

Na
het uitbreken van Het Schandaal en de welgekomen interlandbreak werd er dit
weekend weer gevoetbald in 1A en 1B. ‘Respecteer de spelleiding’ was de
boodschap. Supporters hielden zich daaraan, maar wie respecteert de fans?

Anderhalve week nadat het naïeve deel van de voetbalwereld het dak
op zijn hoofd had gekregen en enkele dagen nadat werd bekendgemaakt dat negen
verdachten in het kader van operatie ‘Propere Handen’ een maand langer in de
cel moeten blijven, liet de profliga niets aan het toeval over. Alle clubs
ontvingen een brief met de dringende en dwingende oproep om de scheidsrechters
te respecteren.

‘In de huidige context is het van het allergrootste belang om
zorgzaam om te gaan met de geloofwaardigheid van onze sport en vooral het
scheidsrechterskorps, dat instaat voor het vlotte verloop van onze wedstrijden,
alle steun te geven die het verdient’, zo stond er te lezen. ‘Daarom vraagt de
Pro League aan alle clubs om dit weekend en volgend weekend ostentatieve en
duidelijke steunbetuigingen, zoals applaus en erehagen, te leveren aan de
scheidsrechters van de wedstrijden waaraan zij deelnemen.’

‘Union
Belge Maffia’

Erehagen waren er bij mijn weten niet, het zou ook wat overdreven
geweest zijn. Stadionomroepers vroegen respect voor de spelleiding. Zelfs Hein
Vanhaezebrouck had tijdens zijn persbabbel vooraf zijn collega’s opgeroepen om
de scheidsrechters te ontzien, wellicht geïnspireerd door die brief van de Pro
League, waarvan zijn baas ook voorzitter is. Als de vos de passie preekt…

Of het een statement was, weten we niet, maar de eerste referee
die een wedstrijd mocht fluiten, was Alexandre Boucaut, de man die de voorbije
seizoenen tot twee keer toe wekenlangs langs de kant moest staan na een aantal
foute beslissingen. Bovendien werd ie anderhalf jaar lang gewraakt door
Waasland-Beveren, dat vrijdagavond op bezoek moest bij Club Brugge. Vreemde
keuze, maar niemand beklaagde het zich achteraf. Trainer Ivan Leko, toch
beschuldigd van witwaspraktijken, werd nog net niet op handen gedragen door de
thuisaanhang.

Op Anderlecht werd er door enkelingen gefloten, elders weerklonk
voorzichtig applaus. Trainers hielden zich opvallend gedeisd, sprongen niet bij
elke betwiste fase uit hun vel. Opdracht volbracht, zullen ze bij de bond
denken, maar eigenlijk was die oproep richting supporters behoorlijk
misplaatst. Als er iemand in deze hele affaire belazerd werd, dan is het de
fan. Die moest het allemaal lijdzaam ondergaan, kreeg geen respect, geen
applaus, geen erehaag. Op KV Mechelen, de 1B-club die in opspraak is gekomen voor
omkopingspraktijken, hing een toepasselijke spandoek: ‘The only loyalty in
football is between supporter & club’.

De Storm Ultras 2001 van Sporting Charleroi waren de enigen die
balorig reageerden. Uit protest tegen het dreigement met strenge sancties voor
sarcastische gezangen of spandoeken klonk voor de wedstrijd een stevig
fluitconcert. Na vijf minuten begonnen ze unisono ‘Union Belge Maffia’ te roepen.
Ambiance!

Geen
vertrouwen in de ref

Niet dat we overdreven veel medelijden moeten hebben met de modale
supporter, want net als de wielerliefhebber in het recente verleden, kan de
voetbalfan veel hebben. Een beetje valsspelen moet kunnen, vinden ze, als het
maar de eigen club ten goede komt. Eerst ónze mensen. Denk opnieuw aan het
eerbetoon voor Ivan Leko, even begrijpelijk als voorbarig.

Dat twee topscheidsrechters, Sébastien
Delferière en Bart Vertenten, in opspraak zijn gekomen – de tweede nog in veel grotere
mate dan de eerste – doet ons voetbal meer kwaad dan witwaspraktijken. Fraude
wordt in dit land nog net niet op een schouderklopje onthaald. Matchfixing
vinden we veel erger, zeker als er refs hebben meegewerkt. Reken daar ook maar
een chef voetbal van de populairste sportkrant bij, die mogelijk een makelaar
zou geholpen hebben in diens relatie met clubs. Wie kan de lezer nog
vertrouwen?

We weten dat we voorzichtig moeten zijn
met peilingen, zeker als die geïmproviseerd en snel afgenomen zijn, maar toch:
uit een poll van Het Nieuwsblad blijkt dat het vertrouwen in de scheidsrechter
gekelderd is. Van 63 naar 37 procent. Een op drie fans zou nog fiducie in de
wedstrijdleiding hebben. Daar helpt één speeldag zonder noemenswaardige
incidenten niet tegen.

Voorbehoud

In 1B speelde Beerschot Wilrijk de
uitwedstrijd bij KV Mechelen, een regionale derby, ‘onder voorbehoud’. ‘De club
heeft deze keuze gemaakt, gelet op de onduidelijkheid die door operatie
‘propere handen’ is ontstaan in het voetbal’, stond er in het begeleidende
persbericht. Versta: Beerschot Wilrijk gaat ervan uit dat de grote favoriet
alsnog zal worden gesanctioneerd voor matchfixing en hoopt natuurlijk dat het
zelf daardoor kan promoveren. Vorige week werd er in 1B trouwens al een
speeldag geannuleerd vanwege de onduidelijke situatie die ontstaan is.

De wedstrijdleiding werd veiligheidshalve
toevertrouwd aan een Nederlands kwartet, met Sander van der Eijk als
fluitenier, een 27-jarige die vooral ervaring heeft in de Jupiler League, de
Nederlandse tweede klasse, niet te verwarren met onze Jupiler Pro League. Zou
hij de reputatie van de Beerschot Wilrijk-fans, vaak balancerend op de grens
van ludiek en volstrekt ontoelaatbaar, ingefluisterd hebben gekregen? Die
hadden opgeroepen om in de dertiende minuut washandjes op het veld te gooien.
Dertien, het stamnummer van het historische Beerschot. Washandjes, om de draak
te steken met ‘Propere Handen’.

Het bleef bij enkele washandjes, een
vervelende rookbom en een spandoek met het opschrift ‘KV M€CH€L€N’. Drie
eurotekens die allicht de aangehouden huismakelaar Dejan Veljkovic en twee
bestuursleden moesten voorstellen. Al bij al beschaafd, en gelukkig maar. Het
leek wel of de spelers van Beerschot Wilrijk iets te veel onder voorbehoud
speelden en dat die van Mechelen zichzelf hadden opgepept om negentig minuten
lang de extrasportieve zaken te vergeten, want het werd makkelijk 3-0 voor KV,
meer dan ooit titelkandidaat in 1B. Onder voorbehoud, dat spreekt voor zich.